دیالوگی کوتاه با دیوار

این متن نه سیاسی است،

نه اجتماعی است،

و نه فرهنگی،

بلکه کاملن علمی است.

به آستین کت و لبۀ شلوار دیکتاتورها بر خورده است که چرا مخترعین خوش‌ذوق،

دوباره چرخ را اختراع کرده‌اند!

بزرگی فرمایش کرده:

«آن‌که بر سر مخترع می‌کوبد شب و روز،

به کشتن اختراع آمده است،

چرخ را در پستوی خانه نهان باید کرد.»

 

همین ابتدا باید بگویم؛

مشکل اساسی، دیکتاتورها هستند که می‌گویند تمام اختراع‌ها «واس ماس»

و اجازه نمی‌دهند مخترعین نابغه، نوع‌اندیش و همیشه بیدار پا به عرصه بگذارند

و دنیا را به نبوغ‌شان آغشته کنند.

من یقین دارم، این دیکتاتورها اگر نتوانند جلوی اختراع مجدد چرخ را بگیرند،

حتمنِ حتمن، یا آن را سوراخ می‌کنند، یا چیزی در یک جای وسیله فرو می‌کنند

تا چرخش از کار بیفتد.

درکل، این دیکتاتورها به نوعی بدبینی مزمن دچار هستند و همه چیز را

توطئه می‌دانند و شعارشان این است:

«هر چیزی که گرد نباشد، توطئه دشمن است.»

به همین دلیل تمام وسایل‌شان گرد است:

مثلن؛

تمام ساعت‌های مچی

تمام ساعت‌های دیواری

تمام بشقاب‌ها

تمام کاسه‌ها و دیگ‌ها و کله‌ها.

بزرگترین مشکل این دیکتاتورها این است که هیچ وقت با خودشان فکر نکردند

شاید چیزی که آن‌ها اختراع کرده‌اند جواب‌گوی نیاز امروز بشر نیست!

چرا باید تمام چرخ‌ها گرد باشند؟

چرا مستطیل، مربع، مثلث یا متساوی‌الساقین نباشند؟

البته این را هم بگویم؛ این دیکتاتورها عاشق متساوی‌الاضلاع هستند،

چون در اثر ساییده شدن ضلع‌ها، در آخر گرد می‌شود و آن‌ها به خواستۀ گردشان می‌رسند.

این دیکتاتورها چون گردپسند هستند، چرخ را مناسب سلیقۀ خودشان اختراع کرده‌اند،

که همین گرد بودن چرخ، یکی از مهم‌ترین دلایل اختراع مجدد آن است.

 

دو سه روزی است که چرخ تولید شده را، با تشریفات زیاد و در یک بستۀ خیلی شیک،

مانند کادوی ولنتاین، تزئین کرده و به «سرخط» برده‌اند، اما از خانۀ ما خیلی دور است.

 

 

چند روزی هست که در کمپین «چرخ گرد، واسه آدمای گرد» عضو شده‌ام، به همین دلیل،

از هیچ وسیله‌ای که چرخش گرد باشد استفاده نمی‌کنم؛

فقط نمی‌دانم چه‌طور باید به سرخط بروم؟!

دیالوگی کوتاه با دیوار

 

^{تي فاشيسمأ فۊبر}

 

^{أن مي تازه کيتابˇ نامه، هأ ديشبه بينيويشتم. بدأ اول شمه ره واشکافم اصن أن چي ايسه-يأ.}

^{أ ناخۊشي-دانه اول دفأ ايتاليا دۊرۊن چاکۊده بؤبؤ. ايتاليا ايتأ کئواني-يان أنأ چاکۊده. بزين أنˇ وأسي کي گيلکانˇ غذائان خأيلي کمه، أرا اۊرا جأ هر چي دينيدي اشانأ وأ, فيلفؤر اۊنˇ چاکۊدنأ آمؤجد ؤ أورد نهد خۊشانˇ سفره سر. بدأ أنم شمرأ بگم کي فاشيسمˇ فۊبردن هيچ سختي نأره، أنقد راحته شمرأ باور نأيه.}

^{أنم وا بدأنيد کي اگه خأئيد أ کارأ بۊکۊنيد أول وا أنأ تکس تکسأ کۊنيد. چۊنکي نشأ ايجا فاشيسمأ فۊبردن. ولي أنم خؤره چم دأره. فاشيسمأ شأ گؤفتن ايچي-يه کي وختي همديگرˇ ورجأ ايسيدي دئه نشأ اۊنأ ايشکنئن ؤ سيوا کۊدن.}

 

^{أسأ وا بدن، بيشيم أمي کارˇ سر؛}

^{اولي کاري کي وا بۊکۊنيد أنˇ کي شيمي تصميمأ بيگيريد. وا شيمي مرأ بيگيد}

^{«من خأيم مي فاشيسمأ فۊبرم».}

 

^{أسأ أنˇ داب ؤ دۊستۊر:}

^{اۊ رۊزه کي خأئيدي أ کارأ بۊکۊنيد، اگه جۊما رۊز ببه بهتره. أ کارˇ مؤقه، وأستي، چن نفر شيمي ويجا بئسه کي تأنه شيمي پئر، مار، شيمي برار يا خاخۊر ببه.}

 

^{1-      اول وا نيت بۊکۊنيد. نيت أ کارˇ دۊرۊن خأيلي مۊهيمه. نيت کۊدنم أتؤيه کي شيمي چۊمانأ دوديد ؤ گيدي: «مي فاشيسمأ فۊبرم قؤربتن الا الله».}

^{أنأ کي بۊگؤفتي دئه وا تا آخر بيشي. دئه نتأني گؤفتن: «خأئي بخأ نخأئي نوأ خأستن».}

 

^{2-      وختي همه بامؤده، ايتأ سفره واشانيد ؤ شيمي خؤرۊم فاشيسمأ بنيد سفره دۊرۊن ولي نأ هأتؤ خألي خألي. وا اول اۊنˇ دؤرأ خؤب ديچينيد. أنم بدأنيد تا همه نامؤده شۊرۊ کۊدن نوأئيد.}

 

^{3-      ايتأ پئن شمبه رۊز، شيدي آستانه، زيارتˇ پسي، وأگردستنأ، ايتأ نيم کيلۊ آستانه بادام-زيميني-يأ هينيدي. خأيلي بپائيد حؤکمن آستانه بادام ببه-یأ، چيني پيني شمرأ دنشاند. نيويره کار سامان نيگيره. بادامأ فاشيسمˇ فۊبردنˇ پسي ره خأئيم.}

 

^{4-      بيشيم سفره ديچئنˇ سر:}

^{پلا کي دئه وا بمانه دئه. پلا نبه بخألي سفره دۊرۊن هيچي ننأ.}

^{ايتأ ماست-خۊري زيتۊن پرورده، ايتأ پئله-يم بشکفته زيتۊن. ولکي اينفرˇ ديل بخأسته. زيتۊنم کي دأنيد، رۊدبارˇ زيتۊن وا ببه.}

^{خيارم کي نمانه غذا مزه نۊکۊنه. سير ؤ تۊرب ؤ تۊرشي ؤ ماستˇ جأيم هرتايأ بخأستيد يا هر کسأ بوأسته تأنيد بنيد سفره دۊرۊن. شيمي سفره هرچي پۊرتر ببه،  فاشيسم کمتر به چۊم أيه، أنˇ فۊبردن راحت-تره.}

 

^{5-      دۊ جۊر قاتؤق، أ مراسمˇ ره تأنيد چاکۊنيد.}

^{ایتأ قانۊنم نهأ؛ ميرزا قاسمي-يأ چۊنکي أنˇ واجامˇ جأ مرأ خۊش نأيه، هلماله چاکۊدن نوأئيد.}

^{ايتأ قاتؤق، رشتي فۊسنجانه, کي أنˇ موادأ دأنيدي کي مۊرغابي، خۊتکا يا کرک، آغۊزمغز، تۊرشˇ رؤبˇ انار، گرمالت ؤ اگه بخأستيد تأنيد گؤلپرم بزنيد.}

^{بساوسته آغۊزمغزأ سه چار تأ آبخۊري آب ؤ رؤبˇ انارˇ مرأ نيهيدي گمجˇ دۊرۊن ؤ گازأ کمأ کۊنيدي دۊ سه ساعت جۊش بۊخۊره. وا اۊرشين بزنيد کي تأ نيگيره ؤ آغۊزمغزˇ خامي بۊيم بشه ؤ قاتؤق به رؤغن دکفه. بزين کرکأ نمک ؤ گرمالتˇ مرأ بنيد کي خؤب بپجه، أنˇ آب واسۊخه ؤ قاتؤق جا دکفه.}

^{تۊرب شمرأ جخترأ نشه.}

 

^{اۊيتأ قاتؤقم باقالا قاتؤقه.}

^{تازه باقالا، ايپچه خۊشکˇ باقالا، تازه شيفيد، مۊرغانه، سير، زردˇ جؤبه، گرمالت ؤ نمک ؤ کره.}

