خلوت من

ببه کي فردا، ايمرۊ جا بئتر ببه

خلوت من

ببه کي فردا، ايمرۊ جا بئتر ببه

۵ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «گیلکی زوان» ثبت شده است

 

زیویشˇ دأبأن ؤ سرطأنˇ معده وأرسي گيلأنˇ دۊرۊن

دۊکتۊر مأمدرضأ کۊهسأري

گيلکي وأگردأن: نيمأ رهبر 

 

خۊلأصه

پيش-گب: سرطأنˇ معده, ويشتري آمأرأ گيلأنˇ دۊرۊن دأره ؤ اۊشأني کي أ مۊشکيلˇ مرأ درگيريدˇ ايشنأختنˇ هزينه-يم زييأده ؤ آمأرˇ مرگ ؤ ميرم أنˇ شين خأيلي زييأده. أ مقأله دۊرۊن اۊ عوأملي کي خۊردني-يأنˇ دۊرۊن مۊمکينه دبه ؤ خطرنأک يأ ميکرۊبي (هليکؤبأکترپيلۊري) ببه وأرسي بؤبؤسته, يأ چيزأني کي خۊردني-يأنˇ دۊرۊن دره ؤ معده کأنسرˇ وأولأجˇ مرأ ارتبأط دأريدي نى وأرسي بؤبؤسته, هأتؤ تغذيه بهدأشتˇ وأولأج کي بأعيث به أ مريضي جأ زۊتر وأخبأ بيد, تغذيه دأنشˇ مرأ أ مقأله دۊرۊن وأرسي بؤبؤسته.

هدف: سرطأنˇ معده چۊنکي خۊرد ؤ خۊرأکˇ مرأ ارتبأط دأره, تغذيه دأنشأ بۊجؤر بردن تأنه أ مريضي وأولأجˇ جۊلؤيأ بيگيره ؤ أ وأرسي أ هدفˇ مرأ گيلأنˇ دۊرۊن أنجأم بؤبؤسته کي زيويشˇ دأبأن ؤ سرطأنˇ معده ارتبأطأ مألۊم بۊکۊنه.

موأد ؤ دأبأن: أ وأرسي دأب مؤرد - شأهيدي ايسه کي رشتˇ بيمأرستأنˇ مريضأنˇ سر أنجأم بؤبؤسته کي دۊتأ دۊتأ جۊفتأ بؤسته دأرد. کسأني کي وأرسي أشأنˇ سر أنجأم بؤبؤسته 144 تأ مريض بيد کي سرطأنˇ معده دأشتيد ؤ 398 نفر شأهيد (چۊم پزشکي بخشˇ جأ) بيد. همه-دأنه ايتأ وأورسنأمه-يأ پۊرأ کۊدد. هرتأ ره شأ گؤفتن 2 تأ شأهيد کي تقريبن أشأنˇ همسلأمأل بيد (3± سأل) ؤ أشأنˇ جنس ؤ اينکي چن وخت (2هفته) بستري بيدˇ جأ وأرسي بؤبؤستد. ايصلأ بؤبؤسته شأنسˇ نيسبتأن (Adjusted odds ratio) 95٪ ايطمينأنˇ مرأ, بييأفته أرزيأبي-يأنˇ ره ايستفأده بؤبؤسته ؤ وأشکأفتنˇ ره رگرسييؤنˇ مؤدلˇ جأ ايستفأده بؤبؤسته.

نتيجه-أن: پأپرۊس کشئن ويشتري مأله-يأ سرطأنˇ معده سر دأشتي (5/5-2/1:CI ؤ 8/2=OR). پأپرۊس کشئنˇ دأب (أکه تأ هسأ, أکه شۊرۊ بۊکۊده ؤ درأزˇ رۊز چقد کشه) سرطأنˇ معده مرأ ارتبأط دأشتي. أن کي سرطأنˇ معده ؤ ألبأخي دأبأني کي وأرسي بؤبؤسته (چۊتؤ غذأ خۊردن ؤ ايقتصأدي-ايجتمأعي وضييت) همأ ربط دأريدي يأ نأ, چيزي نييأفتيم.

پس-گب: پأپرۊس کشئن ويشتري مأله-يأ أ سرطأنˇ سر أ سأمأنˇ دۊرۊن دأره.

کيليد وأجه-أن: پأپرۊس کشئن, خۊرد ؤ خۊرأک, سرطأنˇ معده

عۊمۊمي جرأحي جرگه اۊستأديأر - گيلأنˇ عۊلۊم پزشکي دأنشگأ

 

 

پيش-گب: سرطأنˇ معده سرطأني ايسه کي خأيلي وأولأج دأره, بۊخۊصۊص گيلأنˇ دۊرۊن(1). أ مريضأنˇ زيويشˇ درأزه, ايسألˇ دۊرۊن 20٪ کمتره (2). ايمرۊ سرطأنˇ معده مريضأنˇ ايشنأختن سخته ؤ أنˇ هزينه-يم زييأده. هأنˇ وأسي أگه زۊتر أنˇ جۊلؤيأ بيگيريم بئتره تأ اينکي بخأييم دکفتنˇ پسي اۊنأ عيلأج بۊکۊنيم (6-3). پيشگيري برنأمه-أنˇ مأله, بستگي به أن دأره کي أمي دأنش, اۊ چيزأني کي بأعيث به أ مريضي-يأ دۊچأرأ بيمˇ جأ چقد ايسه. چيزأني کي بأعيث به أ مريضي-يأ دۊچأرأ بيم زييأده, هليکؤبأکترپيلۊري عۊفۊنتˇ مأنستن (13-7), گۊرۊ خۊني-يه A, کۊنه بۊکۊده گأستريت, پأپرۊس کشئن, دوأ خۊري. شؤغلأن (16-14), خۊشأنˇ دؤر ؤ ور (17-15), گۊشت, نمک-بزه گۊشت ؤ تخميري گۊشت (19-18), دۊدي يؤ تخميري غذأئأن (22-20) أ وأرسي دۊرۊن وأشکأفته بؤبؤسته. اۊنˇ عوض ايتأ منفي ايجأنأيي سرطأنˇ معده مييأن ؤ مئوه ؤ سبزي-يأنˇ (35-22 ؤ 18) خۊردنˇ دۊرۊن ؤ سير (37 ؤ 36) ؤ چأيي وأخۊردنˇ دۊرۊن (34-23 ؤ 38) گۊزأرش بؤبؤسته. أممأ أ خطرنأکˇ چيزأنˇ مرأ رۊبۊرۊ بؤستن, به زمأت ؤ جأجيگأ ؤ اۊ آدم-نفرأني کي اتمأل دأره به گزأ شيدأ بستگي دأره. أمأن أ گۊزأرشˇ دۊرۊن حقˇ سأى بۊکۊديم اۊ چيزأني کي سرطأنˇ معده-يأ جأمعه دۊرۊن وأولأجأنه-يأ نيشأن بديم ؤ أشأنˇ آوجأنأ وأد بزنيم ؤ وأرسي بۊکۊنيم.

 

موأد ؤ دأبأن

أ وأرسي دأب مؤرد - شأهيدي ايسه کي سألˇ 1379 رشتˇ بيمأرستأنˇ مريضأنˇ سر أنجأم بؤبؤسته کي دۊتأ دۊتأ جۊفتأ بؤسته دأرد. تۊمأمˇ مؤردأن, اۊ مريضأني کي رأزي درمأني-آمۊزشي, دأنشگأيي مرکزˇ دۊرۊن خۊفته بيدˇ جأ بيگيفته بؤبؤسته.

معده أولي-يه سرطأن (کد ICD: 151) بيمأرستأني پرونده-أنˇ خأندنˇ جأ تشخيص بدأ بؤبؤسته کي اۊشأنˇ بأفتي نۊمۊنه-أ پأتؤلؤژيست به عؤنوأنˇ آدنؤکأرسينؤمˇ سرطأن تأييد بۊکۊده.

151 تأ معده أولي-يه سرطأنˇ جأ, 5 نفر خأيلي نأآوأل بيد ؤ نتأنستيد أمي مرأ بۊگۊ بيشتأو بۊکۊنيد ؤ دۊ نفرم أصن گب نزه-ييد. بيلکؤل 144 نفر (4/95٪) أ وأرسي دۊرۊن شرکت بۊکۊديد.

بيمأرستأني وأرسي-يأن نأخبري بۊ, کي أشأنˇ سند ؤ سأل (3± سأل) ؤ جنس ؤ بستري مؤقه (2± هفته بۊگۊبيشتأوˇ پسي) کي تۊتۊنکأرأنˇ چۊم پزشکي بخشˇ جأ (چۊمˇ تخصۊصي بيمأرستأن) دؤجين بؤبؤستيد. أ مريضأن کأتأرکت, گلؤکؤم, چۊمˇ نيني جيجأکي ؤ شبکييه وأدأهستنˇ جأ کۊري برديد. أشأن هيدأنه وأرسي نؤبؤستد. 406 تأ شأهيدˇ مريضˇ جأ کي وأرسي ره دؤجين بؤبؤسته-بۊد 398 نفر (0/98٪) قۊبۊل کۊدنˇ پسي بأمؤده وأرسي (Cross over)  دۊرۊن. مريضأن همه-دأنه (542 تأ مريض شأهيد) مۊتقأطع دأبˇ مرأ (اۊشأن وأرسي فرضييه-أنˇ جأ وأخب نيبيد) وأرسي بؤبؤستد. جرگه-بندي بؤبؤسته ايطلأعأتˇ جمأ کۊدنه, مۊنظمˇ وأورسنأمه جأ ايستفأده بۊکۊديم تأ أمي دأده-أنˇ خطأ کي يأدآوري-يأني کي مۊمکينه سأب ببه-يأ کمأ کۊنيم. أ وأورسنأمه-يأ مريض خۊ ميلˇ مرأ پۊرأ کۊده ؤ اۊشأني کي سوأد نأشتيدي رئم اينفر أشأنه بخأنده ؤ اۊنˇ آوج ثبت بؤبؤسته. أ وأورسنأمه دۊرۊن أ ايطلأعأت دۊبۊ: اليف) زمينه-يي خۊصۊصييتأن, ب) زيويشˇ دأب مثن پأپرۊس کشئن ؤ چۊتؤ غذأ خۊردن ؤ ج) شؤغلˇ سأبقه.

نۊمۊنه-أنˇ پأپرۊس کشئن ؤ اۊ ايطلأعأتي کي گه أکه شۊرۊ بۊکۊده, چنتأ کشه, کم کشه يأ زييأد, أکه تأ هسأ کرأ کشه ؤ أکه دئه نکشه ثبت بؤبؤسته. هدفأنˇ وأشکأفتنˇ ره, سيکأري کسي-يأ بۊگؤفتيم کي نأقلن ايسأل, هر رۊز ايتأ نخ بکشه-بي. قبلي سيکأري-يم کسي-يأ بۊگؤفتيم کي نأقلن 6 مأ قبلˇ اينکي سرطأن تشخيص بدأ ببه ترکأ کۊده-بي. غذأ خۊردنˇ دأبم, 10 سأل قبلˇ اينکي بۊگۊ بيشتأو بۊکۊده-بيمه.

موأد غذأيي-يي کي أشأنˇ ايطلأعأت جمأ بؤسته دأره أشأنيد: چأيي, تخميري گۊشت, مأيي يؤ أشبل, دۊدي غذأئأن, خييأر ؤ شۊرˇ کلم, سير ؤ دسأنه بأقلأ, أشأني کي ايسٚم ببرديمˇ جأ چقد مصرف بۊکۊدده نى وأرسي بؤبؤسته. ألبأقي غذأئأن أليف) سبزي-يأن ؤ مئوه ب)گۊشت ج)مۊنأسيب, أنˇ وأسي کي مألۊم ببه کؤيتأ غذأ بئتر ايسه ره ايستفأده بؤبؤسته. أن کي مريضأن 5 سأل ايتأ محلˇ دۊرۊن بئسأبيد يأ ويشتري سألي کي ايتأ محلˇ دۊرۊن بزيوسته-بيدأ, به عؤنوأنˇ اۊشأنˇ محل حيسأب بۊکۊديم. شؤغلي سأبقه-يم شؤغلأني-يأ به حيسأب بأورديم کي نأقلن ايسأل اۊ شؤغلˇ دۊرۊن بئسأبيد کي چأر تأ جرگه دۊرۊن جأ بدأييم: ايدأري, صنعتأني کي ضرر رسأنه, بجأرکأر ؤ ألبأقي-يه مؤردأن. صنعتأني کي ضرر رسأنه فلزي صنعتأنˇ مأنستن, نفت, شيمييأيي يؤ سمنتˇ کأرخأنه-أن بيد.

ايقتصأدي يؤ ايجتمأعي وضييتˇ وأرسي ره, أشأنˇ درآمدأ أشأنˇ خأنوأده آدم-نفرأنˇ مرأ, کؤيأ زيود (شأرˇ دۊرۊن, بيرۊنˇ شأر, يأ ديهأتˇ دۊرۊن) أشأنˇ وضع چۊتؤيه (خأنه أثأث) جأ وأرسي بۊکۊديم ؤ هأنˇ وأسي أشأنأ سه جرگه-يه ايقتصأدي-ايجتمأعي-يه بۊجؤر, وسط ؤ بيجيرˇ دۊرۊن بنأييم.

وأورسنأمه-أني کي تکميلأ بؤسته ؤ ايطلأعأتي کي مريضأنˇ پرونده-أنˇ جأ به فؤرمأن مۊنتقلأ بؤسته, ايتأ نأظرˇ جأ کؤنتؤرؤل به کي بزين کأمپيۊترˇ دۊرۊن ثبت به.

تۊمأمˇ ايطلأعأت SPSS  (39) نرم أفزأرˇ جأ ايستفأده بؤبؤسته. زمينه-يي عوأملˇ وأرسي کي همأ مأنستيدˇ ره Chi Square جأ ايستفأده بؤبؤسته. ايتأ تيکنيکˇ چن-مؤتغيره کي مؤرد-شأهيدي وأرسي-يأنˇ ره چأکۊده بؤبؤسته بۊ نى وأشکأفتنˇ ره ايستفأده بؤبؤسته.

يک-مؤتغيره وأشکأفتنˇ ره نى شأنسˇ نيسبتˇ جأ (98 درصد ايطمينأنˇ مرأ) ؤ آمأري ايجأنأيي جأ, أنˇ وأسي کي سرطأنˇ معده خطرنأکˇ عوأملأ مألۊم بۊکۊنه ره ايستفأده بؤبؤسته. مۊقأيسه بؤبؤسته شأنسأنˇ نيسبت نى Mantel-Haenszel دأبˇ مرأ, يأ لأيه-يي لؤجستيک رگرسييؤنˇ وأشکأفتنه ايستفأده بؤبؤسته (40). مردأکأن زنأکأنˇ جأ ويشتر پأپرۊس کشده پس أ شأنسˇ نيسبت, جنس ؤ سند ؤ سأل ؤ تحصيلأت ؤ ايقتصأدي-ايجتمأعي وضعˇ مرأ مۊقأيسه بؤبؤسته.