^{باقالا دۊ تا پۊستأ بکنيد ؤ خؤب بۊشؤريد. سيرأ ارجئن ارجئنأ کۊنيد ؤ باقالا ؤ زردˇ جؤبه ؤ شيفيد ؤ کره مرأ دۊکۊنيد گمجˇ دۊرۊن. گازأ کمأ کۊنيد ايپچه بيبيشته-أ ببه بزين اۊنقد آب دۊکۊنيد کي باقالا سرأ دٚواره. پئن دقه بمانسته قاتؤق آماده-أ به، مۊرغانه-أنأ ايتأ ايتأ دشکنيد دۊکۊنيد گمجˇ دۊرۊن ؤ نۊخۊنأ بنيد أنˇ سر. آخربسرم نمک ؤ گرمالت بزنيد.}

^{أ قاتؤقˇ مرأ شۊرˇمائي ؤ زيتۊن پرورده ؤ ماست ؤ تۊرب شمرأ جخترأ نشه.}

 

^{شۊمان خأئيد شيمي فاشيسمأ فۊبريد، نۊکۊنه ئي وخت اۊنأ به گازأ گيريد. تۊمامˇ شيمي زحمتأن همه بي-پا به-يأ !}

^{أسأ دئه تأنيد آرام آرامه شۊرۊ بۊکۊنيد.}

^{اول وا پلا قاتؤقˇ جأ شۊرۊ بۊکۊنيد. وختي سئرأ بؤستيد تأنيد بهتر شيمي فاشيسمأ فۊبريد. ايتأ دابˇ ديگرم کي وا بدأنيد ؤ نوأ جخترأ ديد أنˇ کي:}

^{غذا خۊردنˇ مؤقه نوأ گب بزنيد. وختي کي خأئيد غذا بۊخۊريد، خۊدا ايتأ فريشته اۊسه کۊنه کي ئي لنگي سفره ور به پا بئسه تا شيمي غذا تۊمانأ به. اگه سفره سر گب بزنيد اۊ فريشته وا ويشتر به پا بئسه ؤ ماندي کۊنه. باقي-يأ کي دئه شمه ره دأنيدي.}

^{شيمي کاسه غذايم وا تا آخر بۊخۊريد. آخري لؤقمه شيمي قؤوته، نوأ اۊنأ بنيد.}

 

^{أسأ دئه شمرأ آماده-أ کۊنيد شيمي نازنين فاشيسمˇ فۊبردنه.}

 

^{1-      تۊمامˇ کارانأ راستˇ دسˇ مرأ بۊکۊنيد.}

^{2-      کچه-أ اۊسانيد اۊنأ چار خاج بۊکۊنيد.}

^{3-      اولي خاجأ کچله انگۊشت ؤ انگۊشتˇ شصتˇ مرأ بيگيريد ؤ فۊبريد.}

^{هني گمأ، فۊبريد، گاز نزنيدأ.}

^{4-      دؤوؤمي خاجأ شيمي دسˇ تان بيگيريد ؤ مۊشتأ کۊنيد ؤ فۊبريد.}

^{هنده گم، فۊبريد، گاز نزنيدأ.}

^{5-      سوؤمي ؤ چارۊمي خاجأ وا اۊشاني کي سفره سر نيشته-ئيد کۊمک بۊکۊند. شيمي مار وا شيمي دهنأ واکۊنه ؤ هۊتؤ بداره. شيمي پئرم وا دۊتا خاجأ تأوده شيمي دهن ؤ شۊمانم فيلفؤر اۊشانأ فۊبريد.}

^{هنده گم، گاز نوأ زئنيدأ، وا فۊبريد.}

^{شيمي پئر ؤ مارˇ جأ، شيمي برار ؤ خاخۊرم تأنيد أ کارأ بۊکۊنيد.}

 

^{أسأ بيشيد آبدس لگنˇ دۊرۊن شيمي دس ؤ پرأ بۊشؤريد ؤ ويريزيد بيشيد شيمي تختˇ سر درازأ کشيد کي أ چار تا خاج شيمي شکمˇ دۊرۊن همديگرأ دۊچۊکد ؤ ايتأ دۊزˇ مانستن کي دۊساقˇ دۊرۊن ايسا، هۊيأ بئسد.}

^{خأ، أسأ کي شيمي فاشيسمأ فۊبرديد، وا اۊ نيم کيلۊ بادامأ اۊسانيد ؤ ايتأ ايتأ فۊبريد. بادامˇ فۊبردنم أنˇ خأني-يه کي هأتؤ دۊرۊسته بشه دۊچکه شيمي فاشيسمأ. أتؤ دئه هلماله نتأنه بيرۊن أمؤن.}

^{دئه شيمي خيال راحت؛}

^{شمرأ مۊوارک ببه:}

^{«شۊمان شيمي فاشيسمأ فۊبرده دأريد»}

 

 

ديالوگي کوتاه با ديوار

 

جنگل دۊمباله دأره...

بۊکۊش تا ترأ نۊکۊشتده؛ جنگلˇ داب هنه...

اۊ زمات کي دئه راىˇ گۊرۊز نمانه     آدم ناچاري دس به شمشير بره

أن هۊ جنگلˇ تعريفه، ولي سيويليزه بؤبؤ، جه وحشي داب برۊن بامؤ، ايزه ني دس ببردد أنˇ وأگردانˇ دۊرۊن.

جنگلˇ داب أنˇ کي هتؤ بيده نيده وأ کۊشتن، ولي وختي شاري بؤبؤستي ؤ سيويليزه،

وأ اول دليل بأري بزين هرتا کار تي ديل بخأسته تأني کۊدن، هرچن قانۊن لاب، تي پۊشتي-يأ نۊکۊنه،

ولي خأ، أنقد نر ؤ مادده دأره کي بتأني جيويشتن...

أنˇ چم ني أتؤيه کي مثن باستاني آثارˇ مسئۊلي؛

نیشیني فيکر کۊني کي چۊتؤ شأ ايتأ خۊجير کار کۊدن، جه اۊيأ کي تي کارˇ دۊرۊن اۊستائي فیلفؤر ايتأ را ترأ بياد أيه...

هرتا خانه کي سفالسره، همهˈ واچينيد حلب بۊکۊنيد... صفي مچدˇ مانستن.

هرتا قديمي ساختمان کي هني نهأ، فۊگۊردانيد، اۊنˇ جا ايتأ قشنگˇ ساختمان چاکۊنيد... ابتهاجˇ پئري خانه ؤ نؤبلˇ خانه مانستن.

هرتا قديمي بساخته کي نهأ، هنده فۊگۊردانيد اۊنˇ جا هرچي شيمي ديل بخأسته چاکۊنيد، مثن بازارˇ کاروانسرائانأ همهˈ فۊگۊردانيد أسرنؤ چاکۊنيد، أصن اۊشانˇ جا پاساژ چاکۊنيد، دأنم، شيمي ديل مردۊمˇ ويجا نهأ، خأئيد أتؤ بيکاري کۊنهˈ بتاشيد... (خۊدا شمرأ قؤوت بده پالوانان).

ولي... ولي ايتأ مۊشکيل نهأ، اۊنم أنˇ کي سيويليزه ؤ شاري آدم کي هنقد کارأ ئي-مرتبه نۊکۊنه، ماندي به...

(أمي مييان باشد، وختی أنگۊشدانهˈ گيدي مئدانˇ مشق ؤ آفتاب به آفتاب چئل قدم را کۊنيدي، هتؤ به دئه...

شاري بؤستنˇ عأيب هنه، آدمأ ايزه...)

ناقلن فۊگۊردانيد، پاساژم نؤبؤسته نؤبؤسته، پارکينگ کي به...

مؤضۊ جا دۊرأ بؤستيم؛ خأستيم جنگلˇ داب ؤ دۊستۊرأ ايمرۊ مرأ بيگيم...

هنقد واچئن ؤ دينچئن ؤ فۊگۊردانئن ؤ آبادأ نۊکۊدن ؤ دؤرسنئن، أنˇ وأستي-يه کي

أ سيويليزه ؤ شاري آدمان خأيد به گزأ شؤنأ پيش دکفد... هنده وأورسي چۊتؤ؟!

گيلکان گيدي «دۊ زن-دار مچد خۊسه» ولي «اۊيأ کي رانمائي رانندگي مأمۊر بئسه، چراغˇ گبأ نوأ گۊش کۊدن»...

أسأ أشان هيچ، نيديني هيتتا خانه سفالسر ني-يه؟!

تش سۊجي-يانأ نييده-ئي؟!

بازۊن أگه بکفه اينفرˇ سرأ بگنه، کيسه جواب بدنه؟!!

هنˇ وأستي، صفي مچدˇ چن هيزار ساله سرأ حلب بۊکۊدد...

هنˇ وأستي سعادتˇ کاروانسرايأ خرابأ کۊدان درد...

هنˇ وأستي ابتهاجˇ پئري خانهˈ فۊگۊردانئن درد...

هنˇ وأستي نؤبلˇ خانهˈ فۊگۊردانئد؛ أسرنؤ بساختد...

هنˇ وأستي أنقد کۊنمۊنه بۊکۊدد کي ميرزاکۊچي خانˇ پئري خانه فۊگۊردست،

ساختنˇ مؤقه واخبأ بؤستد (أمان بۊگؤفتيم واخبأ بؤستد، شۊمانم هنأ بيگيد).

أسأ چاره چيسه؛ وا سيويليزه ؤ شاري آدمانˇ مانستن (وحشي-يانˇ مانستن نأ) بیشي تي صفه دۊرۊن ايتأ هشتگ بزني

#نه-به-تخريب- ... (أسأ هرچي)

فلانکسˇ قؤلي هأ ايمرۊ قدرأ بدأريم کي ديرۊ، ايمرۊ جا بدتر بۊ...

راس گه؛ پۊردˇ عراقأ کي فۊگۊردانئد هي کس نۊبۊ ايتأ هشتگ اۊنه بزنه... خبرگۊزاري-يانم بخألي أشانˇ پۊلأ فاندأ بيد،

اعتصابˇ دۊرۊن ايسا بيد، نتانستد ثابت قدمˇ دؤره مانستن مردۊمˇ گبأ زهار يأ خۊشانˇ قؤلي {منعکس} بۊکۊند...

نأنم شائد پيرشرفشایأ ديل بدأده کي بۊگؤفته بۊ:

مي ديل به بلا دره، تي زۊلفأ واچينا

ندانمه مي ديل ؤ تي زۊلف چنينا؟

به کعبه بۊشؤم پنداشتم واچينا

مي کعبه تۊئي، بي تۊ کعبهˈ واچينا

أشانˇ کعبه-يم مردۊمد، هرچي کي بخأيه مردۊمأ به گزأده؛ «واچینا»

ولی جه همه-کس بئتر خۊدابيامرز افراشته بۊگؤده:

شارأ تۊ آبادأ کۊني     شاري شيمي جيره-خۊره

*

*

أسأ را چيسه؛

شئونˇ خۊدابيامرزˇ قؤلي:

اۊشاني کي هسأ أشانˇ سعى دخيله

وأ ويريزيد.

 

ويريزيد، هسأ وختˇ کۊششه، جانˇ براران

وختˇ خۊنˇ جۊششه، جانˇ براران. (حسين کسمائي)

آها، جنگل دۊمباله دأره...

*

ببه کي فردأ، ايمرۊ جا بئتر ببه.

 

دیالوگی کوتاه با دیوار

 

دئرأ به، دۊرؤغ̍ نيبه...

اۊني کي گؤفتي خۊدا حققه،  مردن حققه، اۊ دۊنيا حققه...

حؤکمن ايچي دأنستي، ايچي بيده بۊ، هتؤئي کي گب نزئي...

ولي أشان همه-دانه ديرۊ شينه، ایمرۊ هممه-چی أرۊ اۊرۊ بؤبؤ...

ايمرۊ أگه بۊگؤفتد دۊرؤ حققه، نوأستي بيگي چي ره...

ايمرۊ أگه بۊگؤفتد گيلانˇ ورف هيتتا خرابي ببار ناورده،

هتؤ اۊ ورفˇ مانستن کي هيتتا أمي مئوه̍ نأ پٚرٚسمتال نۊکۊده ؤ فينشاديد کاسپي دريا دۊرۊن،

وأستي بيگيد آها، حق هنˇ کي شۊمان گيد...

أگر بۊگؤفتد آب دأريم، وأستي بيگيد آها،

أگر بۊگؤفتد برق دأريم، وأستي بيگيد آها،

أگر بۊگؤفتد جاده̍ ن وازد، وأستي بيگيد آها،

أگر بۊگؤفتد خبرگؤزاري-يان جغرزˇ حق نگده، وأستي بيگيد آها؛

هرچن کي دؤجين بۊکۊند اۊشاني کي شايأ خۊش نايه،

پرتخال̍ نˇ مانستن پٚرٚسمتال بداند ؤ فيشاند،

بزين اۊشاني کي ايجۊر گب زند کي خيياله هيچي نؤبؤسته-يأ خۊشانˇ قؤلي «منعکس» بۊکۊند...

 

سر نيزه کي بر حققه، زره پۊش کي حققه	سرهنگˇ سه تا قؤپه اۊنˇ دۊش، کي حققه
سربازˇ وظيفه تي پسر، يا تي براره	حققه فۊداره تير، به سرهنگˇ ايشاره
پايˇ تخت کي بر حققه، وزيرالوزراء حق	هم تختˇ کييان، تاجˇ کييان، جقه-يه شا، حق
تي سرگي، به جانˇ مي خانم، مرگˇ تي کؤبرا	ناحقˇ شيمي مسلک ؤ تي حزب ؤ تي شؤرا
ناحقˇ تي فرياد ؤ تي أفغان ؤ تي زاري	ناحقˇ تي بدبختي ؤ لؤختي، تي نداري
ناحق، تۊ مه رأ فاش ؤ فلاکت دیهی، لک لک	مي چۊمˇ دۊرۊن فانديري گي، دۊزدˇ پدرسک
أرباب جانئکأ، کؤ ديلˇ أمرأ تۊ گۊئي دۊز	بس أنقذه بۊنجاق ؤ قواله، تي کۊنˇ گۊز؟!
الان سه چهار ساله تي ره پاک اۊتۊراستي	جه کالبي نيمه بدترأ بؤم من، راسي راستي
أروايه پيله مۊفخۊر ؤ جانˇ مي دؤختر	تي دامنˇ لؤشه̍ گيره مي فردایه ماشر

 محمدعلي أفراشته (رادباز قلعه اي)

ايمرۊزأ فردایه ماشرˇ أمرأ دٚواريد،

فردا کي هأ پيسخالˇ ذره ايمان̍ مردۊمˇ جا جيگيفتيد، دئه چي أمرأ خأئيد جيويزيد...

ايمرۊزم دٚواره، باقي رۊزانˇ مانستن کي دٚوارسته ...

أ ايتأ ورفم دٚواره، باقي ورف̍ نˇ مانستن... کي دٚوارسته

أ آهˇ دۊشباره-يم دٚواره، باقي آهˇ دۊشباره̍ نˇ مانستن کي دٚوارسته...

ولي، اۊ رۊزˇ رافائي کي ايسائيم أيه،

فارٚسه اۊ رۊزه کي أمي نؤبه ببه، آها...

دئرأ به، دۊرۊغ̍ نيبه.

 

 

 

دیالوگی کوتاه با دیوار

 

^{شيمي ذۊغالˇ سيائي-يا انگۊشت زنيد واسينيد أمي ديمهʹ}

^{اي-نفر بأيه بگه أشاني کي هف-قد آبˇ جير، مائي-يا دسˇ مرأ گيرد}  

^{أشاني کي ورفʹ آتش زٚنٚد}

^{نفهمد چي گؤفتأن درد ... به ... نيبه.}

^{گده آفرين، بۊگؤفتي، بئتر کي بۊگؤفتي}

^{أمانم گيم آفرين، بۊگؤفته، بئتر کي  بۊگؤفته}

^{مي براره، مي خاخۊره، أگر خۊ قدرأ بدانسته بي، تئران ؤ ایصفهان ؤ شيراز ؤ تبريزأ سر بۊ،}

^{نه اينکي اۊشان پيش ببد، أشان دومبال}

^{تۊ کي هسأ أمئره دؤره-يه عيسي خانئکʹ اۊسادي}

^{چي وأسي ايتا درد کي، هممتا سامان اۊنا دۊچارد، وا تي چۊمانˇ جا هن-قد چي ناجۊر بأئه}

^{آها، أن درده، أمما ...}

^{_{چۊطؤيه کي تي چۊمان باقي دردأنˇ رۊ دوسته-يه؟}}

^{_{نۊکۊنه تي چومان مأمۊريت دأشتید خألي بي حجابي-يأ بيديند}}

^{اۊ جغلاني کي خيابانˇ ور، جه بيکاري فلافل فۊرؤختان درد}

^{اؤشاني کي ایپچه اۊشتر، سيگار فۊرؤختان درد}

^{يا اۊشاني کي شۊرۊم بيگيفته هوا مييانم خۊشانˇ بساطˇ أمرأ، اي لنگي بپا ايساد،}

^{اي چۊم مشتري، اي چۊم مأمۊرانʹ فاندرد، کي فۊتۊرک نزند أشانˇ همه چي-يا ببرد}

^{أنم درده، چۊطؤ تي چۊمان أنأ نيده؟}

^***

^{چۊطؤيه کي، گب زئنˇ ره بامؤئي شهرˇ صنعتي ؤ جاده انزلي کنارأ ردّأ بؤستي،}

^{تي چۊمان نيده هيتتا کارخانه جا دۊد وينريزه کارگرانʹ بيرۊنʹ کۊدأن درد، رۊزمزد بيگيرد}