ايطلأعأتˇ چن-مؤتغيره وأشکأفتنˇ ره مشرۊطˇ لؤجستيکˇ رگرسييؤنˇ مؤدلˇ جأ ايستفأده بؤبؤسته. أنˇ وأسي کي ايجأنأ زؤجأنˇ دأبˇ ايطلأعأت آشکأرأ به, مۊوأجهه مؤتغير جرگه-بندي بؤبؤسته. أنˇ وأسي کي دؤرشينˇ عأدتأنأ به عؤنوأنˇ ايتأ خطرنأکˇ عأمل وأشکأفيم, مۊقأيسه بؤبؤسته شأنسˇ نيسبت(AOR) ايستفأده بؤبؤسته. أن کي دؤز-آوج همأ ربط دأريدي يأ نأ نى أ مؤدلˇ جأ ايستفأده بؤبؤسته.

 

نتيجه-أن

144 تأ مؤردˇ دۊرۊن أولي-يه سرطأنˇ معده جأ, هيستؤلؤژيکˇ تأييدˇ مرأ, 97 نفر مردأک ؤ 47 نفر زنأى بيد. مريضأنˇ سند ؤ سأل تقريبن 7/13±2/61 بۊ, تغييرأن 31 تأ 86 سأل به نيسبتˇ مردأى به زنأى 1/2 به 1 بۊ. شأهيدأن 406 نفر بيد کي 271 نفر مردأک ؤ 135 نفر زنأى (مردأى به زنأکˇ نيسبت 5/2 به 1) بيد. شأهيدأنˇ سند ؤ سأل 9/12±1/60 کي تغييرأن أشأنˇ شين 31 تأ 87 سأل بۊ. سند ؤ سأل, جنسييت, أذب يأ مۊتأهل, زيويستن-جيگأ, چن کلأس درز بخأنده ؤ ايقتصأدي-ايجتمأعي وضييت, أ دۊ تأ جرگه مييأن, اۊنقد ايختلأف نأشتي (جدولˇ 1).

سرطان معده

جدولˇ 1: مريضأني کي سرطأنˇ معده دأريدي مۊقأيسه بيمأرستأني مدرکأنˇ مرأ

فرضييه-يي عوأملˇ زمينه-يي خۊصۊصيتأنˇ جأ

* مؤردأن ؤ شأهيدأنˇ مييأن أ مؤتغيرأنˇ جأ ايختلأفي ننأبۊ (05/0=P)

 

مريضأني کي سرطأنˇ معده دأشتيدˇ يک-مؤتغيره-يي OR مۊقأيسه ؤ أشأنˇ پأپرۊس کشئن ؤ أشأنˇ شؤغل ؤ غذأيي کي خۊريدي جدولˇ 2 دۊرۊن بأمؤ دأره.

شأنسˇ نيسبتأن, سند ؤ سأل ؤ جنس ؤ ايقتصأدي-ايجتمأعي وضييت ؤ تحصيلأتˇ جأ ايصلأ بؤبؤسته ؤ خألي, پأپرۊس کشئن أشأنˇ شين خأيلي زييأد بۊ (پأپرۊس کشئن عيلأوه-يه قبلي پأپرۊس کشئن (CI:1.4-4.4,OR=2.1 غذأ خۊردنأنˇ دأب مثن تخميري گۊشتˇ خۊردن, نمکأ کۊده غذأئأن, دۊدي غذأئأن, خييأر ؤ شۊرˇ کلم, دسأنه بأقلأ يأ غذأئأني کي اۊشأنˇ دۊرۊن گۊشت دبه ؤ اۊشأنˇ شأنس, يکˇ جأ ويشتر ببه, يأ مئوه ؤ سبزي-يأن, چأيي وأخۊردن ؤ غذأئأني کي أشأنˇ شأنس, يکˇ جأ کمتر بۊ. هرچن هيتأ دۊرۊن ارتبأط خأصي ننأ بۊ. عيلأوه-يه اۊن, شؤغلأن نى سرطأنˇ معده مرأ ارتبأط نأشتيد (جدولˇ 2). بيلکؤل چن-مؤتغيره وأشکأفتنˇ دۊرۊن, خألي پأپرۊس کشئن سرطأنˇ معده مرأ ارتبأط دأشتي (7/2= AOP3/4-5/1: CI). حئيقت أنˇ کي پأپرۊس کشئن قوي-ترين عأملي ايسه کي بأعيثˇ سرطأنˇ معده به.

سرطان معده

جدولˇ 2: شأنسˇ نيسبتأن (OR) 95٪ ايطمينأنˇ مرأ

* شأنسˇ نيسبت أ جدولˇ دۊرۊن ايجتمأعي-ايقتصأدي وضع ؤ تحصيلأتˇ مرأ وأرسي بؤبؤسته. شأنسˇ نيسبت لؤجستيک رگرسييؤنˇ مؤدلˇ مرأ مۊقأيسه بؤبؤسته: 7/2=AOR ؤ 4/3-5/1 CI

 

عيلأوه-يه اۊن, پأپرۊس کشئن (چن سألگي شۊرۊ بۊکۊده, أکه تأ هسأ کرأ کشه ؤ هررۊز چقد کشه) نى, همه-دأنه دؤز-آوجˇ دأبˇ دۊرۊن, سرطأنˇ معده مرأ ارتبأط دأشتيدي (جدولˇ 3). هرچي پأپرۊس کشئن-کس جوأنتر ببه, هرچقد پأپرۊس کشئنأ ويشتر دۊمبأله بده ؤ پأپرۊسي کي هررۊز کشه ويشتر ببه, اتمألˇ اينکي سرطأنˇ معده-يأ دۊچأرأ به ويشتره (جدولˇ 3).

سرطان معده

جدولˇ 3: مريضأنˇ دؤز-آوجˇ ارتبأط پأپرۊس ؤ سرطأنˇ معده مرأ, بيمأرستأنˇ شأهيدأنˇ مۊقأيسه مرأ

* شأنسˇ نيسبت کي لؤجستيک رگرسييؤنˇ مؤدلˇ مۊقأيسه مرأ به دس بأمؤ کي أنˇ مؤتغيرأن: سند, جنس, ايجتمأعي-ايقتصأدي وضع ؤ تحصيلأت بۊ مرأ مۊقأيسه بؤبؤسته

 

پس-گب:

أمي ايطلأعأت لؤجستيک رگرسييؤنˇ مؤدلأنˇ جأ, نيشأن ديهه کي خألي پأپرۊس کشئن خأيلي تأنه بأعيثˇ سرطأنˇ معده ببه. أمي ايطلأعأت خأيلي مؤرد-شأهيدي وأرسي-يأنأ مأنه کي پيشترأن أنجأم بؤبؤسته بۊ (51-43-38-31-30-24-23-20) يأ وأرسي-يي کي کؤهؤرتي, تأزگي-يأن چينˇ Mailland دۊرۊن أنجأم بدأ دأره. ويشترˇ گۊزأرشأن کي پيشتره أنجأم بؤبؤسته بۊ گؤفتي کي پأپرۊس ؤ ألکؤل سرطأنˇ معده مرأ ارتبأط دأريدي کي هردۊتأ, ايجأنأ تأنيد أ مريضي سر ويشتر مأله بنيد (56-53-36-29-21). ألبت مذهبي مسئله-أنˇ وأسي يؤ أنˇ وأسي کي دوأخۊري ايرأنˇ دۊرۊن جۊرمه, نشأ أ مسئله-أ خؤرم وأمختن. موأد (تريأک ؤ نأس) نى منطقه دۊرۊن ممنۊيه ؤ نشأ رأحت وأمختن کي سرطأنˇ مرأ چي ارتبأطي دأريدي.

أمأن أ وأرسي دۊرۊن, أن کي چن سأل دأشتيد کأرˇ سر بۊشؤده ؤ سرطأنˇ معده مييأن ارتبأطي نييأفتيم. نأ اينکي همچين ارتبأطي نمأنستي-بي, ويشتر شأ گؤفتن آدمأني کي دؤجين بۊکۊده-بيم ؤ مۊمکين بۊ مريضأ بيد کم بيد. غذأ ؤ سرطأنˇ معده ارتبأط چنتأ وأرسي دۊرۊن وأشکأفته بؤبؤسته دأره. چنتأ ژأپۊني وأرسي-يأن گۊزأرش بدأده کي ژأپۊني غذأئأنˇ مييأن (لوأيي مأيي ؤ شۊرˇ مأيي) ؤ مرگي کي سرطأنˇ معده وأسي بۊ مييأن, ارتبأط نهأ بۊ (38-32-29-22-21).

سبزي يؤ مئوه خۊردن, سرطأنˇ معده مرأ ارتبأطي نأشتي (53-52-42-38). بعضي-تأ غربي وأرسي-يأن نى بييأفتيد تأزه مئوه ؤ تأزي سبزي يأن تأنيدي ايپچه شيمي جأنأ بپأييد (63-60-57-45-42-34-23) ؤ هرچي غذأئأني کي گۊشت اؤشأنˇ دۊرۊن دبه ويشتر ببه, سرطأنˇ معده-يأ ويشتر دۊچأرأ بيدي (32-28). غربي وأرسي-يأنˇ عوض, آسييأيي وأرسي-يأنˇ دۊرۊن سرطأنˇ معده, سبزي يؤ مئوه ؤ گۊشتˇ مرأ ارتبأط نأره (53-35). چينˇ وأرسي-يأن (35) نيشأن بدأ کي غذأ خۊردنˇ دأب, نتأنه بأعيثˇ سرطأنˇ معده ببه. أمي وأرسي-يأنم هأنأ گه.

اپيدمييؤلؤژيک ؤ تجرۊبي وأرسي-يأن هردۊتأ نيشأن بدأده کي سير خۊردن تأنه بأعيث ببه کي سرطأنˇ معده-يأ دۊچأرأ نيبيد کي غربي وأرسي-يأن ؤ آسييأيي وأرسي-يأن هردۊ, أنأ تأييد بۊکۊده دأريد (37-36). أمأن أ وأرسي دۊرۊن نتأنستيم ايجأنأيي بييأفيم کي بگه مئوه ؤ سبزي يؤ سير خۊردن, بأعيثˇ سرطأنˇ معده به. ولکم هأنˇ وأسي ببه کي گيلکأن هميشک أشأنأ خۊشأنˇ غذأئأنˇ دۊرۊن (مثن بيبيشته سير) دۊکۊنيد يأ اينکي مؤردأن أنقد نۊبۊ کي بتأنيم همچين ارتبأطي-يأ بييأفيم. هأ مؤضۊ مأنستن به نظر أيه چأيي وأخۊردن ؤ گۊشت خۊردن سرطأنˇ معده سر مأله ننيدي. پس مألۊم به کي سرطأنˇ معده پأپرۊس کشئنˇ مرأ ارتبأط دأره. ايتأ وأرسي (کؤهؤرتˇ وأرسي مأنستن) أ مؤضۊ ره نييأزه.

آخري اکؤلؤژيکˇ وأرسي-يأن, هليکؤبأکترپيلؤري ؤ سرطأنˇ معده ارتبأطˇ سر تمرکؤز بۊکۊده دأرد. حئيقت أنˇ کي سرطأنˇ بينؤلمللي آژأنس (جهأني بهدأشتˇ سأزمأنˇ مجمۊعه) هليکؤبأکترپيلؤري-يأ به عؤنوأنˇ ايتأ کأرسييؤژنˇ کلأسˇ يک جرگه-بندي بۊکۊده دأره (14). اپيدمييؤلؤژيک ؤ بأليني شوأهيد نى گيدي کي عۊفۊنتي کي أ بأکتري مرأ به وۊجۊد أيه تأنه کأرسينؤمˇ خطرأ به وۊجۊد بأوره (72-71-13). أنˇ وأسي کي سرطأنˇ معده خألي چن درصدˇ مريضأني کي هليکؤبأکترپيلؤري-يأ آلۊده-أ بؤسته دأردˇ دۊرۊن بيده بؤبؤسته, پس أ عۊفۊنت نتأنه تنأيي بأعيثˇ سرطأنˇ معده ببه (69-63). بعضي-تأ وأرسي-يأن کي     تأزگي-يأن أنجأم بؤبؤسته بتأنستد أ ايجأنأيي-يأ نيشأن بدند (69-10-7). عيلأوه-يه اۊن بعضي-تأ وأرسي-يأن ايشتأو ديهيدي کي سرطأنˇ معده بيدۊنˇ هليکؤبأکترپيلؤري تأنه مۊحيط ؤ غذأئأنˇ مرأيم ارتبأط بدأره مثن نمک زييأد ايستفأده کۊدن يأ ويتأمينˇ  C کم خۊردن (کي کيشورأني کي کرأ پيشرفت کۊنيدي دۊرۊن مۊهيمه) (12-11). بۊخۊصۊص اينکي ايتأ مؤرد-شأهيدي وأرسي دۊرۊن (69) ؤ ايتأ سرؤلؤژيکˇ وأرسي (7) کي تأيوأنˇ دۊرۊن أنجأم بؤبؤسته گه کي سرطأنˇ معده ؤ هليکؤبأکترپيلؤري عۊفۊنتˇ دۊرۊن ارتبأطي ننأيه. پس هرچن کي به نظر أيه هليکؤبأکترپيلؤري عۊفۊنت تنأيي نتأنه سرطأنˇ معده بأعيث ببه أممأ أ وأرسي دۊرۊن نتأنيم أنˇ نقشأ به عؤنوأنˇ ايتأ خطرنأکˇ عأمل نديد بيگيريم. حئيقت أنˇ کي أمأن زيويشˇ دأبأن ؤ اؤلگؤئأنأ ويشتر ارزش بنأييم. أمأن پيشنهأد کۊنيم کي آينده-نگري وأرسي-يأن, مريضأني کي سرطأنˇ معده دأريدي سر أنجأم ببه ؤ هۊ مؤقه هليکؤبأکترپيلؤري عۊفۊنت ؤ پأپرۊس کشئن ؤ زيويشˇ ألبأخي دأبأن نى وأرسي ببد. هرچن هليکؤبأکترپيلؤري عۊفۊنت غذأئأن ؤ زيويشˇ دأبˇ مرأ ارتبأط دأره.

چيزأني کي أمي وأرسي ره مۊشکيل تأشتي أن بۊ کي أمي وأرسي مؤرد-شأهيدي-يي بۊ کي بيمأرستأنˇ دۊرۊن (نأ جأمعه دۊرۊن) بۊ يؤ مۊمکينه کي غذأ خۊردنأن ؤ غذأيي اؤلگؤ اۊشأنˇ شين جأمعه مرأ تؤفير بدأشتي-بي, پس أنˇ وأسي کي أمي خطأئأن کمترأ به, 10 سألˇ آخرˇ غذأيي اؤلگؤئأنأ وأمختيم, فصلأنˇ عوضأ بؤستن, غذأئأنˇ اؤلگۊ سر مأله نيهيدي, أنˇ وأسي کي کمتر مأله بنيد شأهيدأنˇ بۊگۊ بيشتأوأ نى اۊنˇ مرأ ايتأ بۊکۊديم.