^{أنم درده، چۊطؤ تي چۊمان أنأ نيده؟}

^{هۊ رايأ کي آمؤن ديبي، ماشينانʹ نيده ئي آشغالانʹ بردأن درد جنگلˇ دۊرۊن فۊکۊند،}

^{اۊني آب بشه زيمينˇ ميئن، فرداپسي بلا ببه دکفه مردۊمˇ جان}

^{أنم درده، چۊطؤ تي چۊمان أنا نيده؟}

^{أ رايا کي شؤؤن ديبي، بجارانʹ نيده-اي تأ هأ ديرۊزه بجار بۊد، ايمرۊ خۊشکʹ بؤد يکهؤ بؤبؤستد ويلا}

^{أنم درده، چۊطؤ تي چۊمان أنأ نيده؟}

^{أ را ميان آمؤن ديبي، گيلکانʹ نيده-اي خۊشانˇ زيمينʹ بۊفرؤختده، أساسʹ خۊشانˇ پۊشت بزئد}

^{.... مانسن کۊچ کۊدأن درد}

^{(تۊ اگر نأني بئس ترا بگم، هسا وختˇ کاره، وأسي خۊشانˇ بجارانˇ چؤره گيلʹ نرمʹ کۊند}

^{خؤشانˇ سبزي ؤ سبزˇ چائي-يأ، کارخانه چي پيش فۊکۊند}

^{اساس بدۊش، جاده چي کۊند؟)}

^{أنم درده، چۊطؤ تي چۊمان أنأ نيده؟}

^{أ را ميان شؤؤن ديبي، نيده-اي أمي رشيدˇ جغلانʹ، کي اگه ايمرۊ ميرزا کۊچي خان بئسابي،}

^{اۊنˇ مرا جنگل دۊبۊد، أمما هسا خيابانˇ کنار چؤرت زئن درد، معتادأ بؤستد}

^{أنم درده، چۊطؤ تي چۊمان أنأ نيده؟}

^{تا مرأ جخترأ نۊشؤ بۊگۊ، چۊطؤ اۊ دريا کنار مردۊمˇ وأسي شؤؤن ديبي گب زئن،}

^{أمي جغلانʹ نيده-اي هر تا دس، ايتا کاغذ دره بينيويشته:}

^{ويلا / اۊتاق خالي / سۊئيت}

^{أنم درده، چۊطؤ تي چۊمان أنأ نيده؟}

^***

^{نه بلا مي سر أمان شص ساله عرۊسيم، تازه مردٚمار نخأئيم}

^{هر چي مي مرأ کلنجار شم بگم تي گب تۊنده تي ديل صاف، دينم جۊر نأيه}

^{نيشناوسي گده سيا کلاچʹ نشا آبˇ مرا سيفيدأ کۊدن}

^{تي شهرˇ ميئن ايچي تۊپˇ مانسن صدا بۊکۊده کي، هۊ اۊرۊپا دۊرۊنم سابقه نأره}

^{چي فارسه أمي شهرˇ ميئن}

^{هسا بيأ بۊگۊ هۊن ايتا بۊ، يکهؤ بؤبؤسته}

^{خرسʹ حريف ني ئي، زنجيلʹ چۊماقأ گيفتي}

^{أمي سرأ واجه، هرکه خۊ شهرˇ ميئن کۊلۊش مۊشته-يه، أيا کي أيه به کئخۊدا}

^{أمان سالانˇ ساله أ دردانˇ أمرأ ساختأن دريم}

^{أن أمئرأ ويشتر مراغʹ گيره کی هيککس نۊبۊ ترأ بگه}

^{بشکسه پۊردˇ سرأ واز کۊدن نأره}

 

^{گده بۊگؤده، نۊگؤده، ايچي بۊ تمانأ بؤسته ده}

^{معذرت خائي بۊکۊده}

^قؤبيل

^{أمانم معذرت بخأستيم، تأنيم تي مانسن بيگيم}

^{تلمبار بکفته، تي پئرهʹ بۊکۊشته، به خيري بۊگذشته؟}

^{تي کردٚکار اۊ کۊردˇ نقله کي، تا اۊنأ نازأ دأئي، ترا دۊشاب پلا يخأ گيره}

^{أمي ديل خۊش  بۊ ترأ بأرديم أيا أمي دردانʹ بيديني}

^{نأنستيم تي آمؤنˇ مرأ مردۊمˇ ديل خۊشي-يم پرا گيره}

^{دأنم مي گبان تره هچين کرˇ ره بۊگۊ کۊرˇ ره رخاصي بۊکۊنه}

^{پس، تي ماچچي-يا نخاستيم، تي فيلي-يا أمئرأ وأنسين}

 ^***

^{أنأ بدأن آدمˇ فيشاده-يا خۊدا اۊسانه}

^{خۊدا فيشاده يا هيککس نتانه اۊسادن.}

^***

 اگر أمي فرداپسي هنه، خأيم هيچوخت نأيه کي بخأيه ايمرۊ جا بئتر ببه

دیالوگی کوتاه با دیوار

_{^{ای دو صد لعنت بر آن فردا، که بخواهد بهتر از امروز باشد . . .}}

_{^{* * *}}

_{^{نیامدید . . .}}

_{^{منطقی هم این بود که نیایید . . .}}

_{^{آخر شما، نوادگان همان ها هستید که در روزهای سخت،}}

_{^{سردارشان را میان برف و کولاک، یکه و تنها،}}

_{^{رها کرده، عافیت پیشه کردند . . .}}

_{^{شما نوادگان همان ها هستید که برای تحکیمِ عافیت،}}

_{^{تهمت ها و افتراها به سردارشان زدند . . .}}

_{^{نمی دانم شاید هم علمی داشتید، از نوع خفیه،}}

_{^{که اگر می آمدید با ترکه پذیرایی شده،}}

_{^{یا شاید هم با . . .}}

_{^{* * *}}

_{^{عافیت طلبان،}}

_{^{اگر می آمدید،}}

_{^{با چه رویی در برابر مزارش می ایستادید . . .}}

_{^{چه می گفتید . . .}}

_{^{چگونه خود را معرفی می کردید . . .}}

_{^{« منم نوادۀ آن عافیت طلب، فلان بن فلان . . .}}

_{^{« منم نوادۀ آن عافیت طلب، فلان بن فلان . . .}}

_{^{خدایا این چه دردی است که پیر و جوان نمی شناسد . . .}}

_{^{* * *}}

_{^{حال که بیشتر فکر کردم،}}

_{^{حق می دهم،}}

_{^{منطقی هم این بود که نمی آمدید . . .}}

_{^{* * *}}

_{^{ای دو صد لعنت بر آن کس که برای شما هزینه کند . . .}}

_{^{و هزاران نفرین پیشکشِ آن فردایی که}}

_{^{می خواهد بهتر از امروز باشد.}}

دیالوگی کوتاه با دیوار

 

^{_{«مرا مقرر است که امروز که من این تألیف می کنم . . . بزرگانند که اگر به راندن این کار مشغول گردند تیر بر نشانه زنند و به مردمان نمایند که ایشان سوارانند و من پیاده . . . و چنان واجب کنندی که ایشان بنوشتندی . . . ولکن، چون دولت ایشان را مشغول کرده است . . . پس من این کار را پیش گرفتم؛ که اگر توقف کردمی، منتظر آن که تا ایشان بدین کار پردازند، بودی که نپرداختندی، و چون روزگار دراز برآمدی این اثر از چشم و دل مردمان دور ماندی. »}}

^{_{تاریخ بیهقی}}

 

^_***

^{_{این بار می خواهم به جای مقدمه، چند نقطه بگذارم . . .}}

^{_{و به جای تمامِ حرفهایِ بی پایه و اساسِ دیگرم، چند نقطۀ دیگر . . .}}

^{_{اما نه، هیچ واژه ای بهتر از واژۀ تحقیر نمی تواند معنیِ دقیق آن را برساند زیرا:}}

 

<sup><sub>ما شایستۀ تحقیریم . . .

***</sub></sup>

^{_{با اینکه به قولِ گیلک ها؛ «بازم دوکله بجار̌ حرفه ؟»}}

^{_{اما بعضی مواقع، تکرار مکرّرات خالی از فایده نیست . . .}}

^_***

^{_{زمانی که مشروطۀ مشروعه در ایران باب شد (هر چند به زعم برخی، وارداتی بود)،}}

^{_{این گیلک ها بودند که آن را بومی سازی کرده، با مهر تأئید به پایتخت بردند تا اجرایی شود.}}

^{_{آنان که از جان و مال و آرامش و آسایش و حتی ناموس خود گذشتند تا ناموس وطن دوشیزه بماند،}}

^{_{از آنجا که این راحتی و آسایش را نه تنها برای خود، بلکه برای تمام ایرانیان می خواستند، در آخر}}

^{_{با به قدرت رسیدن زورمندان، حقشان ناحق، زحمتشان نادیده و حکمی صادر شد مبنی بر این که:}}

 

<sup><sub>ما شایستۀ تحقیریم . . .