پأپرۊس کشئنˇ ارتبأط سرطأنˇ معده مرأ, نيشأن ديهه کي أ مؤضۊ چقد مۊهيمه. پس أگه خۊلأصه بخأييم بيگيم وأسي بيگيم کي پأپرۊس کشئن زيويشˇ دۊرۊن مۊهيم-ترين عأملي ايسه کي بأعيثˇ سرطأنˇ معده به.

 

منأبع:

1- داوۊدي کلأيه, علي؛ رضوأني, سيد مأمۊد: گيلأنˇ سرطأنˇ ثبتˇ طرح سألˇ 1374. رشت: گيلأنˇ عۊلۊم پزشکي دأنشگأ, بهدأشتي مۊعأونتˇ اينتشأرأت 1374.

2. Wei TC, Hsu SC. Evaluation of Factors Influencing the Prognosis of Gastric Cancer Aftergastric Resection. J Formosan Med Assoc 1980: 79:205-19.

3. Lygidakis NJ. Gastric Canser. Hepato Gastroenterology 1989:36:2-6.

4. Heptmer G, Domschke S, Domschke W. The Role of Tumor Markers in the Diagnosis Andmanagement of Gastroinal Cancer. Hepatogastroenterology 1986:33:140-4.

5. Jensen CW, Maartman-Moe H, Terje R. Concenteation of Serum Proteins and Erythrocyte Sedimentation Rate in Patients With Different Histological Types of Gastric Carcinoma. Eur J Surg Oncol 1987:13:207-11.

6. Lipkin M. Biomarkers of Increased Susceptibity to Gastrointestinal Cancer: New Approachto Studies of Cancer Prevention in Human Subjects. Cancer Res 1988:48:235-45.

7. Lin JT, Wang JT, Wang TH. Helicobacter pylori Infection in Early and Advanced Gastricadenocarcinoma: A Seroprevalence Study of 143 Taiwanese Patients. Heoatogastroenterology 1993:40:596-9.

8. Webb PM, Ya MC, Forman D, et al. An Aparent Lck of Asociation Btween Helicobacterpylori Ifection and Rsk of Gstric Cncer in China. Int J Cancer 1996:67:603-7.

9. Aromaa A, Kosunen TU, Knekt P, et al. Circulating Anti Helicobacter Pyloriimmunoglobulin A Antibodies and Low Serum Pepsinogen I Level are Associated With Increased Risk of Gastric Cancer. Am J Epidemiol 1996:144:142-9.

10. Kim HY, Cho BD, Chang WK. Helicobacter Pylori Infection and the Risk of Gastric Canceramong the Korean Population. J Gastroenterol Heoatol 1997:12:100-3.

11. Nomura A, Stemmermann GN. Helicobacter Pylori and Gastric Cancer. J Gastroenterol Hepatol 1993:8:294-303.

12. Correa P. Is Gastric Carcinoma an Infectious Disease?. N Engl J Med 1991:325:1170-1.

13. Wu MS, Shun CT, Lee WC. Gastric Canser Risk in Relation to Helicobacter Pyloriinfection and Subtypes of Intestinal Metaplasia. Br J Canser 1998:125-8.

14. IARC. Schistosomes, Liver Flukes and Helicobacter Pylori IARC Monoographs of Theevaluation of Carcinogenic Risks to Humans. Lyons: IARC, 1994(61):177-241.

15. Burnley IH. Stomach Cancer Mortaliv in New South Wales and Sydney: 1980 to 1985.Aust J Puublic Health 1991:15:88-100.

16. Botha JL, Irwig LM, Strebel PM. Excess Mortality from Stomach Cancer, Lung Cancer, and Asbestosis and/or Mesothelioma in Crocidolite Mining Districts in South Africa. Am J Epidemiol 1986:123:30-40.

17. Kjellbergs, Wiseman J?S. The relationship of Radon to Gastrointestinal Malignancies. Am Surg 1995:61:822-5.

18. Ward MH, Lopea-Carrillo L. Dietary Factors and the Risk of Gastric Cancer in MexicoCity. Am J Epidemiol 1999:149:925-32.

19. Cai L. [A Case-Control Study of Stomach Cancer in Changle, Fujian Province-by the Riskstate Analysis] (in Chinese). Chung-Hua Liu Hsing Ping Hsueh Tsa Chih Chinese J Epdemiol 1991:12:15-9.

20. Kneller RW, You WC, Chang YS, et al. Cigarette Smoking and Other Risk Factors For Progression of Precancerous Stomach Lesions. J Natl Cancer Inst 1992:84:1261-6.

21. Frank-Strombborg M. The Epidemiology and Pimary Prevention of Gastric and Esophageal Cncer: A Wrldwide Prspective. Cancer Nurs 1989: 53-64.

22. Nomura A. Stomach In: Schottenfeld D, Fraumeni JF Jr, (Eds). Cancer Eidemiology and Prevention. Philandephia: WB Saunders, 1982: 624-37.

23. Yu GP, Hsieh CC. Risk Factors for Stomach Cancer: A Population-based Case-Controolstudy in Shanghai. Cancer Causes Control 1991:2:169-74.

24. Forman D. The Ettiology of Gastric Cancer. IARC Scientific Publication. Lyons: IARC, 1991: 105:-32.

25. Hansson LE, Nyren O, Bergstrom R, et al. Diet and Risk of Gastric cancer. A Population-based Case-Control Study in Sweden. Int J Cancer 1993: 55:181-9.

26. Tuyns AJ, Kaaks R,Haelterman M, et al. Diet and gastric cancer: A case-control study in Belgium. Int J Cancer 1992:51:1-6.

27. Gonzalez CA, Sanz JM, Marcos G, et al. Dietary Factors and Stomach Cancer in Spain: Amulti-Centre Case-control Study. Int J Cancer 1991:49:513-9.

28. Buiatti E, Palli D, Bianchi S, et al. A case-Control Study of Gastric Cancer and Diet InItaly. ɪɪɪ. Risk Patterns by Histologic type. Int J Cancer 1991:48:369-74.

29. Haesun H, Johnna D, Robert MR. Diet, Helicobacter Pylori Infection, Food Preservation, and Gastric Cancer Risk. Are There New Roles for Preventative Factors?. Nutr Rev 1994:52:75-83.

30. Boeing H. Epidemiological Research in Stomach Cancer: Progress over the last ten years. J Cancer Res Clin Oncol 1991:117:133-43.

31. Boeing H, Hrentzel-Beyme R. Berger M, et al. Case-control Study on Stomach Cancer in Germany. Int J Cancer 1991:47:858-64.

32. Cipriani F, Buiatti E, Palli D. Gastric Cancer in Italy. Ital J Gastroenterol 1991:23:429-35.

33. Tuyns AJ, Pequignot G, Gignoux M, et al. Cancer of the Digestive Tract, Alcohol and Tobacco. Int J Cancer 1982:30:9-11.

34. Trichopoulos D, Ouranos G, Day NE. et al. Diet and Cancer of the Stomach: A case-control Study in Greece. Int J Cancer 1985:36:291-7.

35. You WC Blot WJ, Chang YS, et al. Diet and High Risk of Stomach Cancer in Shandong, China. Cancer Res 1988:4835-23.

36. You WC, Zhang L, Gail MH, et al. Helicobacter Pylori in Fection, Garlic Intake, and Precancerous Lesions in a Chinese Population al Low Risk of Gastric Cancer. Int J Epidemiol 1998:27:941-4.

37. Dorant E, van den Brandt PA, Goldbohm RA, et al. Consumption of Onions and Areduced Risk of Stomach Carcinoma. Gastroenterology 1996:110:12-20.

38. Yu GP, Hsieh CC, Wang LY, et al. Green-tea Consumption, and Risk of Stomach Cancer: Apopulation-Based Case-Control Study in Shangia, China. Cancer Causes Control 1955:6:532-8.

39. STATA Statistics Software, Release 3.1. Santa Monica. California: STATA Corporation, 1993.

40.  Breslow NE, Day NE. Statistical methods in Cancer Research Volume I-The Analysis of Case-Control Studies. IARC Scientific Publications. Lyons: IARC, 1980:32:1-338.

 

41. Breslow NE, Day NE. Statistical Methods in Cancer Research. Volume I-The Analysis of Case-Control Studies. IARC Scientific Publications. Lyons: IARC, 1980:32:247-6.

42. Inoue M, Tajima K, Hirose K, et al. Life-style, and Subsite of Gastric Cancer-Joint Effect of Smoking, and Drinking Habits. Int J Cancer 1994:56:494-9.

43. Wu-Williams AH, Yu MC, Mack TM. Lift-Style, Workplace, and Stomach Cancer by Subsite in Young Men of Los Angeles County. Cancer Res 1990:50:2569-76.

44. Hoey J, Montvernay C, Lambert R. Wine and Tobacco: Risk for Factors for Gastric Cancer Infeance. Am J Epudemiol 1981:113:668-74.

45. Hansson LE, Baron J, Nyren O, et al. Tobacco, Alcohol, and the Risk of Gastric Cancer. Apopulation-based Case-control Study in Sweden. Int J Cancer 1994:57:26-31.

46. Tominaga K, Koyama Y, Sasagawa M, et al. A Case-control Study of Stomach Cancer Andits Genesis in Relation to Alcohol Cancer Res 1991:82:974-9.

47. Kneller RW, Mclaughlin JK, Bjelke E, et al. A Cohort Study of Stomach Cancer in Ahigh-risk American Population. Cancer 1991:68:672-8.

48. Prentice RL, Yoshimoto Y, Mason MW. Relationship of Cigarette Smoking and Radiationexposure to Cancer Mortality in Hiroshima and Nagasaki. J Natl Cancer Inst 1983:70:611-22.

49. Lowenfels AB, Anderson ME. Diet and Cancer. Cancer 1977:39:1809-14.

50. Hoffmann D, Melikian AA, Brunnemann KD. Studies in Tobacco Carcinogenesis. In OˈNeill IK, Chen J, Bartsch H, (eds). Relevance to human Cancer of N-nitriso Compounds, Tobacco and Mycotoxin. IARC Scientfic Publications. Lyons: IARC, 1991:105:482-4.

51. Gajalakshmi CK, Shanta, V. Lifestyle and Risk of Stomach Cancer: A hospital-basedcase-control Study. Int J Epidemiol 1996:25:1146-53.

52. Abraham MY, Nomura Grant, NS, et al. Gastric Cancer Among the Japanese in Hawaii. Jpn J Cancer Res 1995:86:916-23.

53. Kato I, Tominaga S, Matsumoto K.A Prospective study of Stomach Cancer Among a Rural Japanese Population: A 6-vear Survery. Jpn J Cancer Res 1992:83:568-75.

54. Nomura A, Grove JS, Stemmermann GN. A Prospective Study of Stomach Cancer and Itsrelation to Diet, Cigarette, and Alcohol Consumption. Cancer Res 1990:50:627-31.

55. Kabat GC, Ng SK, W Ynder EL. Tobacco, Alcohol Intake, and Diet in Relation Toadenocarcinoma of the Esophagus and Gastric Cardia. Cancer Causes Control 1993:4:123-32.

56. Ji BT, Chow WH, Yang G, et al. The influence of Cigarette Smoking, Alcohol, and Greentea Consumption on the Risk of Carcinoma of the Cardia and Distal Stomach in Shanghaim china Cancer 1996:77:2449-57.

57. Hansson LE, Baron J, Nyren O, et al. Tobacco Alcohol, and The Risk of Gastric Cancer. Apopulation-based Case-control Study in Sewden. Int J Cancer 1994:57:26-31.

58. Guo W, Blot WJ, Li JY, et al. A Nested Case-control Study of Esophageal and stomach cancers in the Linxian Nutrition Intervention Trial. Int J Epidemiol 1994:23:444-50.

59. De SE, Boffetta P, Carzoglio J, et al. Tobacco smoking and alcohol drinking as risk factors for stomach cancer. A case-control study in Uruguay. Cancer Causes Control 1998:9:321-9.

60. Agudo A, Gonzalez CA, Marcos G, et al. Consumption of Alcohol, Coffee, and Tobacco, and Gastric Cancer in Spain Cancer Causes Control 1992:3:137-43.

61. La Vecchina C, Munoz SE, Braga C, et al. Diet Diversity and Gastric Cancer. Int J Cancer 1997:72:255-7.

62. Jedrychowski W, Wahrendorf J, Popiela T. A Case-control Study of Dietary Factors and Stomach Cancer Risk in Poland. Int J Cancer 1986:37:837-42.

63. Cornee J, Pobel D, Riboli E, et al. A Case-control Study of Gastric and Nutritional Factors in Marseille, France. Eur J Epidemiol 1995:11:55-65.

64. Normura , Stemmermann GN, Chyou PH, et al. Helicobacter Pylori in Hawaii. N Engl J Med 1991:325:1132-6.

65. Anonymous. An international association Between Helicobacter Pylori Infection and the Gastric Cancer. 1993:341:1359-62.

66. Sierra R, Munzo N, Pena AS, et al. Antibodies to Helicobacter Pylori, and Pepsinogen levels in Children from Costa Rice: Comparison of two Areas With Different Risks for Stomach Cancer. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 1992:1:449-54.

67. Parsonnet J, Friedman GD, Vandersteen DP. Helicobacter Pylori Infection and the Risk of Gastric Carcinoma. N Engl J Med 1991:325:1127-31.

68. Holcombe C. Helicobacter Pylori: The African Enigma. Gut 1992:93:429-31.

69. Lin JT, Wang LY, Wang JT, et al. A nested Case-control Study on the Association Between Helicobacter Pylori and Gastric Cancer Risk in a Cohort of 9775 Men in Taiwan. Anticancer Res 1995:15:603-6.

70. Jium-China Wang WM, Chen CY, et al. Helicobacter Pylori Infection in Upper Gastrointesinal Diseases. Chinese J Gastroenterol 1993:10:115-8.

71. Stephan M, Andreas H, Alexander M, et al. Histological Diagnosis of Helicobacter Pylori Gastritis is Predictive of a High Risk of gastric Carcinoma. Int J Cancer 1997:73:837-9.

72. Siman JH, Forsgren A, Berglund G, et al. Association Between Helicobacter Pylori, and Gastric Carcinoma in The City of Malmo, Sweden. Scand J Gastroenterol 1997:32:1215-21.

 

AStudy on Lifestyle Habits and Gastric Cancer in Guilan

Province

 

Koohsari M R.

Abstract

Introduction: Gastric cancer is the most common cancer in Guilan province.

Objective: This study was performed to evaluate the relation between gastric cancer and lifestyle habits.

Materials and Methods: This is a hospital-based case-control study of matched pairs. Study subjects included 144 cases and 398 controls (from ophthalmology ward). All subjects were interviewed using a structured questionnaire. An averago of approximately two controls were matched to each case based on age (±3 years). Sex, and tima of hospitalization (2WK). Adjusted odds ratios (ORs) and 95% confidence intervals (CI) were used to evaluate results, and a multivariate analysis of the data was performed by using a logistic regression model.

Results: A significantly elevated risk of contracting gastric cancer was observed in cigarette smokers (OR: 2.8. CI: L.2-S.S). Furthermore, a statistically significant positive dose-responser trend in gastric cancer was demonstrated based on age at which smoking was initiated, the duration of the habit, and the number of cigarettes smoked per day. We did not find any signification association between other factors (dietary habits and socioeconomic factors) and gastric rancer.