***

همین طور، استان آخر زمانی که با فهم و درک بالایش دریافت، حکومتِ کودتاییِ تازه بر سرِ کار آمده</sub></sup>

^{_{از جنس مردم نیست، همانندِ گذشته، باز هم بپاخاست، اما از آنجا که ایرانی عادت کرده بود به زورگو،}}

^{_{بله و چشم قربان بگوید، او را تنها گذاشت تا به سرش بیاید، هر آنچه باید.}}

^{_{از این رو باز هم حکم همان بود:}}

<sup><sub>ما شایستۀ تحقیریم . . .

***

یا زمانی که اولین کتابخانۀ ملی ایران در مرکز استان گیلان ساخته و شروع به کار کرد، در هیچ کدام از</sub></sup>

^{_{شهرهای مدعیِ فرهنگ، کتاب و کتابخوانی، حتی در پایتخت ایران هم، نشانی از چنین چیزی وجود نداشت. این گیلکان بودند که فرهنگ، کتاب، کتابخوانی و ارزش آن را در زمانِ حیاتِ فرهنگِ قبیله ایِ مردمِ ایران دریافته، آن را ارج نهادند.}}

^{_{اما ندانستند، از آن روزی که فرزندانِ آدم، صدرِ پیغام آورانِ حضرتِ باری تعالی، تخمِ کینه در دلشان جوشید، آدمیت مرده بود، گرچه آدم زنده بود.}}

^{_{از این رو، این جلوداری در فرهنگ و نرفتن به دنبالِ قتل و غارت و کشتن و سوختن، که خصیصۀ بارزِ}}

^{_{حاکمیت و زندگی در ایران است، منتهی به صدور حکمی شد که:}}

 

<sup><sub>ما شاسیتۀ تحقیریم . . .

***

همین استانِ آخر که امروز محل خوشی زورمندانِ امروزی است، در هشت سال</sub></sup>

^{_{جنگ نیز، هر آنچه به کف داشت در طبقِ اخلاص نهاد، اما پس از جنگ، تبدیل به حیات خلوتِ آنانی شد}}

^{_{که توفیقِ راهنماییِ خلق بعد از جنگ را یافته بودند، و دوباره همان حکم قبلی که:}}

 

<sup><sub>ما شایستۀ تحقیریم . . .

***

اما امروز، که در ظاهر تحقیر شدۀ خاص و عام شما هستیم؛</sub></sup>

^{_{بر عکس، این ماییم که به دیدۀ حقارت به شما می نگریم، با تاریخی سراسر غرور.}}

 

^{_{اینهـا یکــ قطـره بـود از اقیـانـوس . . .}}

 

^{_{یکـــ مشت از خـروارهـا . . .}}

 

^{_{و یکـی از هـزاران . . .}}

 

^{_{برای تو می نویسم، تویی که ذهنت خالی از هر گونه تفکر است؛}}

^{_{این خطه شایستۀ تقدیر است، اگر در حکومت های حق و ناحق، در حقِ او ناحقی شده،}}

^{_{به اندازۀ سرِ سوزنی از شرافت، قداست، بزرگی و سروری اش کم نگشته، نخواهد گشت.}}

 

^{_{اینجـا، مرزِ دلیـران اسـت . . .}}

 

^{_{اینجــا، خـاکِـــ بـزرگـان اسـت . . .}}

 

^{_{اینجـــا، خـــانــۀ کـــاسیـــان اسـت . . .}}

 

^_*

^_*

 

^{_{اینها را با زبانِ نرم، در شبِ بزمِ باده نوشان گفتم، . . .}}

 

^_*

^_*

^_*

^{_{باشد که فردا، بهتر از امروز باشد.}}

  
 

دیالوگی کوتاه با دیوار

 

به نام او که خلق کرد آسمان و زمین و هر آنچه میان آنهاست . . . 

 

به نام او که خلق کرد انسان و هر آنچه به او بخشید . . . 

 

به نام او که خلق کرد فرشته ای از فرشتگان درگاهش به نام مادر،

 

و هر آنچه در وجود پاکش نهاد . . . 

 

به نام او که گفت بخوانید مرا تا اجابت کنم شما را . . . 

 

و فرشته ای که مصیبت های این زندگیِ نکبت بار، او را وادار کرد تا بگوید: تو بخوان مرا، تا من اجابت کنم . . .

 

 از بلندای پلی همراه فرزندی معصوم . . .

 

اجابتی که پایانی است بر دردِ جانکاه اش،

 

پایانی است بر ناله های شبانه اش،

 

پایانی است بر گرسنگیِ هر شبِ خود و کودک معصوم اش،

 

و مرهمی بر قلبِ همسرِ خانه نشینِ شکسته غرور، تا شاید اینگونه، غرورش بیشتر . . . 

 

بی شک او اولین نبود، آخرین هم نخواهد بود . . .

.

.

. 

پس بخوان به نام او که به حکمِ مرگِ جسم، دیگر زنده نیست . . .

 

به نام او که زین پس، ناله های خود را همراهِ نفرینی خانمان سوز،

 

به دنبالِ ناله های پر شرار مرغ سحر پیش می فرستد، . . . 

.

.

.

باشد که فردا، بهتر از امروز باشد.

 

دیالوگی کوتاه با دیوار

 

باید هم حیران باشید . . .

***

خنجری بر قلب بیمارم زدند   بی گناهی بودم و دارم زدند

خود ندانستم کجا رفتم به خواب  از چه بیدارم نکردی آفتاب . . .

آری، همیشه یک سری کلمات هستند که مخصوصِ یک سری آدم های خاص اند.

آدمهایی که همیشه یا بی گناه اند، یا خنجر خورده اند و یا این که بی خبرند از همه جا و همان دیالوگِ قدیمیِ؛

کو، کجا، از چه بیدارم نکردی . . .

شاید یه کم تند شروع کردم، پس به گفته ی متولیان، یه کم آروم تر . . .

یک روزِ تابستانیِ نه چندان گرم، با هوایی در نهایتِ لطافت، به همراه بارانِ مخصوصِ شمال، در حالِ دلربایی از ساکنان و میهمانانش بود که ناگهان طبیعت، آن روی سکه را نیز نشان داد.

بارانی که ده ها نه هزارن هزار بار دیگر باریده بود و هر بار غیر از منفعت، پیش کش دیگری برای مردم شمال نداشت، این بار تبدیل به خسارتِ جبران ناپذیری شد که شاید امروز بی سابقه باشد اما، در آینده ای نزدیک بیشمار خواهد بود.

در یک روزِ تابستانی دیگر، که این بار هوا به سبب فرا رسیدنِ فصل برداشت برنج، کمی گرم تر شده بود خبر آمد خبری در راه است؛

در همان فضای آرام، با لحنی که بسیار لطیف است ندا آمد،

اگر زحمتی نیست به غرب استان نظری بیاندازید و لکه های ننگی که بر پیشانی حیران !!! به وجود آمده را بنگرید.

از یک روزی به بعد هر وقت صحبت از فضای آرام می شود بی اختیار به یاد ماجرای زائران ایرانی می افتم که «آرام باش» را این گونه دیکته کردند؛

. . . بحمدالله با مقاومت دو جوان زائر ایرانی، تجاوزی صورت نگرفته

گویی مردم در انتظار تائید انجام فعل حرام بودند.

حال به فاصله ی چند ماه مجدداً «آرام باش» را این گونه تکرار می کنند، و این بار برای حیران؛ 

مردم فکر کرده اند تمامی اراضی گیلان به  تاراج رفته است/به موضوعات تک بعدی نگاه نکنید/فضای استان را سیاه جلوه ندهید

یک نفر اراضی را ملی می خواند، آن دیگری مستثنیات / یک نفر طرح جامع جنگل داری رو می کند، آن دیگری سند واگذاری قانونی / یک نفر دیگری را محکوم می کند، و به تبع آن دیگری او و همه ی مسئولین مربوطه را.

ما ماندیم حیران، از حیرانی شما، از حیران.

حل مشکلات توسط شما چیزی جز افزودن به مشکلات نیست فقط، ای کسانی که در فضای آرام به دنبالِ حل مشکلات ! و شناسایی و کیفرِ عاملان ! این تخلفات هستید؛

هم به پیشگاه خداوند، هم به مردم و هم به وجدان خود !!! پاسخگو باشید؛

قطع درختان / سوزاندن درختان / خشک کردن درختان / تبدیل جنگل به زمین های کشاورزی / خشک کردن زمین های کشاورزی / ویلا سازی / . . .

باران / سیل / رانش زمین / . . .                                      

 و دیگر هیچ.

جوابگوی این هیچ چه کسی است؟

گمانم بر این است با آن که اعتقاد دارم خداوند تمام گناهان را می بخشد، اما گناهِ فریب دادنِ خود را نمی بخشد،

گناهِ مایی که دست روی دست، منتظریم تا فردا، بهتر از امروز باشد.

باید هم حیران باشید، زیرا خودکرده را تدبیر نیست.