Conclusion: Cigarette smoking is an important risk factor for gastric cancer in this region.

 

Key words: Nutrition/ Smoking/ Stomach Neoplasms

 

 

زیویشˇ دأبأن ؤ سرطأنˇ معده وأرسي گيلأنˇ دۊرۊن

 

 

  • نیما رهبر (شبخأن)
برای نمایش مطلب باید رمز عبور را وارد کنید
  • ۳۱ ارديبهشت ۰۴ ، ۰۸:۴۵
  • نیما رهبر (شبخأن)

 

 

گيلأنˇ آ ا دسˇ پشه-أنˇ جنسˇ وأرسي

مهندس شهيأد آذري حميديأن

رشتˇ بهدأشتˇ آمۊزشکده مۊربي, گيلأنˇ عۊلۊم پزشکي دانشگأ

دۊکتۊر مأمدعلي جؤأفشأني

ايجتمأعي پزشکي جرگه اۊستأديأر, پزشکي دأنشکده, گيلأنˇ عۊلۊم پزشکي دأنشگأ

عليرضأ رسأيي

مريضي-يأنˇ مۊبأرزه وأحدˇ کأرشنأس, اۊستأنˇ مرکزˇ بهدأشت, گيلأنˇ عۊلۊم پزشکي دأنشگأ

 

خۊلأصه

پيش گب: ايطلأعأتي کي آ ا دسˇ پشه-أنˇ جنسˇ جأ Aedes Meigen, 1818دۊبألأن: کۊليسيده) (Diptera: Culicidea) نهأ هرچن کي بهدأشت ؤ پزشکي دۊرۊن خأيلي مۊهيمه أممأ ايرأنˇ دۊرۊن خأيلي کمه.

هدف: گيلأنˇ فؤن پشه-أنˇ وأرسي ره, أولˇ مأ تأ تيرˇ مأ 1379 وأرسي بؤبؤسته.

کردˇکأر: أ وأرسي دۊرۊن کؤللن 2478 تأ پيلدأنه پشه, 64 جيگأيي کي زيويستيدˇ جأ ؤ 6656 تأ لأروأ 127 تأ لأروˇ خۊمه جأ گيلأنˇ دۊرۊن, جمأ بؤسته کي چأر تأ آ ا دسˇ جنس أشأن بيد: کأسپيۊس آ ا دس Ae.(Ochlerotatus) caspius (Pallas, 1771), أکينۊس آ ا دس Ae.(Finalaya) echinus (Edwards, 1920), جنيکۊلأتۊس آ ا دس Ae.(Fin.) geniculatus (Olivierm 1771) ؤ وکسنز آ ا دس Ae.(Aedimorphus) vexans (MeigenK 1830), بيلکؤل لأرو ؤ پيلدأنه شنأسأيي ؤ جمأ بؤسته دأره.

آخرپس: أ وأرسي دۊرۊن تۊمأمˇ آ ا دسأن کي گيلأنˇ دۊرۊن گۊزأرش بؤبؤسته بۊ, جمأ بؤسته. أکينۊس آ ا دس نى أول-دفأ بۊ کي گۊزأرش بؤبؤسته. أ مقأله دۊرۊن بۊگؤفته به کي گيلأنˇ دۊرۊن آ ا دسˇ پشه-أنˇ درصد ؤ ترکيب چقد ايسه ؤ کؤيأن دريد.

 

کيليد وأجه-أن: آ ا دس, أکلرؤتأتۊس, ايرأن, پشه-أن, کۊليسيده

 

 

 

پيش-گب

پشه-أن چۊنکي مألأرييأ, فيلرييأزيس, أنسفأليتأن ؤ ألبأخي-يه مريضي-يأنأ وأولأجأنيدي, هأنˇ وأسي بهدأشت ؤ پزشکي دۊرۊن أشأنأ بندپأيأنˇ مۊهيم-ترين جرگه دۊرۊن بنأ دأريد (4 ,14 ,26 ؤ 28). ويرۊسي مريضي-يي کي أنˇ نأم ايسه وٚست نأيل (West nile), کي پشه-أن اۊنأ وأولأجأنه-ييدي ايرأن ؤ گيلأنˇ جأ گۊزأرش بؤبؤسته (25) ؤ سکˇ ديلˇ أنگلˇ أجيک, دأيرؤفيلأرييأ ايميتيس (Dirofilaria immitis LeidyK1856), (25 ؤ 26) ؤ دأيرؤفيلأرييأ ريپنزˇ أنگل (D.repens Railliet and Henry1911) (24 ؤ 27) کي پشه-أن اۊنأ وأولأجأنه دأريد نى ايرأنˇ دۊرۊن بيده بؤبؤسته. گيدي کي مألأرييأ مۊهيم-ترين مريضي-يي ايسه کي پشه-أن اۊنأ وأولأجأنيدي. آخري دسته-بندي جأ, کۊليسيده سه تأ زيرخأنوأده, ده تأ قبيله, 39 تأ جنس, 135 تأ زيرجنس ؤ 3450 تأ ويشتر, گۊنه ؤ زيرگۊنه دأره (11, 15, 16, 21, 23, 26, 29 ؤ 30). کي أشأنˇ مييأن يپلدأنه آ ا دس 43 تأ زيرجنس ؤ 962 تأ گۊنه مرأ آاديني قبيله دۊرۊن (Aedini) ؤ کۊليسينه زيرخأنوأده مرأ (Culicinae) أ خأنوأده دۊرۊنه (26). Reinert سألˇ 2000 تأزه دسته-بندي-يي کي آاديني قبيله ؤ آ ا دسˇ جنسˇ جأ بينيويشته, خۊ کأميلˇ وأرسي-يأنˇ دۊرۊن أ جنسأ به دۊ تأ جنسˇ آ ا دس (22 تأ زيرجنسˇ مرأ) ؤ اؤکلرؤتأتۊس (Ochlerotatus Lynch ArribalzagaK1891) (21 تأ زيرجنسˇ مرأ) دسته-بندي بۊکۊده (23-21). مأقؤل زمأت ني-يه کي آ ا دسأنأ ايرأنˇ دۊرۊن دسته-بندي بۊکۊدده ؤ أنˇ منأبعي کي نأ أشأنيد: Dow سألˇ 1953 (9), Minar 1974 ؤ 1981. زعيم ؤ اۊنˇ همکأرأن کۊليسينه زيرخأنوأده فؤنˇ وأرسي-يي کي ايرأنˇ دۊرۊن أنجأم بؤبؤسته-يأ, سألˇ 1363 مۊنتشرأ کۊدد (4) ؤ اۊنˇ دۊمبأله زعيم ؤ Cranston سألˇ 1986 ايرأنˇ کۊليسينه پشه-أنˇ ايشنأختنˇ کيليدأ تهيه بۊکۊدد (32). زعيم سألˇ 1987 نى, ايرأنˇ کۊليسينه لأروأنˇ خۊمه-أنˇ مۊشخصأت ؤ اينکي کؤيأن دريدأ تهيه بۊکۊد (33) ؤ آخربسره آذري يؤ اۊنˇ همکأرأن سألˇ 1379 فؤن پشه-أنأ بۊخۊصۊص آ ا دسأ رشتˇ دۊرۊن وأرسي بۊکۊدد (1). أ وأرسي-يأنˇ سر تأ هسأ ايرأنˇ دۊرۊن چأرتأ أديمؤرفۊسˇ زيرجنس (Aedimorphus TheobaldK1903), فينلأيأ (Finlaya TheobaldK1903), اؤکلرؤتأتۊس ؤ استگؤمييأ (StegomyiaTheobaldK1901) نأقلن يؤنزه جۊر أرزشمندˇ آ ا دسˇ پشه-أ, دۊنيأ پشه-أنˇ کأتألؤگˇ جأ ؤ اۊنˇ کأميلأ کۊنˇ مقأله-أنˇ جأ (11, 15, 16, 29 ؤ 30) گۊزأرش بؤبؤسته, کي Reinertˇ دسته-بندي جأ (21-23) هش گۊنه فينلأيأ ؤ اؤکلرؤتأتۊس, اؤکلرؤتأتۊس زيرجنسˇ دۊرۊن ؤ سه تأيم اديمؤرفۊس ؤ استگؤمييأ, آ ا دس ˇ جنس ˇ دۊرۊن دريد. أ گۊنه-أنˇ فهرستˇ خۊلأصه, تأزه-دسته-بندي مرأ جدولˇ 1 بأمؤ دأره. هأتؤيي کي أ منأبعˇ دۊرۊن بيده به کۊليسينه پشه-أنˇ ايطلأعأت بۊخۊصۊص آ ا دسأنˇ ايطلأعأت ايرأنˇ دۊرۊن ؤ بۊخۊصۊص گيلأنˇ دۊرۊن, پخش ؤ پلأ ؤ ويشتري قديمي-ييد ؤ ايتأ خؤرم وأرسي أ حشره-أنˇ جأ تأ هسأ أنجأم نؤبؤسته بۊ, هأنˇ وأسي چۊنکي بهدأشت ؤ پزشکي دۊرۊن خأيلي مۊهيم-ييدي, أ پشه-أنˇ فؤن ؤ زيويستن-جيگأ ايشنأختنˇ ره أ وأرسي اۊستأنˇ دۊرۊن أنجأم بؤبؤسته.

جدولˇ 1: آاديني قبيله پشه-أنˇ فهرست ايرأنˇ دۊرۊن Rienert دسته-بندي جأ

 

موأد ؤ دأبأن

أنˇ وأسي کي پشه-أنˇ فؤن وأرسي ببه ؤ أشأنˇ زيويستن-جيگأ جأ ايطلأعأت به دس بأوريم, گيلأنˇ هر شؤنزأ تأ شأرستأنˇ دۊرۊن, اۊ ايمکأنأتي کي دأشتيمˇ مرأ ايتأ ثأبتˇ ايسگأ ؤ سه تأ ايسگأيم أ جأ اۊ جأ هأتؤيي دؤجين بؤبؤسته ؤ أولˇ مأ تأ تيرˇ مأ 1379 نأقلن سه دفأ بأهأر ؤ تأوستأن ؤ پئيزˇ دۊرۊن پيلدأنه پشه-أن ؤ لأروˇ نۊمۊنه-گيري أنجأم بؤبؤسته. أتؤيي گيلأنˇ تۊمأمˇ شأرستأنأنˇ جأ همه-تأ وخت نۊمۊنه-گيري بؤبؤسته ؤ آخربسره هرتأ شأرستأنˇ جأ نأقلن سه دفأ ثأبتˇ ايسگأ جأ ؤ نؤه دفأ أ جأ اۊ جأ ايسگأئأنˇ جأ نۊمۊنه-گيري أنجأم بؤبؤسته.

هرتأ پيلدأنه يأ لأروˇ خۊمه زيويستن-جيگأ نۊمۊنه-گيري حۊدۊدن پؤنزه تأ سي دقه درأزه بکشه ؤ دؤجين نۊکۊده بۊ. أ وأرسي حشره-شنأسي عيلمˇ فؤنستيکˇ مۊطألعه-يي مرأ أنجأم بؤبؤسته کي أنˇ دأب ايکتشأفي مۊطألعه-يي, دؤره-يي ؤ وأشکأفتني-يه. لأروأنأ چمچمه مرأ, أشأنˇ طبيعي خۊمه-أنˇ جأ يني چألکأيي کي مألأنˇ سمˇ جأ به وۊجۊد بأمؤ بۊ, يأ آبي کي رۊخأنˇ خۊشکأ بؤستنˇ جأ به وۊجۊد بأمؤ بۊ, دشت, خۊله-أني کي دأرأنˇ تنه دۊرۊن به وۊجۊد بأمؤ بۊ يأ آبدرسأنˇ جأ به وۊجۊد بأمؤ بۊ جأ جمأ بؤسته ؤ بعضي-يأنم لأروأنˇ مصنوعي خۊمه-أنˇ جأ يني بجأرمرز, رؤگأ, ودره-يي کي اۊنˇ مرأ آب وأغۊشتيد يأ مأشينˇ کؤنه لأستيک ؤ چأ جأ جمأ بؤسته دأره.

لأروأني کي چأئأنˇ آبˇ جأ جمأ بؤسته دأره, ودره جأ ايستفأده بؤبؤسته ؤ محدۊدˇ لأروˇ خۊمه-أني کي دأرأنˇ تنه خۊله مييأن به وۊجۊد بأمؤ بۊ ره, قطره-چکأنˇ جأ ايستفأده بؤبؤسته. جمأ-بؤسته لأروأنأ لأکتؤفنؤلˇ (Lactophenol) دۊرۊن بدأشتيم کي يک هفته پسي کي لأروأن کأسأ بؤستيد, برليزˇ (Berlese) مأيع مرأ اۊشأنˇ جأ ميکرؤسکؤپي ايسلأيد بيگيفتيم ؤ ميکرؤسکؤپ ؤ منأبع ؤ مؤعتبرˇ شنأسأيي کيليدأنˇ مرأ شنأسأيي بؤبؤستيد. هرتأ لأروأنˇ زيويستن-جيگأ, طبيعي يأ مصنۊعي, يأ أشأنˇ مۊشخصأت به اينکي کؤ وأشأنˇ مييأنأ دۊبۊ, کؤيأ دۊبۊ, آفتأب اۊنأ دتأبستي يأ نأ, يأ اينکي اۊنˇ آبˇ وضع چۊتؤ بۊ يؤ اۊنˇ زيويستن-جيگأ تف چقد بۊ, همه-دأنه فؤرمأنˇ دۊرۊن ثبت بؤبؤسته. پيلدأنه پشه-أن أسپيرأتؤر (Aspirator) ؤ کأپيتؤرأتؤرˇ مرأ وختي کي کرأ اينسأن يأ حأيوأنˇ خۊنأ خۊردأن ديبيد يأ اينکي کرأ خأنه دۊرۊن, کرکˇ خۊمه, مۊسترأ يأ وأشأنˇ دۊرۊن, دأرأنˇ سر يأ سنگأنˇ درزˇ دۊرۊن يأ چأ دۊرۊن کرأ ايسترأحت کۊديد جمأ بؤستيد.

چن دفأيم نۊمۊنه-گيري نۊري تله مرأ أنجأم بؤبؤسته. پيلدأنه پشه-أن وختي بۊکۊشته بؤبؤستيد سه-گۊشˇ کأغذˇ سر قرأر بيگيفتيد ؤ استريؤميکرؤسکؤپ ؤ مؤعتبرˇ منأبع ؤ مؤعتبرˇ شنأسأيي کيليدأنˇ مرأ, شنأسأيي بؤبؤستيد. لأروأني کي جمأ بؤسته اۊشأنˇ خۊمه-أنˇ آبˇ مرأ ايتأ لأکي يکبأر مصرفˇ جأ کي پأن بؤ يؤ أنˇ لبه-أن پأچ بۊ دۊرۊن بنأييد. اۊنˇ سرأ ايتأ ريزˇ تۊري مرأ دوستد. پشه-أني کي أتؤيي جمأ بؤستد, اۊجۊر کي بأخي-يأ وأرسي بۊکۊدد, وأرسي بؤبؤستد. پيلدأنه پشه-أنˇ دأخلي زيويستن-جيگأ مۊشخصأت, اۊشأنˇ ديفأرˇ جنس ؤ خأرجي زيويستن-جيگأ کي طبيعي يؤ مصنۊعي جۊخۊس-جيگأ ببه ؤ اۊشأنˇ دؤر ؤ ورˇ ايطلأعأت, تف ؤ نمˇ مأنستن ثبت بؤبؤسته. تۊمأمˇ نۊمۊنه-أني کي جمأ بؤسته جأ ايتأ نۊمۊنه پؤرؤفسؤر Minarˇ ره کي جۊمهۊري-يه چکˇ أنگل-شنأسي أنيستيتؤ دأنشمند ؤ پشه-أنˇ تأکسؤنؤمي مۊتخصص ايسه ؤ بأزنشسته بؤبؤسته دأره ره اۊسه کۊديم کي تۊمأمˇ نۊمۊنه-أني کي شنأسأيي بۊکۊديمأ تأييد بۊکۊده.

 

نتيجه-أن

أنجأم بؤبؤسته وأرسي-يأنˇ جأ, بيلکؤل 2478 تأ پيلدأنه پشه کي 807 تأ آنؤفلينه پشه (٪57/32) ؤ 1671 تأ کۊليسينه پشه (٪43/67) بيد 64 تأ زيويستن-جيگأ جأ 41 دفأ نۊمۊنه-گيري جأ يأ اۊيأ کي لأروأنأ پرورش دأييدˇ جأ به دس بأمؤ. اۊ زيويستن-جيگأئأنˇ جأ 9 تأ (٪06/14) خألي آنؤفلينه پشه-أن بيد, 33 تأ زيويستن-جيگأ (٪56/51) آنؤفلينه ؤ کۊليسينه پشه-أن بيد ؤ 22 تأ زيويستن-جيگأ (٪38/34) خألي کۊليسينه پشه-أن جمأ بؤسته. بيلکؤل 42 تأ زيويستن-جيگأ جأ (٪62/65) پيلدأنه آنؤفلينه پشه-أن ؤ 55 تأ زيويستن-جيگأ جأ (٪93/85) پيلدأنه کۊليسينه پشه-أنˇ جمأ بؤسته. أ وأرسي دۊرۊن 6656 تأ لأروˇ دۊرۊن 1547 تأ آنؤفلينه پشه لأرو (٪24/23) بۊ يؤ 5109 تأ کۊليسينه پشه لأرو (٪7676) بۊ کي 127 تأ لأروˇ خۊمه جأ 55 دفأ نۊمۊنه-گيري جأ جمأ بؤسته. لأروˇ خۊمه-أنˇ مييأنأ 14 تأ دۊرۊن (٪02/11) خألي آنؤفلينه پشه-أن, 76 تأ لأروˇ خۊمه دۊرۊن (٪84/59) آنؤفلينه ؤ کۊليسينه پشه-أنˇ لأرو ؤ 37 تأ لأروˇ خۊمه دۊرۊن (٪14/29) خألي کۊليسينه پشه-أن جمأ بؤسته, کي بيلکؤل 90 تأ لأروˇ خۊمه جأ (٪86/70) آنؤفلينه پشه-أن بيد ؤ 113 تأ لأروˇ خۊمه-أنˇ جأ (٪97/88) کۊليسينه پشه-أنˇ لأرو جمأ بؤسته. أ وأرسي دۊرۊن 509 تأ آ ا دسˇ پشه 24 تأ ايسگأ يأ لأروˇ پرورش-جيگأ جأ (٪5/37 تۊمأمˇ زيويستن-جيگأئأن) به دس بأمؤ کي ٪54/20 پيلدأنه پشه ؤ ٪46/30 کۊليسينه پيلدأنه پشه-أن ايسيد.

528 تأ آ ا دسˇ لأرو, 23 تأ لأروˇ خۊمه (٪11/18 تۊمأمˇ لأروˇ خۊمه-أن) جأ جمأ بؤسته کي ٪94/7 همه-تأ لأروأن ؤ ٪33/10 کۊليسينه لأروأنˇ زيرخأنوأده بؤبؤسته (جدولˇ 3). أ وأرسي دۊرۊن چأر جۊر آ ا دسˇ پشه کي کأسپييۊس آ ا دس, أکينۊس آ ا دس, جنيکؤلأتۊس آ ا دس ؤ وکسنز آ ا دس بيد گيلأنˇ جأ جمأ بؤسته. أتؤيي تۊمأمˇ گۊنه-أني کي پيشتر گيلأنˇ جأ گۊزأرش بؤبؤسته بۊ أ وأرسي دۊرۊن جمأ بؤسته ؤ شنأسأيي بؤبؤسته. أنم بيگيم أکينۊس آ ا دسˇ گۊنه أول-دفأيه کي گيلأنˇ جأ گۊزأرش به. أ گۊنه-أنˇ أ جأ اۊ جأ دۊبؤن ؤ أنکي کؤ شأرستأنˇ دۊرۊن دره به رج 2 ؤ 3 جدولأنˇ دۊرۊن بأمؤ دأره.

جدولˇ2: گيلأنˇ آ ا دسˇ پشه-أنˇ أ جأ اۊ جأ دۊبؤن, أولˇ مأ تأ تيرˇ مأ 1379

جدولˇ 3: گيلأنˇ آ ا دسˇ پشه-أنˇ درصد أولˇ مأ تأ تيرˇ مأ 1379

 

پس-گب

کأسپييۊس آ ا دس (کأسپييۊس أکلرؤتأتۊس)

کأسپييۊس آ ا دس پألئأرکتيکˇ Palaearactic منطقه دۊرۊن فتˇ فروأوأنه (5). ايرأنˇ دۊرۊن نى نأقلن 15 تأ اۊستأنˇ جأ گۊزأرش بؤبؤسته دأره (4, 9, 18 ؤ 33). أ وأرسي دۊرۊن أنˇ پيلدأنه, ايدفأ, کۊرچˇ مأ 1379 آستأرأ جأ جمأ بؤسته (جدولˇ 2). هۊتؤيي کي جدولˇ 3 دۊرۊن مألۊمه أ گۊنه کمتري درصدأ آ ا دسˇ جنسˇ جأ گيلأنˇ دۊرۊن دأره. أ گۊنه کؤمپلکس کأسپييۊسˇ Complex Caspius  جرگه دۊرۊن دره کي اۊنˇ دۊتأ گۊنه-أنأ اۊرۊپأ دۊرۊن شنأسيدي (20). Dow أ گۊنه-أ بۊشهرˇ جأ (9) ؤ Minar کهۊرکˇ جأ (ايرأنˇ خۊرتأو) (18) گۊزرأش بۊکۊدده. أ گۊنه ويشتر پستأندأرأنˇ خۊنأ خۊره (8) ؤ خۊن-خۊري ره اينسأنم دۊچکه (4 ؤ 26) أ وأرسي دۊرۊنم اينسأنˇ دأخلي زيويستن-جيگأ جأيم جمأ بؤسته. أ گۊنه جأ مۊهأجرتي پروأزأن گۊزرأش بؤبؤسته دأره. هرچن کي کؤيأ جأ بأمؤ دأره جأ هيچ ايطلأعأتي ننأ (14).

Gutsevich ؤ أنˇ همکأرأن گيدي کي مۊمکينه 10 کيلۊمتر اؤشتنرˇ جأ بأمؤبي (13). کأسپييۊس آ ا دس پزشکي دۊرۊن خأيلي مۊهيمه ؤ تأهينأ (Tahina) (19 ؤ 28) ويرۊسأ وأولأجأنه ؤ اتمألن تبˇ درره-يه ريفت  (Rift Valley Fever) (10) ؤ دأيرؤفيلأرييأ ايميتيسˇ (6) ويرۊسم وأولأجأنه ؤ تۊلأريمييأ (Tularemia) ويرۊسم وأولأجأنه.

 

أکينۊس آ ا دس (أکينۊس أکلرؤتأتۊس):

أکينۊس آ ا دسˇ جهأني وأولأج, مديترأنه دؤر ؤ ورأن, آفريقأ کلسييأ, کۊجي آسييأ ؤ اۊرۊپأ نسأ (13) کي يۊنأن ؤ تؤرکييه ؤ ألجزأير ؤ مرأکش ؤ ايسپأنييأ ؤ فرأنسه کشورأن به ايسه. ايرأنˇ دۊرۊن أول-دفأ ره اۊ نۊمۊنه-أني کي تئرأنˇ عۊلۊم پزشکي دأنشگأ, بهدأشتˇ دأنشکده پزشکي, حشره-شنأسي مۊزه دۊرۊن کي سألˇ 1344 دۊکتۊر جهأنبخش سأري جأ (مأزندرأن) أشأنˇ لأروأ جمأ کۊده بۊ جمأ بؤسته, زعيم ؤ اۊنˇ همکأرأنˇ جأ گۊزأرش بؤبؤسته (4) أن, أ گۊنه تنأ گۊزأرشه. وأرسي-يي کي بؤبؤسته دۊرۊن أشأنˇ لأروأ رضوأن-شأر, شفت, فؤمن ؤ مأسأل, أريه مأ 1379 جمأ بؤسته دأره (جدولˇ 2) ؤ ٪38/0 تۊمأمˇ لأروأن بيد ؤ ٪49/0 کۊليسينه زيرخأنوأده بيد ؤ ٪73/4 آ ا دسˇ لأروأن بيد (جدولˇ 3). پس أن ايرأنˇ دؤوؤمي گۊزأرشه, گيلأنˇ أولي گۊزأرش (2). أ گۊنه دأرأنˇ خۊله-أني کي اۊنˇ دۊرۊن آب دبه دۊرۊن تؤخم نيهيدي يؤ اۊيأ پيلله-أ بيدي. ايطلأعأتي کي بگه أشأنˇ زيويستن چۊتؤ ايسه ؤ چي مريضي-يأني-يأ وأولأجأنيدي دس-فأرس ني-يه (4).

 

جنيکؤلأتۊس آ ا دس (جنيکؤلأتۊس أکلرؤتأتۊس )

جنيکؤلأتۊس آ ا دس پألئأرکتيکˇ دۊرۊن کي به اۊرۊپأ, آفريقأ کلسييأ ؤ آسييأ خۊرتأوي نسأ دۊرۊن دره (15). ايرأنˇ دۊرۊن مأزندرأن ؤ گيلأنˇ جأ گۊزأرش بؤبؤسته دأره (1, 4, 12 ؤ 33). أ گۊنه-یأ أول-دفأ Gutsevich گۊزأرش بدأ مأزندرأنˇ جأ (12). أ وأرسي دۊرۊن أ گۊنه رضوأن-شأرˇ جأ دييأ مأ ؤ أريه مأ 1379 جمأ بؤسته (جدولˇ 2) ؤ ٪28/0 تۊمأمˇ پيلدأنه نۊمۊنه-أن ؤ ٪42/0 کۊليسينه زيرخأنوأده ؤ ٪37/0 آ ا دس ˇ جنس بيد. لأروأني کي جمأ بؤسته-يم ٪02/0 کۊليسينه زيرخأنوأده بيد ؤ ٪19/0 نى آ ا دسˇ جنس بيد (جدولˇ 3). ألبت أ گۊنه سأبق سۊمأسرأ چکؤورˇ جأ گۊزأرش بؤبؤسته بۊ (1). جنيکؤلأتۊس آ ا دس خأيلي أکينۊس آ ا دسأ مأنه ؤ اۊنˇ مأنستن دأرأنˇ تنه خۊله-أنˇ دۊرۊن تؤخم نيهه ؤ پيلله-أ به (4, 14 ؤ 26). جنيکؤلأتۊس آ ا دس ويشتر پستأندأرأنˇ خۊنأ اۊدۊشه (8) ؤ خۊن-خۊري ره آدمأنˇ خأنه دۊرۊنم شه (14). أنˇ آزمأيشگأيي گۊنه تأنه زردˇ تب ؤ خۊرتأوي أسبˇ أنسفأليتˇ(Eastern Equine Encephalitis)  ويرۊسأ وأولأجأنه (14 ؤ 31), أممأ أنأ مريضي-يه خأصي کي اينسأنأ تأوده نشنأسيدي. ايتأ نۊمۊنه لأروي کي أ گۊنه جأ گيسۊمˇ پأرکˇ جأ جمأ بؤسته کي أنˇ بعضي-تأ صفتأن پکتنˇ (Pecten) تمشأن ؤ کؤمبأ (Comb) مأنه, أممأ ايپچه أشأنˇ مرأ تؤفير دأره. پؤرفسؤر Minar أ نۊمۊنه وأرسي مرأ گه کي أ لأرو اۊ زيرگۊنه-يي کي Gutsecich ؤ اۊنˇ همکأرأن ايرأنˇ جأ گۊزأرش بدأده مرأ ايتأيه (شخصي بۊگۊبيشتأو). أممأ جهأنˇ پشه-أنˇ کأتألؤگ ؤ اۊنˇ تکميلي مقأله-أنˇ دۊرۊن (11, 15, 16, 29 ؤ 30) أ گۊنه بيدۊنˇ اينکي اۊنˇ زيرگۊنه-أنأ نأم ببره مۊعرفي بؤبؤسته هأنˇ وأسي أ مقأله دۊرۊن خألي به عؤنوأنˇ ايتأ گۊنه مۊعرفي به.

 

وکسنز آ ا دس:

وکسنز آ ا دس ويشتر هۊلئأرکتيک (Holarctic) ؤ اؤرينتأل (Oriental)  ؤ اؤقيأنۊسييه جزيره-أنˇ دۊرۊن ؤ مکزيک ؤ هندۊرأس ؤ گؤأتمألأ ؤ هيند ؤ پأپوأ دۊرۊن دره (15). أ گۊنه ؤ اژيپتي آ ا دس ؤ کۊيينکؤفأسييأتۊس کۊلکس (Culex quinquefasciatus Say, 1823) همه-تأ پشه-أنˇ جأ ويشتر وأولأج دأريدي (26). ايرأنˇ دۊرۊن نى مأزندرأن ؤ گيلأن ؤ خۊرخۊسي آذربأيجأن ؤ هؤرمؤزگأنˇ جأ گۊزأرش بؤبؤسته دأره (1, 4, 12 ؤ 33). أ گۊنه-يأ أول-دفأ Gutsevich مأزندرأنˇ جأ گۊزأرش بدأ (12). أ وأرسي دۊرۊن أ گۊنه آستأرأ, آستأنه, أنزلي, رشت, رضوأن-شأر, شفت, سۊمأسرأ, فؤمن, لأيجأن, لنگرۊد ؤ مأسأل, أولˇ مأ تأ أريه مأ 1379 أنˇ لأرو ؤ پيلدأنه جمأ بؤسته (جدولˇ 2). هۊتؤيي کي جدولˇ 3 دۊرۊن مألۊمه پيلدأنه پشه-أني کي جمأ بؤسته دأره يأ پرورش بدأ بؤسته يأ أ گۊنه لأروأني کي جمأ بؤسته دأره ويشتري درصدأ آ ا دسˇ پشه-أنيدي. Clements گه کي أ گۊنه ٪99/0 ويشتر پستأندأرأنˇ خۊنأ خۊره ؤ ٪1/0 کمتر چيري-يأن ؤ خزنده-أنˇ خۊنأ (8)Horsfall  گه کي أشأن أسب, گأب, اينسأن ؤ آخربسرم چيري-يأنˇ خۊنأ ويشتر خۊريدي (14). Carpenter ؤ LaCasse گيدي کي أ گۊنه تأنه تأ 10 مأيل (16 کيلۊمتر) پروأز بۊکۊنه (7) ؤ أشأنˇ مۊهأجرتي پروأزأن کي تأک ؤ دسجمي ايسه تأنه تأ 48 کيلۊمترم ببه (14).