دیالوگی کوتاه با دیوار

ظهور، صعود و سقوطِ شورا در شهر رشت 

***************************************   

" و امرهم شوری بینهم " و " شاورهم فی الامر شوری " 

  شوراها سازمان های مستقل و جدا از وزارتخانه ها هستند که آنها را در اصطلاح " سازمان های محلی یا شوراهای محلی "

می نامند که امور خدمات محلی بر اساس عدم تمرکز اداری به دست ساکنین آن نقاط سپرده می شود. بر اساس مفاد قانون

شهرداری و نیز قانون تشکیلات شورای اسلامی کشوری، این نهاد یک مرجع تصمیم گیری و نظارتی است و در این مورد

دارای اختیارات وسیعی است.  بر لزوم وجود شوراهای مختلف در قانون اساسی تصریح شده است(اصل هفتم) اما تدوین

ساز و کار اجرایی آن تا دولت اول خاتمی به تعویق افتاد. اولین دوره انتخابات سراسری شوراهای اسلامی کشور در 17

اسفند ماه سال 1377 با استقبال زیاد مردم برگزار گردید.  بر این اساس بود که شورا در شهر رشت نیز ظهور و فعالیت

خود را  آغاز کرد.   از فعالیت های دوره اول شورای اسلامی شهر رشت می توان به پیشنهاد و ایجاد نخستین مجتمع

آکواریومی کشور با هدف آموزشی و تفریحی نام برد.  دوره دوم شورای شهر در رشت با انتشار (سرفصل هایی از عملکرد

شورای اسلامی شهر رشت در دوره دوم) کار خود را آغاز و پس از انجام خدماتی در مدت چهار سال به فعالیت خود پایان بخشید.

ظهوری که با صعودی چشمگیر همراه بود:  چاپ اولین کتاب تاریخ یکصد ساله شهر و شهرداری رشت  تجهیز اولین بوستان

بانوان شهر رشت در استان گیلان  راه اندازی اولین تاکسی بی سیم استان گیلان در شهر رشت  و افزایش بودجه مصوب

شهرداری رشت از میزان تقریبی 100 میلیارد ریال در سال 1382 به 450 میلیارد ریال در سال 1385 نوید آبادانی و

نقطه اوج گرفتنی بود که پس از نهضت مشروطه می توانست مجددن شهر رشت را بسان گذشته پیشرو یا لااقل در حال پیشرفت

نشان دهد.  با روی کار آمدن شورای سوم این روند سرعت بیشتری به خود گرفت و روند صعودی فعالیت شورا در رشت روزنه

های امیدی در دل مردم این شهر روشن کرد.  با نگاهی به پروژه های اجرا شده در دوره سوم شورا به خوبی می توان به صحت

این گفته پی برد؛  ایجاد تقاطع غیر هم سطح و هم سطح شهدای گمنام (یخسازی)  تقاطع غیر هم سطح میدان جانبازان  تقاطع

غیر هم سطح میدان گاز  احداث آبنمای بلوار شهید افتخاری  و تجهیز وسایل ورزشی پارک ها نمونه ای از پروژه های تصویب

و اجرا شده در دوره سوم شورا در رشت بود.  اما شورای پر کار سوم به انتهای عمر 4 ساله مصوب شوراها نرسید و به دلیل

آنچه که تخلفات اداری، مالی، اخذ رشوه و ارتشاء اعلام شد، در فروردین ماه سال 1392 توسط هیأت حل اختلاف و رسیدگی

به شکایات از شوراهای اسلامی استان گیلان، شورای سوم منحل، و اعضای آن به همراه دو شهردار سابق رشت و هفت نفر

از کارمندان، تحت پیگرد قضایی قرار گرفتند.  هر چند اتهام تنها 3 تن از اعضای شورای سوم اثبات شد اما، روند سقوط شورا

در رشت کلید خورده بود.  رسوایی که خبرگزاری فارس پس از اثبات جرم متهمین، با تیتر " شورای شهر رشت آیینه عبرت"،

رشت را که مدت مدیدی در محاق بود، دوباره بر سر زبان ها انداخت.  با منحل شدن شورای سوم، روند سقوط شورا در رشت

شروع و ادامه ی این روند به باشندگان متخصص شورای چهارم محول شد .  انتخابات چهارمین دوره شورای اسلامی شهر و

روستا در تاریخ 24 خرداد ماه سال 1392 برگزار شد که در پایان انتخاب 15 متخصص را به دنبال داشت.  اما این انتخابات،

مانند انتخابات گذشته نبود. رشت یکی از معدود شهرهای کشور بود که تأئید انتخابات شورای چهارم در آن بسیار دیر انجام شد.

گفته شد هنگام شمارش آراء در بعضی مناطق اشتباهات و تخلفاتی صورت گرفته تا در نهایت طی چند مرحله کاندیداها جا به جا

شدند و بازشماری نهایی هم باعث تغییر جایگاه کاندیداها شد. به باورداشت عامیانه مردم گیلان، گویی پیش از شروع انتخابات

زوزه ی سگان بلند شده بود. ضرب المثلی که می گفت: " وختی سکان به زوزه دکفید، تفاق بد خأیه دکفتن " . همان سگانی که

بعدها شورای متخصص و شهرداری اش به جانشان افتادند تا دیگر صدایی از آنان برنخیرد غافل از اینکه دیگر کار از کار

گذشته بود. بالاخره انتخابات به پایان رسید و 15 نفر از منتخبین مردم  وارد شورای چهارم شدند. شورایی که از آنان به

متخصص ترین شورا  نام بردند. منتخبینی که برای رسیدن به کرسی شورای شهر از قبول هیچ زحمتی دریغ نکردند. اکثریت

اعضایی که کمترین زحمتشان قبول آوارگی از شهر زادگاهشان و خدمت به ساکنین مرکز استان بود.

(غیر از کسانی که بی شبهه وارد شدند، قضاوت با خواننده)

و از اینجا بود که آن ضرب المثل گیلکی از خرافه به واقعیت پیوست.  در مورد افتخارات منحصر بفرد شورای متخصص چهارم

برای اظهار نظر درباره عملکرد آنان، که مدت یکسال و اندی از عمرش باقی است، هنوز زود است. اما به چند نمونه تا به امروز

اشاره می کنم تا یکسال و چند ماه باقیمانده را بهتر تصور کنیم:  تیتیری با عنوان " وقتی رئیس کمیسیون حقوقی شورا، وکیل

شاکیان است " در پایگاه های خبری استان منتشر شد. این خبر شبهه ی نشستن بر اریکه ی قدرت، جهت تأمین منافع شخصی و

نه برای خدمت به مردم  را در اذهان عمومی به وجود آورد که مگر می شود حامی شهردار، علیه شهردار هم باشد؟  همچنین

ارایه ی اطلاعات به یکی از پایگاه های خبری گیلان، غیبت های مکرر و تأخیرهای طولانی، از دیگر موارد تخلفات یکی از

اعضای شورای چهارم می باشد. گویی انضباط  و وقت شناسی و احترام به مردم و رأی آنها، در مرام متخصصین جایی ندارد.

از اینها که بگذریم، اوج شاهکار شورای چهارم در انتخاب سکان دار شهرداری مشاهده شد. جایی که ابتدا با 11 رأی موافق

اعضای شورا محمد ابراهیم خلیلی در آذرماه سال 1392 با حضور مدیرکل شهری وزارت کشور، شهردار رشت شد،

سپس 9 ماه بعد در مهر 1393 با 10 رأی مخالف همان شورا استیضاح و از کار برکنار شد. شهردارِ منتخبِ متخصص ترین

شورا، با عدم حضور در مراسم تودیع٬ در نامه ای خطاب به مردم رشت گفت: شهرداری شرکت سهامی عده ای و رفیقانشان

است و رشت را ترک کرد. " آمدنش بهر چه بود " تیتر خبری پایگاه های خبری استان، پس از برکناری خلیلی بود. تصمیمی که

انتقادِ؛  امام جمعه رشت / نماینده ولی فقیه / استاندار گیلان / رئیس وقت شورای عالی استان ها / فرماندار گیلان / نمایندگان مردم

استان در مجلس شورای اسلامی / کارشناسان، مردم و اهالی رسانه را در پی داشت.  دوران بی شهردار بودن با جایگزینی فردی

به عنوان سرپرستِ شهرداری با نام کریم سرپرست نیز حواشی ای در پی داشت که تخصص متخصصین را بیش از پیش

زیر سوال برد.  از زمان رفتن خلیلی تا انتخاب شهردار جوان اتفاقات قابل تأملی پیش آمد که حتی با روی کار آمدن شهردار رسمی

نیز پایانی نداشت و همچنان ادامه دار بود.  از انتخاب شهردار جدید / کاندیدا شدن اعضای شورا / مخالفت مقامات بلند پایه ی استان /

انتخاب شهردار از اعضای شورا / گمانه زنی ها از تأئید تا مردود بودن نحوه انتخاب شهردار /  تبریک ها / تا مردود بودن نحوه