وکسنز آ ا دس سه تأ زيرمجمۊعه دأره کي اۊنˇ تيپيک Ae.vexans vexans(Meigen, 1830) ايرأنˇ دۊرۊن دره ؤ Ae.vexans nipponii ویشتر آسييأ خۊرتأوˇ دۊرۊن (15 ؤ 16) ؤ وکسنز آ ا دس Ae.vexans Arabiensis. (Patton, 1905) عربستأن, يمن ؤ آفريقأ (16) دۊرۊن دره.

أ گۊنه پزشکي دۊرۊن خأيلي مۊهيمه ؤ تأنه خۊرتأوي أسبˇ أنسفأليت, تأهينأ, ژأپۊني أنسفأليت (Japanese Encephalitis) (19 ؤ 28) کأليفؤرنييأ أنسفأليت (California Encephalitis) (19), سأجييأمأ (Sagiyama), تري ويتأتۊس (Trivitatus), خۊرخۊسي أسبˇ أنسفأليت (Western Equine Enceohalitis) (28) ويرۊسأ وأولأجأنه ؤ کؤريؤمنينجأيتيس ليمفؤستيک (Choriomeningitis Lymphocytic) (13) ؤ گتأ (Getah) ويرۊس ؤ اتمألن تۊلريمييأ (13) ؤ دأيرؤفيلأرييأ ايميتيسˇ  (13 ؤ 14) ويرۊسأ وأولأجأنه.

آ ا دسˇ پشه-أنˇ منأبع وأرسي مرأ [و أکلرۊتأتۊس تأزه ديچين وأچينˇ مرأ کي Reinert مۊنتشرأ کۊده (21-23)] مألۊم به کي ايرأنˇ دۊرۊن نيميزگيره ؤ أ جأ اۊ جأ دره (1, 4, 17, 18, 32 ؤ 33) تۊمأمˇ گۊنه-أني کي تأ هسأ مألۊم بؤبؤسته گيلأنˇ دۊرۊن دره أ وأرسي دۊرۊن جمأ بؤسته ؤ شنأسأيي بؤبؤسته ؤ أکينۊس آ ا دس نى أول-دفأيه کي گيلأنˇ دۊرۊن ؤ دؤوؤمي دفأيه کي ايرأنˇ دۊرۊن گۊزأرش بؤبؤسته (2). هرچن فلأوسنس آ ا دسˇ گۊنه کي خۊرخۊسي آذربأيجأن (4 ؤ 33) ؤ پۊلکريتأرسيس کي مأزندرأنˇ (4, 18 ؤ 33) جأ گۊزأرش بؤبؤستده, گيلأنˇ مييأنم درد. ألبأخي گۊنه-أن کي ويتأتۊى آ ا دس, دترأيتۊس آ ا دس ؤ لۊکۊملأس آ ا دس ايسيد نى خألي هؤرمؤزگأنˇ جأ ؤ کأبألۊس آ ا دسˇ گۊنه نى هؤرمؤزگأن ؤ سيستأن بۊلۊچستأنˇ جأ گۊزأرش بؤبؤسته (4 ؤ 33). أژيپتي آ ا دس نى کي پيشترأن Dow (9) ؤ مۊفيدي (4) بۊشهرˇ جأ شکأر بۊکۊده بيد, أ سألأن ايرأن ؤ منطقه کيشورأنˇ جأ شکأر نؤبؤسته (4). عيلأوه-يه أ يؤنزه تأ گۊنه کي ده تأ گۊنه-يه أول أنˇ شين ايرأنˇ کۊليسينه فهرستˇ دۊرۊن بأمؤ دأره (4 ؤ 32), جهأنˇ پشه-أنˇ کأتألؤگˇ دۊرۊن (15) ايتأ دئه پشه-يم اعلأم بؤبؤسته اتمألن ايرأنˇ دۊرۊن دره کي أنˇ نأم ايسه چللي آ ا دس Ae.chelli (Oc.chelli) (Edward , 1915). أممأ هيتتأ منأبع دۊرۊن ايرأنˇ پشه-أنˇ جأ أ گۊنه نأم دينه. أ گۊنه کأبألۊس آ ا دسˇ مأنستن أفرؤترپيکألˇ (Afrotropical) منطقه دۊرۊن دره ؤ ايرأن جؤزوˇ اۊ منطقه-أني ني-يه کي بۊگؤفتدده أ گۊنه-أن اۊيأ درد. چۊنکي أفرؤترؤپيکألˇ بعضي-تأ قسمتأن کأبألۊس آ ا دس ؤ آنتنأتۊس کۊلکسˇ Culex antennatus (Becker, 1903) مأنستن نسأ دۊرۊن دره ؤ مۊمکينه کي أ گۊنه-يم اۊيأ دبه أممأ, أن کي بيگيم حؤکمن ايرأنˇ دۊرۊن دره, وأسي بۊخۊصۊص نسأ دۊرۊن خؤرم وأرسي-يأن أنجأم ببه. هۊتؤيي کي 2 ؤ 3 جدولأنˇ جأ مألۊمه وکسنز آ ا دسˇ فرأوأني گيلأنˇ دۊرۊن ويشتره ؤ همه-تأ گۊنه-أنأ سره. چۊنکي آربؤ ويرۊسأنˇ وأولأجأنئنˇ دۊرۊن خأيلي فعأله, پس مۊهيمه کي أنˇ سر ايتأ خؤرم وأرسي-يي أنجأم ببه کي مألۊم ببه أنˇ خۊن-خۊري عأدت چيسه ؤ کؤيأن زيوه. هۊتؤيي کي زعيم ؤ أنˇ همکأرأن بۊگؤفتده چۊنکي ايطلأعأت آ ا دسˇ پشه-أنˇ جأ ايرأنˇ دۊرۊن کمه أ وأرسي نتأنه أ گۊنه-أنˇ نهأيي گۊزأرش ببه (4) ؤ أشأنˇ تنوؤع ؤ ايتأ بأرˇ گۊنه-أن ؤ پزشکي أهميتˇ وأسي, وأ ويشتر وأمختن. نۊمۊنه-أني کي جمأ بؤسته رشتˇ بهدأشتˇ پزشکي آمۊزشکده جأ, حشره-شنأسي مۊزه دۊرۊن دأشتدأري به.

 

تشکۊر:

أ مقأله نيويسأئأن لأزيم دأنيدي خأنم دۊکتۊر بۊلۊکي مۊقدم ؤ آقأىˇ دۊکتۊر رۊدبأري کي گيلأنˇ عۊلۊم پزشکي دأنشگأ سأبقˇ پژۊهشي مۊعأوينأن بيد, آقأىˇ دۊکتۊر رضوأني گيلأنˇ مرکزˇ بهدأشتˇ مريضي-يأنˇ مۊبأرزه وأحدˇ مۊدير مسئۊل, آقأىˇ آزأد تکنسيين ؤ آقأىˇ جمألزأده اۊ وأحدˇ رأننده همکأري جأ تشکۊر بۊکۊند. ايتأ تشکۊرم آقأىˇ دۊکتۊر وطن دۊست, تئرأنˇ عۊلۊم پزشکي دأنشگأ بهدأشتˇ پزشکي دأنشکده حشره-شنأسي جرگه سأبقˇ مۊديرˇ جأ کي اۊ جرگه مۊزه نۊمۊنه-أنأ أ مقأله أولي نيويسأ ره اۊسه کۊده. آقأيأن پؤرفسؤر Jezek  (پرأگˇ طبيعي تأريخˇ مۊزه, جۊمهۊري-يه چک), پؤرفسؤر Rettich (أنگل شنأسي أنيستيتۊ, جۊمهۊري-يه چک), پؤرفسؤر Gelbic (حشره-شأنسي أنيستيتۊ, جۊمهۊري-يه چک) أشأنˇ يأور دأن ؤ رأنمأيي کۊدنˇ وأسي, بۊخۊصۊص پؤرفسؤر Minar (أنگل شنأسي أنيستيتۊ محقق, جۊمهۊري-يه چک) نۊمۊنه-أني کي اۊسه کۊده جأ تشکۊر کۊنيم. هأتؤ پؤرفسؤر Reinert (پزشکي, کيشأورزي ؤ دأمپروري, حشره-شنأسي مرکز, آمريکأ) خؤرم مقأله-أني کي اۊسه کۊده وأسي تشکۊر کۊنيم.

 

أ مقأله-يأ أيأ جيرأ کشيد 

 

منأبع

1.. آذری حمیدیان، شهیاد؛ یعقوبی ارشادی، محمدرضا؛ جوادیان، عزتالدین: نگاهی به فون پشهها (دوبالان: کولیسیده) در شهرستان رشت. مجله علوم پزشکی مدرس، 1379، سال 3 شماره 2، صص 70-65.

2.. آذری حمیدیان، شهیاد؛ جمعآوری Aedes (Finlaya) echinus (Edwards,1920) در استان گیلان. خبرنامه انجمن حشرهشناسی ایران، 1379، سال 2، شماره 8، ص: 1.

3.. استیل، جیمز اچ: بیماریهای قابل انتقال بین انسان و حیوان: زئونوزها، زئونوزهای ویروسی. ترجمه اسماعیل ذوقی. تهران: موسسه تحقیقاتی واکسن و سرمسازی رازی، 1375: ص: 767.

4.. زعیم، مرتضی؛ منوچهری، عبدالوهاب؛ یعقوبی ارشادی، محمدرضا: بررسی فون پشههای ایران (دوبالان: کولیسیده) 1- آ ا دسها. مجله بهداشت ایران، 1363، سال 13 شماره 4-1، صص: 10-3.

5.. منوچهری، عبدالوهاب؛ زعیم، مرتضی؛ عمادی، امیرمسعود: مروری بر وضع بیماری مالاریا در ایران. دارو و درمان، 1370، سال 9 شماره 97، صص: 17-12.

6.. موبدی، ایرج؛ جوادیان، عزتالدین و عبائی، محمدرضا: معرفی کانون زئونوزکرم قلب سگ Dirofilaria immitis (Nematoda, Filarioidea) در منطقه مشکینشهر (استان آذربایجانشرقی) و اهمیت آن در ایران. خلاصه مقالات اولین کنگره سراسری بیماریهای انگلی در ایران، 1369، ص: 78.

7. Carpenter S J, La Casse W J. Mosquitoes of North America (North of Mexico). Berkeley and Los Angeles : University of California Press,1955:360.

8. Clements A N. The Biology of Mosquitoes, Volume2: Sensory Reception and Behaviour. Wallingford: CABI Publishing, 1999: 740.

9. Dow R P. Notes on Iranian Mosquitoes. Am J Trop Med Hyg. 1953:2:683-695.

10. Gad AM, et al. Host Feeding of Mosquitoes (Diptera: Culicidae) Associated with the Recurrence of Rift Valley Fever in Egupt, J Med Entomol 1999: 36 (6): 709 – 714.

11. Gaffigan T V, Ward R A. Index to the Supplement to ‘A Catalog of the Mosquites of the World’ with Corrections and Additions. Mosq Sust 1985: 17: 52-63.

12. Gutsevich A.V. On the Mosquitoes of North Iran. Compates Rendus Academy of Sciences U S S R. 1943: 40(3): 123-125.

13. Gutsevich AV, Monchadskii A S, Shtakelberg A A. Mosquitoes Family Culicidae.Leningrad: Fauna of the U S S R Diptera 3(4), 1970: 408.

14. Horsfall W R. Mosquitoes, Their Bionomics and Relation to Disease. NewYork: Hafner Ppublishing, 1955: 723.

15. Knight K L, Stone A A. Catalog of the Mosquitoes of the World (Diptera:Culicidea).2nd ed. Maryland: Entomological Society of America, College Park, 1977: 611.

16. Knight K L. Supplement to ‘A Catalog og the Mosquitoes of the World (Diptera:Culicidea)’.Maryland: Entomological Society of America, College Park, 1978: 107.

17. Minar J. Results of the Czechoslovak-Iranian Entomological Expedition to Iran 1970, Diptera:Culicidae. Acta Eusei Nat Pragae 1974: Supp.(6): 87-89.

18. Minar J. Results of the Czechoslovak-Iranian Entomological Expeditions to Iran, Diptera:Culicidae, Oestridae. Acta Ent Musei Nat Pragae 1981: 40: 83-84.

19 . Minter D M, White G B. Appendix ꟾꟾꟾ Medical Entomology in: Manson-Bahr, P E C, Bell D R. Manson’s Tropical Disease. 19th ed London: Bailliere Tindall, 1987: 1381-1488.

20. Ramsdale CD, et al. Annotated Cheklist of the Mosquitoes (Diptera:Culicidae) of Turkey. Eur Mosq Bull 2001: 9: 18-28.

21. Reinert J F. New Classification for the Composite Genus Aedes (Diptera: Culicidae: Aedini),Elevation of Subgenus Ochlerotatus to Generic Rank, Reclassification of the Other Subgenera, and Noteson Certain Subgenera and Species. J Am Mosq Cont Assoc 2000: 16(3): 175-188.

22. Reinet J F. Recent Changes to the Classification of the Composite Genus Aedes and Tribe Aedini (Diptera: Culicidae). Eur Mosq Bull 2001: 9: 10-11.

23. Reinert J F. Revised List of Abbreviations for Genera and Sungenera of Culicidae (Diptera) and Notes on Generic and Subgeneric Changes. J Am Mosq Cont. Assoc 2001: 17(1): 51-55.

24. Sadighian, A. Helminth Parasites of Stray Dogs and Jackals in Shahsavar Area, Caspian Region,Iran. J Helminth 1969: 2: 372-374.

25. Saidi S, Tesh R, Javadian E, Nadim A. The Prevalence of Human Infection with West Nile in Iran. Iranian J Publ Health 1976: 5: 8-14.

26. Service M W. Mosquitoes (Culicidae) In: Lane R P, Crosskey, R.W. Medical Insects and Arachnids. London: Chapman and Hall, 1993: 120-240.

27. Siavashi M R, Massoud J. Human Cutaneous Dirofilariosis in Iran: A Report of Two Cases. Iranian J Med Sci 1995: 20(12): 85-86.

28. Smith K G V(ed). Insects and Other Arthropods of Medical Importance. London: The Trustees of the British Museum (Natural History), 1973: 561.