انتخاب شهردار / فراخوان برای کاندیداهای جدید / انتخاب شهردار جوان / و همچنین طرح اشکال در تأئید نحوه ی انتخاب شهردار

جوان هر کدام قصه ی هزار و یک شبِ مردم این شهر است.  اما ماجرا به اینجا ختم نشد:  نیاز به روانپزشکِ شهردار جوان /

افشای اهدای کارت های 3/000/000 تومانی به اعضای شورا جهت خرید کت و شلوار / بالطبع تکذیب آن / ... تا بیش از 30

تذکر اعضای شورا که طرح سوال از شهردار جدید را مورد بحث و برسی قرار داد، همه و همه مختصری بودند از لیست بلند

بالایی که از حوصله تقریر خارج است اما، ایجاد تنش و هیاهو و از بین بردن اعتماد مردم به این نهاد و متخصصانش، تنها فعالیت

چشمگیر شورای چهارم  تا به امروز است. افرادی که پیش بینی می شد علاوه بر جبران، آمده اند تا بسازند نه اینکه ساخته ی

گذشتگان را نیز ویران کنند.  ساخته و دستاوردِ گذشتگانی چون حاج میرزا خلیل رفیع، جهانگیر سرتیپ پور و . . . که بدون وجود

نهادی به نام شورای شهر و روستا، در جهت آبادانی و سربلندی مردم شهر و استانشان بی هیچ چشم داشتی خدمت کردند. 

خلاصه کلام آنکه با طرح سوال از شهردار و استیضاح احتمالی (با روندی که از این شورا مشاهده شده) تیر خلاص شورا با

دستان خودش شلیک خواهد شد.

به امید آنکه فردا، بهتر از امروز باشد.

دیالوگی کوتاه با دیوار (خودکفایی)

به خودکفایی رسیده ایم . . .

 این جمله ای است که امروز از دهان مسئولین کشور می شنویم . ..  اما آیا براستی اینگونه است ؟؟؟؟

حدودن دو هفته ی پایانی اردیبهشت ماه بود که به یکباره تمامی وبلاگها از کار افتاد و کسی قادر به ایجاد پست جدید نبود 

چند روزی از ماجرا گذشت تا اینکه بلاگفا اقدام به پاره ای توضیحات نمود با این عنوان:  

" نیاز به تغییر سرورها بود "  

و اینکه تا چند روز آینده وبلاگها به روز اول خود باز خواهند گشت.  چند روز وعده شده سپری شد بی آنکه خبری از بازگشایی

وبلاگ ها بشود  این قضیه بلاگفا را مجبور به ارایه توضیحات بیشتری کرد چیزی که در کشور عزیز ما ایران تا مجبور نشوی

هرگز اتفاق نمی افتد. به هر صورت مدیران بلاگفا با این متن سعی در توجیه این عمل نمودند:  

" کاربران محترم و همراهان عزیز سایت  نیاز به تغییر مکان سرورهای سایت بود که اینکار در اواخر هفته پیش آغاز شد اما متاسفانه

این انتقال طبق برنامه پیش نرفت و در این بین به سخت افزارهای مهم سایت آسیب جدی رسیده است. برطرف کردن مشکل نیاز به چند روزی

وقت دارد امیدواریم پس از آن خدمات سایت بصورت عادی ادامه پیدا کند. عمیقاً از آنچه پیش آمده متاسفیم. از صبر و شکیبایی شما متشکریم "

  صبر و شکیبایی که دیر زمانی ادامه داشت. . . 

چیزی حدود سه هفته از این ماجرا گذشت تا اینکه پیامی با این عنوان در تکمیل رفع این افتضاح منتشر شد: 

" تکمیلی (پنج خردادماه): همانطور که قبلاً اعلام شد برای حل مشکل از خدمات یک شرکت خارجی استفاده کرده ایم

که این شرکت زمان بررسی و حل مشکل را چندین بار تغییر داده است و متاسفانه به دلیل تعطیلات در کشور مطبوع

شرکت فوق پیگیری و اعلام وضعیت در روزهای اخیر به تاخیر افتاده است به محض دریافت اطلاعات جدیدتر آنرا

به اطلاع شما خواهیم رساند. "  

این به محض دریافت نیز دو هفته دیگر به طول انجامید تا پیامی کامل تر (که متاسفانه آنرا یادداشت نکردم) توسط مدیران بلاگفا به

کاربران ارایه شد که در آن با عرض پوزش فراوان تقصیر را گردن شرکت خارجی! انداختند و باز هم همان وعده ی همیشگیِ تا

چند روز آینده . . .

اما جالب ترین قسمت داستان زمانی بود که شب گذشته (1394/4/5) در حالی که با ناامیدی وارد صفحه نخست بلاگفا شدم فعال

بودن آنرا مشاهده کردم و قصد ورود به آنرا داشتم که با این پیام روبرو شدم:

  " وبلاگی با این آدرس وجود ندارد یا حذف گردیده است" 

 پس از ارتباط با مدیران بلاگفا و ارسال ایمیلی مبنی بر یادآوری نسبت به راه اندازی وبلاگها با اطلاعات بدون حذف اطلاعات این

جواب داده شد:  

" پاسخ خودکار به سوالات رایج کاربران با سلام و درودبا توجه به تعداد بالای سوالات کاربران این پیام بصورت خودکار برای شما ارسال می گردد.

احتمالاً در جریان هستید که سایت بلاگفا در ماه گذشته دچار مشکل سخت افزاری جدی شده و دسترسی به اطلاعات کاربران و نسخه پشتیبان بروز

اطلاعات سایت غیرممکن شد. روند بازگردانی اطلاعات به یک شرکت آمریکایی سپرده شد اما متاسفانه تاکنون پاسخ دقیق و کاملی از ایشان دریافت

نشده است و با توجه به گذشت زمان طولانی تصمیم گرفتیم که از یک نسخه پشتیبان قدیمی استفاده کنیم و حداقل امکان فعالیت مجدد و درج مطالب در

وبلاگها را فراهم کنیم.با توجه به مشکلات پیش آمده و تصمیمی که در مورد ادامه فعالیت سایت گرفته شد ممکن است کاربران پس از ورود به بخش

مدیریت شاهد عدم دسترسی به نوشته های ماههای اخیر خود باشند. ما سعی خواهیم کرد در روزهای آتی بخشی از نوشته های اخیر وبلاگها را بازگردانیم.همچنین ممکن است بخشی از وبلاگها حذف شده باشند و یا بخشی از کاربران به محض ورود به بخش مدیریت پیام عدم وجود وبلاگ را

دریافت کنند. از مدیران وبلاگ میخواهیم که آدرس وبلاگ خود را مجدد ثبت کنند.در روزهای آتی در صورتی که دسترسی به اطلاعات بروز سایت

(قبل از قطعی خدمات) فراهم شد مطالب ماههای اخیر به وبلاگها اضافه خواهند شد.از آنچه پیش آمد عمیقاً متاسفیم. میدانیم که نوشته ها و وبلاگتان

برایتان اهمیت داشته و نسبت به آنچه پیش آمده ناراحت و شاید عصبانی باشید اما بدانید بلاگفا زحمت ده ساله ما بوده است و هرگز نمی خواستیم در

چنین وضعیتی قرار بگیریم. مشکلات پیش آمده فراتر از تصور و به نوعی غیرمحتمل می رسید اما متاسفانه اتفاق افتاده است. تصمیم گرفتیم که با

بازگشت به عقب، شروعی دوباره داشته باشیم.اگر مشکل دیگری داشتید حتماً به ما اطلاع دهید تا پیگیری کنیم "

با احترام   برای این خودکفایی بزرگ که دیگر نیازی نه به شیطان بزرگ و نه هیچ کشور اروپایی غرق در فساد نداریم با صدای

بلند فریاد کن:  وطنم / پاره تنم / . . .