29. Ward R A. Second Supplement to ‘A Catalog of the Mosquitoes of the World (Diptera:Culicidae)’. Mosq Syst 1984: 16: 227-270.

30. Ward R A. Third Supplement to ‘A Catalog of the Mosquitoes of the World (Diptera:Culicidae). Mosq Syst 1992: 24: 177-230.

31. Yates M G. The Biology of the Tree-Hole Breeding Mosquito Aedes geniculatus (Olivier) in Southeastern England. Bull. Entomol Res 1979: 69: 611-628.

32. Zaim M, Cranston P S. Checklist and Keys to the Culicinae of Iran (Diptera:Culicidae).Mosq Syst 1986: 18: 233-345.

33. Zaim M. The Distribuion and Larval Habitat Characteristics of Iranian Culicinae. J Am Mosq Cont Assoc 1987: 3(4): 568-573.

 

 

Mosquitoes of the Genus Aedes (Diptera: Culicidae) in

Guilan

Azari Hamidian Sh, Joeafshani M A, Rassaei A, Mosslem M.

Abstract

Introduction: Information on mosquitoes of the genus Aedes (Diptera: Culicidae), despite of their Medical and health importance, is very little in Iran.

Objective: To study mosquito fauna in Guilan province, an investigation was carried out during April to December 2000.

Methods: The whole set of 2478 adult specimens from 64 habitats and 6656 larvae from 127 larval breeding places was collected.

Result: Four species of the Genus Aedes were identified as follow:

1. Ae.caspius(Ochlerotatus caspius) 2. Ae.echiinus (Oc.echinus) 2. Ae.echinus (Oc.echinus) 3. Ae.geniculatus (Oc.geniculatus) 4. Ae.vexans

Conclusion: In this study, all species of the genus Aedes which had been reported in Guilan were collected and Ae.echinus (Oc.echinus) was reported for the first time in the province too.

In this article the distribution and percentage of the frequency of the genus Aedes in Guilan province were discussed.

Key words: AEDES/Culicidae/Iran/Mosquitoes/Ochlerotatus

  • نیما رهبر (شبخأن)

أولي پۊلۊک

شیمي ذهنأ أسرنؤ ديچين وأچين بۊکۊنيد

أمي ذهن کأمپيۊترأ مأنه هرجۊر اۊنأ ديچين وأچين بۊکۊنيم هۊتؤ کأر کۊنه. شۊمأن تأنيد ايتأ کأمپيۊتري بدأريد آخري فنأوري-يأنˇ مرأ. سري-ترين مؤدل, ويشتري حأفظه مرأ. أممأ أگه اۊنˇ سر ايتأ نرم أفزأري نصب بۊکۊنيد کي خرأب ببه, خؤب کأر نۊکۊنه ؤ اۊنˇ سخت أفزأرˇ جأيم زييأد نتأنيد ايستفأده بۊکۊنيد. وختي خۊدأ شمرأ خلق بۊکۊده بۊگؤفته: أشرفˇ مخلوقأنأ خلق بۊکۊدمه. شيمي سخت أفرأز هيچ عأيبي نأره, شمرأ ايتأ بأرˇ استعدأد فأدأ بؤبؤسته دأره. عيلأوه-يه اۊن هۊ أول-سر خۊدأ شمرأ ايجۊر خلق بۊکۊده دأره کي شيمي زيويش, جأنˇ سأقي ؤ مؤحبت ؤ قؤدرتˇ جأ بتپسته ببه.

أشأني کي ايسٚم ببردم شيمي وۊجۊدˇ دۊرۊن حأک بؤبؤسته بۊ. تۊ تأني هر کأري-يأ أنجأم بدي. تۊ هرتأ کأرأ دس بزني, ته ره دأشتˇ دأرأيي ؤ مؤفقيت أوره. تۊ ايتأ برنده آدمي, نأ ايتأ دبأخته آدم. شيمي خألق شمرأ دأشتˇ دأرأيي ؤ فرأوأني ره, مؤفقيت ؤ زيويشي کي اۊنˇ دۊرۊن ايمأنˇ جأ بتپسته ايسه ره طرأحي بۊکۊده بۊ. فرض بۊکۊنيد اۊ قؤدرتمندˇ کأمپيۊتر ايتأ نرم أفزأري کي مۊنأسب ايسه بدأره, أممأ, به هر دليلي اۊ نرم أفزأر ويرۊسي ببه, چن وختˇ پسي کأمپيۊترˇ سؤرعت بيجير أيه. مؤشکل أن ني-يه کي اۊ کأمپيۊترˇ نرم أفزأر ضعيفه, مؤشکل أنˇ کي اۊنˇ سخت أفزأر آلۊده-أ بؤسته دأره.

پس تأنيم بيگيم أگه زيويشي کي فرأوأني جأ بتپسته ايسه-يأ تجرۊبه نۊکۊنيم أنˇ وأسي-يه کي أمي نرم أفزأر آلۊده-أ بؤسته دأره. أيتأ اۊيتأ أمرأ بۊگؤفته دأريد کي تۊ نتأني مؤفق بيبي. تۊ بي استعدأدي. تۊ هيچ وخت نتأني تي اعتيأدأ ترکأ کۊني. تۊ خۊشگيل نيئي. تۊ بي چنگ ۊ مۊشتي. تي آينده تأريکه. أ گبأن أمي ذهنأ کي ايتأ نرم أفزأرأ مأنه-يأ آلۊده-أ کۊده دأريد. هأنˇ وأسي أمأن بيدۊنˇ اعتمأد به نفس گب زنيمي. هميشک کأبأسي أمرأ گيم ؤ بأور نأريم کي أمي نأجه-أنأ فأرسيم. أممأ خؤرم خبر أنˇ کي شيمي ذأت هيچ مؤشکلي نأره. شيمي ذأت هأنده کأمل ؤ بيدۊنˇ عأيبه ؤ اۊ کأمپيۊترˇ مأنستن شيمي سخت أفزأر سأليمه ؤ مؤشکل, خألي اۊ نرم أفزأري ايسه کي نصب بؤبؤسته. تنأ کأري کي وأسي بۊکۊنيد أنˇ کي هرچي زۊتر ويرۊسي نرم أفزأرأنˇ جأ خلاصأ بيد.

رۊزأن شمرأ أتؤ دۊخأنيد کي خۊدأ شمرأ دۊخأده: من برکت بدأ بؤبؤسته-يم, من قوي ايسٚم, من سأليم ايسٚم, من اعتمأد به نفس دأرم, من خأيلي خۊشگيلم, من أرزشمندم. شۊمأن وأسي تۊمأمˇ اۊ ويرۊسي نرم أفزأرأنˇ جأ خلأصأ بيد. جخترأ نديد  أگه شيمي فکرأن محدۊد ببه شيمي زيويشم محدۊدأ به. خؤرم زيويش خؤرم فيکرأنˇ جأ أيه. أنˇ وأسي کي ويرۊسي نرم أفزأرأنˇ جأ خلأصأ بيم وأ بأمؤجيم چۊتؤ حذفأ کۊدنˇ پۊلۊکأ دخشأريم.

هر وخت منفي ؤ نأاۊميدأ-کۊنˇ صدأئأن أمي ذهنˇ دۊرۊن دکفته وأ زۊتر اۊنأ حذفأ کۊنيم. اۊ منفي فيکرأن گيدي: تي خؤرم رۊزأن دئه تۊمأنأ بؤسته بزين دئه فقد کأبأسي أوري. هأتؤ أ فيکرأن دکفته شيمي ذهنˇ دۊرۊن وأسي وأخبأ بيد کي أ ويرۊسي فيکرأن خأييدي شمرأ شيمي سرنيويشتˇ جأ دۊرأ کۊنيد.

أسأ أ فيکرأنˇ مرأ جنگستنˇ ره چي وأ کۊدن؟ سأدده-يه, اۊنأ حذفأ کۊنيد ؤ شيمي مرأ بيگيد: من هيچ وخت أ منفي فيکرأ قۊبۊل نۊکۊنم, خۊدأ مرأ وعده بدأ کي هرچي ويشتر مي سرنيويشتˇ سر پيش بشم, مي خؤرم زيويشأ نيزيک-ترأ بم. منفي فيکر گه: تۊ خؤبأ بؤستني نيئي, تي آزمأيشأنˇ آوج خؤب ني-يه. فيلفؤر اۊنأ حذفأ کۊن ؤ اۊنˇ جأ بۊگۊ: خۊدأ مي جأنˇ سأقي-يأ مرأ وأگردأنه ؤ تۊمأمˇ أ سختˇ رۊزأنأ, خؤرمˇ رۊزأنˇ مرأ عوض دکش کۊنه. منفي فيکر گه: هيچ وخت تي نأجه-أنأ فأنرسي, بقأيده استعدأد نأري, اۊ ايمکأنأتي کي وأسي بدأري تأ تي نأجه-أنأ فأرسي-يأ نأري. أ فيکرأ هۊ سأعته حذفأ کۊن ؤ بۊگۊ: من هأچينه خلق نؤبؤستم, خۊدأ خۊ نعمتأنأ هميشک مرأ فأده, هرتأ کأرأ دس بزنم مي دأشت ؤ دأرأيي زييأدأ به ؤ مؤفقأ بم.

منفي فيکر گه: تۊ نتأني تي اعتيأدأ ترکأ کۊني, تي پئر ؤ مأرم هأ مؤشکلأ دأشتيد, اعتيأد تي سرنيويشته. اۊ فيکرأ حذفأ کۊن ؤ بۊگۊ: خۊدأ مرأ آزأت خلق بۊکۊده ؤ من ايتأ آزأتˇ آدمم. أگه خأييد شيمي توأنأيي-يأن ويشترأ به وأسي تأ اۊيأ کي تأنيدي حذفأ کۊدنˇ پۊلۊکأ دخشأريد. من وختي کي به سر دکفتم ايتأ سۊخنرأن ببم اۊ منفي فيکرأن مرأ گؤفتيدي: جؤل, تي کأر ني-يه, تۊ حله جوأني, تجرۊبه نأري, أصن نأني چي سر وأ گب بزني. اۊ مؤقه رأحت تأنستيم أ ويرۊسي فيکرأنأ وهألم کي مي زيويشأ کؤنتؤرؤل بۊکۊند ؤ مرأ ونألد کي مي سرنيويشتأ فأرسم. من هۊ کأري-يأ بۊکۊدم کي أسأ شيمي جأ خأيم بۊکۊنيد: حذفأ کۊدنˇ پۊلۊکأ دخشأريد.

أ فيکرأنأ هممه-أ پأکۊدم: تۊ نتأني, تۊ حله جوأني, تۊ بي تجرۊبه-يي, اؤضأ اۊتؤيي کي تۊ خأيي پيش نيشه. أگه اۊ زمأت اۊ ويرۊسي فيکرأنأ پأکأ نۊکۊدي-بيم, هيچ وخت نتأنستيم أ جأجيگأيي کي فأرسئمأ فأرسم. کيتأبˇ مؤقدس ايشتأو ديهه کي شيمي ذهنأ بپأييد. شۊمأن شيمي ذهنˇ وۊرۊدي کؤنتؤرؤلأ دأريدي. شۊمأن تأنيدي تۊمأمˇ اۊ منفي فيکرأنأ دۊچکيد يأ اينکي اۊشأنأ حذفأ کۊنيد ؤ خۊدأ بۊگؤفته-أنأ کي شمه ره بۊگؤفته-يأ اۊنˇ جأ بنيد. أگه اۊ مسمۊمˇ فيکرأنأ وهأليد کي هر سأعت دقه شيمي ذهنˇ دۊرۊن پخشأ بيد, شيمي اعتمأد به نفس ؤ عزتˇ نفسأ آلۊده-أ کۊنيدي. اۊ منفي فيکرأني کي شيمي ذهنˇ دۊرۊن أيه-يأ دۊچکستن نوأييد. أ منفي فيکرأن هۊشأني ايسيد کي خأييد شيمي ذهنأ مسمۊمأ کۊنيد.

أگه اينفر بتأنه شيمي ذهنأ کؤنتؤرؤل بۊکۊنه تأنه شيمي زيويشأ خۊ دس بيگيره. أگه شيمي فيکرأن منفي ؤ سرفۊکؤ-زن ايسه, اۊشأنأ دۊچکستن نوأييد, اۊشأنأ حذفأ کۊنيد. وأسي وأخبدأر بيبيد کي چي گيدي. أگه شيمي مرأ گيدي کي استعدأد نأرمه شک کۊدن نوأييد کي نتأنيد شيمي نأجه-أنأ فأرسيد. أگه شيمي مرأ فيکر بۊکۊنيد کي خۊشگيل ني-ييد اۊ فؤرصتأنأ کي تأنيد خؤرم آدمأنأ بيدينيدأ جه دس ديهيدي. أگه شيمي مرأ فيکر بۊکۊنيد کي تأ اۊيأ کي تأنستيم دئه پيشرفت بۊکۊدم, هلمأله پيشرفت نۊکۊنيدي. أ مؤضۊ دليل أن ني-يه کي شيمي پيشرفتˇ ره محدۊديت نهأ, ولکي, شۊمأن شمرأ هأچينه فيکرأنأ مرأ رضأ بۊکۊديد.

خؤرم خبر أنˇ کي هيچ وخت دئر ني-يه, هأني وخت دأريدي اۊني کي خأييد, بيبيد. فسک أنه: شيمي ذهنأ أيتأ اۊيتأ مسمۊمˇ گبأنأ جأ خألي-يأ کۊنيد. شۊمأن اۊني ني-ييد کي مردۊم گيدي, شۊمأن اۊني ايسيد کي خۊدأ بۊگؤفته. شيمي ذهنأ اۊ گبأنˇ جأ کي سأبق مٚدٚرسه مۊشأور شمرأ بۊگؤفته کي چئه دأنم, تي درز ضعيفه, تۊ نتأني تي مدرکأ فأگيري جأ خألي-يأ کۊنيد. أ گبأنأ شيمي ذهنˇ جأ پأکأ کۊنيد. شۊمأن تأنيد ايتأ مؤفقˇ محصل بيبيد. وأبرأزئنˇ بذر شيمي وۊجۊدˇ دۊرۊن نهأ. أگه نأمزۊد يأ شيمي سأبقˇ مردأى يأ زنأى شمرأ بۊگؤفته دأره کي تۊ خۊشگيل نيئي, بقأيده خؤرم آدم نيئي, أ گبأ حذفأ کۊنيد. شۊمأن شأکأريد, شۊمأن خۊشگيل ؤ ديلخأ ايسيد ؤ ايدأنه-ييد. ايتأ گۊزأرشأ خأندأن دۊبۊم، اۊ زأکأنˇ شين بۊ کي مٚدٚرسه دۊرۊن أشأنأ اذئت بۊکۊده بيد.