دیالوگی کوتاه با دیوار

چندی پیش اشاره ای کوتاه درباره برگی دیگر از افتخارات مسئولین استان را تقریر کردم اینک به قول شاعر، این تور صد جا گره دار در انتظار گره ای دیگر است. آری، صحبت از کارنامه ای مملو از اشتباهات ریز و درشت و عاقبت، همان که معلوم است.  پل عراق، تاریخ و قدمت تاریخی شهر در سکوت محض و بی اعتناعی کامل به تاریخ پیوست. اصالت بقعه خواهر امام به دلایل نا معلوم و واهی از بین رفت. گوهر رود و زرجوب دو معدن خطرات زیست محیطی اعلام شدند. بهره برداری بیش از حد مجاز از سفید رود یکی دیگر از گره های این تور است. اما اکنون، امروز، در حال با دستان پر توان و خستگی ناپذیر که مالامال از بی تعصبی، فارغ از هر گونه عرق ملی و منطقه ای در حال نابودی نعمت های خدادادی بی مانند خود هستیم. سکوت، همیشه جایز نیست. . . گاهی باید صدایت آنقدر بلند باشد تا وجودت را احساس کنند. حتماً این متن را بخوانید

دیالوگی کوتاه با دیوار

زمانی " گیله مرد " خودکفا بود. نیازهای خود را، خود، آسان از طبیعت برآورده می کرد. دست در آب می کرد، ماهی می گرفت، تیر به هوا می انداخت، مرغابی میزد و  چوب به زمین می کاشت که رخت بیاویزد، سبز می شد و بار می داد. گیلانی با الیاف گیاهی حصیر می بافت و زیرانداز خود می کرد و با آن کلاه و سرپناه می ساخت و از پشم بز چادر و مسکن. نه تنها خانوارهای روستایی، بلکه مرغ و خروس و غاز و اردک آنها هم خودکفا بودند و غذای خود را از طبیعت تأمین می کردند. گوئی خداوند این خطه را برای آن آفریده است که ساکنان آن احتیاج به فعالیت اقتصادی نداشته باشند. بخورند و بخوابند و از خوشبختی خود در برابر مهاجمان دفاع کنند. ساس و کک و پشۀ دیارشان، غریبه ها را بگزند و آنها را به نقطه ای دیگر فراری دهند. آن دوران گذشت . . . امروز نه دیگر از آن همه ماهی ها اثری دیده می شود و نه از آن مرغابی ها، و تعداد ماهیگیران هم بسیار زیاد شده. از گذشته هر چه که بگویی باز هم حرف برای گفتن داری و در آخر حسرتی جانکاه و آهی سرد . .  اما کمی هم از امروز بگوئیم . . . دامنه را کوتاه کرده و از رشت به عنوان مرکز استان که باید نشانه پیشرفت و ترقی باشد بگوئیم: از کجا بگوئیم، چه بگوئیم و چه نگوئیم . . .   می خواهم از فعالیت های مفید شورای شهر در دوره سوم بگویم . . . ناگهان صدای چکش قاضی گوشهایم را نوازش می کند . . . . . می خواهم از شورای چهارم و تصمیمات مفیدش (!) بگویم . . . ناگهان یادم می آید که مستقل است و همه فن حریف و همه چیز دان، که مبادا درب این خلوتکده را نیز مانند درب شهرم تخته کنند . . . . . می خواهم از سدی که قرار است بانی خیر بشود و با تکمیل اش  هکتارها زمین زراعی و باغ و درخت نابود شود (شما بخوانید مشکل کم آبی را رفع کند) بگویم . . . ناگهان یادم می آید استاندار حامی سفت و سخت این پروژه است و نکند که . . . . . اصلاً ما گذشتیم، اینجا همه چیز خوب است و ما هم راضی.  آسمان، آب، هوا، خاک، زمین مال شما، فقط هویتم را از من نگیرید . . .

دیالوگی کوتاه با دیوار

چندی است که بی سر و سامانی شهرم، مرا از توجه به فصل پنجم، از فصول چهارگانۀ ایران که همانا فصل امتحانات باشد بازداشته است. گوئی همه چیز دست به دست هم داده تا هیچ نشود و آن بشود که آنها می خواهند!!! ملالی نیست؛ اما نمی دانم چرا باز هم آرام نمی گیرم، شاید، دروغ گفتن به خود را هم یاد نگرفته ام؛ مانند آنها که گفتند ساعت ها کار کارشناسی کرده ایم تا گزینه مناسب را انتخاب کنیم و گزینۀ مناسب همان بود که پیش بینی می شد. به عبارتی ساده و روان و بدون هیچگونه پیچیدگی: حفظ جایگاه خود با نام استفاده از جوانان !!! آستارا دم از جدائی می زند !!! کمکهای غیر منتظره به سپیدرود، رها کردن داماش به حال خود !!! امضای نمایندگان زیر نامۀ تخریب جنگل ابر !!! بلاتکلیفی در مرکز استان و شهر توریستی آن !!! و به هزاران هزار ناگفتۀ دیگر اضافه کنید پر کردن روزمۀ کاری شهرداری با طرح  عامه پسند (؟) سگ کشی و بیانیۀ پس از آن !!! تا همین دیروز هر مثالی که می خواستیم بیاوریم می گفتیم قدیمی ها گفته اند ... و چه خوب گفته اند. اما امروز به او که یک قدیمی بود هم شک می کنی که گفته بود: " قول را فعل لازم است " آنکه فعل ندارد لابد قول هم نمی دهد؟ !!! ولی امروز، در این مکان، غیر از این است!  روزگاری بود که دعا می کردیم مسئولان، مردم را از شر معضلات رودخانه های شهر نجات دهند، و اینک، روزی شده است که باید دعا کنیم رودخانه های شهر، مردم را از شر این مسئولان نجات دهند. روزگاریست که دانا به مکافات کمال می برد رشک به جاهل که چرا نادان نیست.

دیالوگی کوتاه با دیوار - پیش رفت یا پس رفت؟ (مسئله ای نیست؟)

زمانی که بتوانیم با مطالعه تاریخ، خود را در گذشته و حال بیابیم، بی شک آن را در هدفهای آینده خود نیز دنبال خواهیم نمود تا پاسخی برای « بودن » خود داشته باشیم و آن کمترین چیزی است که از این رهگذر به دست می آید. در این زمان، ما با دو قابلیت لازمِ دربرگیرندۀ معنی و ارزش گذاری برای آن، سنجش های تازه ای را می بینیم که « تغییر و پیشرفت » نخستین و اساسی ترین مقولۀ قابل تحسین زندگی انسان می گردد تا اولاً احساسات آدمی نسبت به زمانی که در آن زندگی می کند تنزل نیابد و ثانیاً اطمینان یابد که نه آغاز راه است و نه در پایان آن و آنچه که به آن می رسیم و می فهمیم، آگاهیِ پایان نیافته ای است که نسلها را در کنار هم قرار می دهد و پیشرفت واقعیت پیدا می کند. در شمال ایران خاستگاه شهرها با سه اصل آب سالم، نور و تابش خورشید و قدرت دفاعی ارتباط پیدا می کرد و آن حداقل در سه شهر بزرگ و باسابقه فومن و لاهیجان و رشت قابل تشخیص است. دو شهر فومن و لاهیجان در دامنه بلندی ها و در شیب ملایم قرار دارند که به تدریج به سوی غرب و شمال غربی زمینهای مناسب همان ناحیه کشیده شده اند. اما شهر رشت در فاصله دو رودخانه ودر یک خط مستقیم نسبتاً بلندی که از شرق به سمت غرب کشیده می شد و آن دو رودخانه را به هم پیوند می داد قرار می گیرد. طول و عرض جغرافیائی این نقطه که بعدها شهر رشت را به وجود آورد، چیزی در حدود چهار در دو کیلومتر بوده است که از نقطه بلند کنار رودخانه زرجوب یعنی صیقلان به طرف نقطه غربی آن یعنی سبزه میدان و چمارسرا می رفت و در منتهی الیه این دو نقطه و در فاصله های نزدیک به آن چشمه های آب و فضاهای سبز و باغها و گردشگاه های چندی وجود داشت که دسترسی مردم را به آب سالم چشمه ها ممکن می ساخت. بعلاوه آب رودخانه ها نیز آن اندازه سالم بود که می نویسند: آب خوردن اهل شهر منحصر به آب چاه است که بدترین آبهاست. بعضی اشخاص و تجار از آب رودبار که از مجاورت ناصریه می گذرد استعمال می نمایند و جمعیت شهر در این زمان بیست و پنج هزار نفر تخمین زده می شد. (فرهنگ ایران زمین، ج26، سال1365، ص 284). میرزا ابراهیم در یاداشتهای خود می نویسد: آب خوردنشان (مردم رشت) از چاه است و دو مجرا رودخانه در خارج شهر می باشد که ارباب سلیقه از آب رودخانه می آشامند. یک مجرا که سیاه رودبار باشد از کهدم می آید و رودخانه دیگر که گوهررود باشد از شفت می آید. به جهت آشامیدن، آب گوهررود بهتر است. (سفرنامه استراباد و مازندران و گیلان، ص171). و تا سالهای 1330 ساکنان حاشیه رودخانه از آب رودخانه ها استفاده می کردند و محل مناسبی برای تخم ریزی آبزیان بود. در روستاهای نزدیک، آب رودخانه های بزرگ مانند خمام رود و شاخه های فرعی آن نیز گواراتر از آب چاهها شناخته شده بود. اما امروز، این دو رودخانه به علت ورود مواد زائد فاضلاب شهری و کارخانه ها و مواد کشنده دیگر از آلوده ترین رودخانه ها بوده و موجب از بین رفتن آبزیان گردیده است. این تنها مشتی از خروارها خاطرات خوب روزهای گذشتۀ این شهر بود که امروز یادآوری آن جز ملال خاطر و عذابِ روح رنجِ دیده کاری از پیش نمی برد، اما سؤالی که باقی می ماند این است که: ما در حال پیش رفت هستیم یا پس رفت؟ و آیا اصلاً این موضوع اهمیتی دارد؟