اۊنˇ دۊرۊن بينيويشته بۊد کي وختي أ زأکأن پيلله-أ بؤسته بيد اۊ سر به سر نهأنأن ؤ دس بأزأرأ گيفتنأن, أشأنˇ سر مأله بنأ بۊ. کسي کي أ گۊزأرشأ بينيويشته بۊ ايتأ اۊ زأکأني کي هسأ چئل سأله بۊ مرأ گب بزه بۊ. اۊ آدم به نظر خأيلي بأکله أمؤيي ؤ أنˇ توأنأيي-يأنم زييأد بۊ, أممأ, نتأنستي خۊ کأر ؤ زيويشˇ دۊرۊن خؤب عمل بۊکۊنه ؤ أسير أبير بۊ. اۊن تعريف کۊدي کي أنˇ همکلاسي-يأن أنأ چۊتؤ دۊخأديد: دبأخته, بي چنگ ۊ مۊشتأنˇ مأنستن. اۊن وهأشته بۊ أ کلمه-أن أنˇ ذهن دۊرۊن کۊنه بۊکۊند ؤ أتؤيي چن سألˇ پسي, أنˇ زيويش پأک لأتوأرأ بؤسته بۊ. وختي اينفر شمرأ ايتأ خأصˇ کلمه أمرأ دۊخأنه اۊ کلمه شيمي ذهنˇ دۊرۊن بکأشته به. أسأ دئه شيمي پأيه کي وهأليد اۊ دأنه کۊنه بۊکۊنه ؤ ببه شيمي وأقييت, يأ اينکي اۊ دأنه-أ هأني کۊنه نۊکۊده دۊخۊشکأنيد.

وختي کي شۊمأن اۊ کلمه-أنأ دۊچکيد أنأ مأنه کي کرأ اۊ دأنه-أ آب دأن دريد, آخربسره اۊشأن شمه ره بيدي ايتأ وأقييت. هأنˇ وأسي-يه کي تأکيد کۊنم وأسي شيمي فيکرأنأ بپأييد. أگه أيتأ اۊيتأ شمرأ گيدي تۊ بأکله ايسي, تۊ تأني پيله پيله کأرأنأ بۊکۊني, خأيلي خؤبه کي أ مؤثبتˇ فيکرأنأ آب بديد. أ خؤرم گبأن کي أيتأ اۊيتأ شمرأ بۊگؤفتيدي-يأ وأخأنيد ؤ به اۊشأن فيکر بۊکۊنيد کي آخربسره ببه شيمي وأقييت. أممأ مۊتأسفأنه ويشترˇ مؤقه-أن أمأن, مردۊمˇ منفي گبأنأ دۊچکيم. أيتأ اۊيتأ نتأنيد کأري بۊکۊنيد أن شۊمأنيد کي بأعيث بيدي أ منفي بذرأن جأن بيگيريد ؤ کۊنه بۊکۊنيد. اۊشأن خألي تأنيدي أ بذرأنأ بکأريد, أن شۊمأنيد کي گيدي کؤيتأ بذرأن تأنيد پيله-أ بيد ؤ کؤيتأ بذرأن هۊ سأعته وأ دۊخۊشکيد.

ويشترˇ مؤقه-أن أمأن أيتأ اۊيتأيأ مۊقصر دأنيم ؤ گيم: اۊشأن بيد کي مرأ رخشنأ گيفتيد, اۊشأن بيد کي مرأ سرفؤکؤ بزه-ييد. شۊمأن نتأنيد کسي-يأ کؤنتؤرؤل بۊکۊنيد, أممأ شيمي ذهنأ کي تأنيد کؤنتؤرؤل بۊکۊنيد. أيتأ اۊيتأ منفي گبأنأ دۊچکستن نوأييد, اۊشأنˇ گبأنأ شيمي ذهنˇ دۊرۊن وأخأندن نوأييد. وختي کي شيمي ذهن, ايمأن ؤ اۊميد ؤ خؤرم فيکرأنˇ جأ بتپسته ببه, أ فيکرأن بيدي شيمي وأقييت. دأنيدي چي ره چئل سألگي دۊرۊن مۊشکيلأن اۊ مردأکأ اۊپئخته بۊد؟ اۊن مردۊمˇ منفي گبأنأ تۊمأمˇ أ سألأن, خۊ ذهنˇ دۊرۊن وأخأندن دۊبۊ. هر دفأ کي اۊن به أ گبأن فيکر کۊدي, کرأ اۊ بذري کي خۊ ذهنˇ دۊرۊن بکأشته بۊيأ آب دأيي. آدم نأرأحتأ به, أممأ آخربسره اۊ بذرأن کۊنه بۊکۊديد ؤ وختي پيلله-أ بؤسته اۊنˇ زيويشأ بي پأ بۊکۊديد. حئيقت چي بؤستي أگه اينفر اۊنأ بأمؤختي-بي کي خۊ فيکرأنأ بپأيه ؤ خۊ مرأ بگه: من شأکأرم, من خأيلي استعداد دأرم, پيلله-أ بؤنˇ بذر, مي وۊجۊدˇ دۊرۊن دره.

شيمي ذهنˇ دۊرۊنم جغلگي تأ هسأ ويرۊسي فيکرأن جۊخۊفته دأره؟! شۊمأن اۊ ويرۊسي بذرأنأ وهأشتيد کي شيمي ذهنˇ دۊرۊن کۊنه بۊکۊند؟! أمأن هيچ وخت نتأنيم أيتأ اۊيتأ منفي فيکرأنˇ جۊلؤيأ بيگيريم, أممأ, تأنيم دؤجين بۊکۊنيم کي اۊ گبأنأ دۊچکيم يأ دۊنچکيم! ايتأ مردأکˇ مرأ گب زييم کي أنˇ پئر هميشک کأبأسي مرأ گؤفتي. أنˇ پئر هميشک اۊنأ سرفۊکؤ زيي ؤ اۊنأ گؤفتي کي بي چنگ ؤ مۊشته ؤ هيتأ کأر أنˇ دس بيرۊن نأيه. تعجۊبي ني-يه کي اۊن تأ بيس سألگي هيتأ کأرأ به سرأنجأم نرسأنه بۊ يؤ هيچ هدفي نأشتي. اۊن نتأنستي ايتأ کأرˇ دۊرۊن بئسه ؤ اۊنˇ رأبطه-أن مؤشکل دأشتي. اۊن گؤفتي أنˇ پئرˇ گبأن هر سأعت دقه أنˇ ذهنˇ دۊرۊن وأگۊيأ به کي: تۊ نتأني مؤفق بيبي. حتتأ أنˇ پئر مردنˇ مؤقه-يم اۊنأ ايشتأو بدأ بۊ کي تۊنؤ تي برأر هيچي نيبيدي. أن آخري جۊمله-يي بۊ کي خۊ پئرˇ جأ بيشتأوسته بۊ. سألأنˇ سأل اۊن أسير أبير بۊيؤ خؤرأ ايتأ شأليکي آدم ديي. أن همه بدبختي همه-دأنه اۊ منفي گبأنˇ جأ بۊ کي اۊنأ بأور بأمؤ بۊ. ايرۊز اۊن نأخبره مي گبأنأ بيشتأوسته کي بۊگؤفتم: بپأييد کي منفي فيکرأن شيمي ذهنˇ دۊرۊن رأ وأنکۊند ؤ شيمي پيشرفتˇ جۊلؤيأ نيگيرد.

اۊن وأخبأ بؤسته کي أن همه سأل أنˇ پئرˇ گبأن ونأشته اۊن پيشرفت بۊکۊنه. اۊن بينأ کۊده اۊ منفي برنأمه-أنأ حذفأ کۊدن کي اۊنˇ ذهنˇ دۊرۊن حأک بؤبؤسته بۊ. اۊن خۊ ذهنˇ نرم أفزأرأ أسرنؤ ديچين وأچين بۊکۊده. وختي کي ايتأ منفي فيکر أنˇ ذهنˇ دۊرۊن رأ وأکۊدي کي گؤفتي: تۊ هيتأ کأرˇ ره به در نۊخۊري, تۊ هيتأ کأرأ نتأني تۊمأنأ کۊني اۊن أ منفي فيکرأ أ مؤثبتˇ فيکرˇ مرأ عوض دکش کۊدي کي: تۊ تأني أ کأرأ بۊکۊني ؤ بي, هۊني کي اۊنˇ ره بۊدۊنيأ بأمؤ دأري. ايمرۊ اۊن ايتأ مؤفقˇ آدمه ؤ ايتأ خؤرم خأنوأده دأره ؤ هميشک مي همأيشأنˇ دۊرۊن شرکت کۊنه. اۊ سأعته کي به سر دکفته همه-چي-يأ أسرنؤ ديچين وأچين بۊکۊنه, أنˇ زيويش پأک أرۊ اۊرۊ بؤبؤسته. مۊمکينه شۊمأنم اۊنˇ مأنستن بيبيد ؤ ايتأ خؤرم پئرˇ دأشتنˇ نأجه-أ بدأشتي-بيد, أممأ, مۊهيم ني-يه, کي أ منفي بذرأنأ شيمي ذهنˇ دۊرۊن بکأشته, أسأ, خأيه شيمي پئر ببه, شيمي ريفئق ببه يأ شيمي آشنأيأن. بيلکؤل, شۊمأن تأنيد اۊ گبأنأ هممه-أ حذفأ کۊنيد ؤ شمرأ أسرنؤ ديچين وأچين بۊکۊنيد. مۊمکينه مردۊم بخأيد شمرأ سرفۊکؤ بزند ؤ بخأيد شۊمأن شمرأ ايتأ شأليکي آدم بيدينيد. اۊشأنˇ گبأن, شيمي ذأتأ أرۊ اۊرۊ نۊکۊنه. شۊمأن هأنده خۊدأ چۊمˇ سۊييد, خۊدأ ره ايتأ أرزشمندˇ دأشتˇ دأرأيي ايسيد ؤ خۊدأ ايتأ خؤرم آينده شيمي رأفأ بنأ دأره. أممأ, شيمي دس دره کي وهأليد أيتأ اۊيتأ منفي گبأن شيمي آينده-أ محدودأ کۊنه يأ نأ. أن هميشک شمرأ يأد بمأنه کي أصلي جنگ شيمي ذهنˇ دۊرۊنه.

ايتأ زنأکأ ايشنأختيم کي خأيلي سأل بۊ خۊ عيزتˇ نفسˇ مرأ مؤشکل دأشتي. اۊن خؤرأ زييأد تحويل نيگيفتي, اۊن اي جيگأ پيلله-أ بؤسته بۊ کي اۊنأ زييأد محل ننأييد. اۊنˇ پئر ؤ مأر کس کسه مرأ ايزدوأج نۊکۊده بيد ؤ اۊن بيجˇ زأى بۊ. ايرۊز اۊن هۊ زأکي دۊرۊن خۊ بزأ رۊزˇ کأغذأ بيده کي اۊنˇ سر بينيويشته بۊ: بيج.

أ کلمه أنˇ ذهنˇ دۊرۊن حأک بؤبؤسته بۊ يؤ خۊ جوأني دۊرۊن هر دفأ کي خأستي بينأ کۊنه ايتأ کأرأ کۊدن, أنˇ ذهنˇ دۊرۊن وأخأنده بؤستي کي: تۊ سأبي, هي کس ترأ نخأستي, تۊ شأليکي-يي. أ منفي فيکرأن اۊنأ بأور بأمؤ بۊ يؤ أ منفي فيکرأن بؤبؤسته بۊد اۊنˇ شخصيت. ايرۊزه اۊن وأخبأ بؤسته کي أمي أرزستنأ مردۊم تعيين نۊکۊنيدي, ولکي خۊدأيه کي گه: کي أرزه کي نييأرزه. اۊن بۊگؤفته: أ وأخبأ بؤستن, ايجۊر, دۊرۊنˇ جأ مؤنفجرأ بؤستنˇ مأنستن بۊ. هۊ سأعتˇ پسي اۊن به سر دکفته هرسأعت دقه خؤرأ بگه کي: من سأب ني-يم, من هأتؤ کترأيي أ دۊنيأ نأمؤم, خۊدأ مرأ ايتأ پيلدأنه هدفˇ ره خلق بۊکۊده دأره, خۊدأ مرأ تأييد بۊکۊده دأره, من أرزشمندم. اۊ رۊزˇ پسي اۊنˇ زيويش دئه پأک أرۊ اۊرۊ بؤبؤسته, آهأ, اۊنˇ زيويش, بئترأ بؤسته, چۊنکي, اۊنˇ فيکر کۊدن بئترأ بؤسته.

أ سألأنˇ دۊرۊن بفأمستم کي هر وخت اينفر بخأيه ايتأ کأرأ بأور بدأره ؤ اۊ کأرأ بۊکۊنه, هميشک کسأني ايسأييد کي بخأييد خۊشأنˇ گبأنˇ مرأ, اۊنˇ ذهنأ مسمۊمأ کۊنيد. ويشترˇ مؤقه-أن اۊشأنˇ نييت بد ني-يه, فيکر کۊنيدي کي شيمي خؤبي-يأ خأييدي. اۊشأن شمرأ ايشتأو ديهيدي کي چي ره شۊمأن نتأنيد اۊ کأرأ بۊکۊنيد. مثن گيدي: مي برأر هأ کأرأ بۊکۊده مؤفق نؤبؤسته. تۊمأمˇ أشأنˇ گبأن, خأيه بگه کي شيمي هدفأ فأرسئن نتأنيد, أممأ, شمرأ يأد بمأنه کي خۊدأ, اۊ هدفˇ فأرسئنأ اۊشأنˇ ديلأ تأنودأ, ولکي, اۊنˇ فأرسئنأ شيمي ديلأ تأودأ. پس ونأليد هلمأله أيتأ اۊيتأ منفي گبأن شيمي سرنيويشتأ محدۊدأ کۊنه. أصلي جنگ شيمي ذهنˇ دۊرۊنه. أگه شۊمأن شيمي ذهنˇ دۊرۊن جنگأ دبأزيد, بيرۊنم دبأزيدي. هأنˇ وأسي وأ شيمي ذهنˇ ويرۊسأنأ همه-أ بشنأسيد ؤ اۊشأنأ حذفأ کۊنيد.

زأکأنأ وختي هأني جغله-ييد فأندريد, اۊ ذؤقي کي زيويشˇ ره دأريدي تأمشأ, خأيلي جأليبه. اۊشأن پيله پيله نأجه-أن دأريدي. اۊشأن خأييدي دأنشمند, فضأنورد, ورزشکأر يأ حتتأ رييس جۊمهۊر بيبيد. اۊشأن هيچ وخت احسأس نۊکۊنيدي کي نتأنيد ؤ بأور دأريدي کي هرتأ کأرأ بخأييد تأنيد بۊکۊنيد. أ ذؤقي کي نشأ وأشکأفتنˇ دليل أنˇ کي, تأزه خألقˇ جأ بأمؤده زيمينˇ سر. هأني أشأنˇ ذهن آلۊده-أ نؤبؤسته, أممأ, زمأت کي دوأره, أشأنˇ ذهن ايپچه ايپچه جأمعه جأ أسرنؤ ديچين وأچين به. أشأنˇ دؤر ؤ وري-يأن أشأنأ ايشتأو ديهيدي کي چي کأرأني-يأ نتأنيد بۊکۊنيد. ورزشˇ مۊربي گه: تۊ بقأيده خؤب نيئي. تۊ پأچي. خۊشأنˇ ريفئقأ دينيدي کي خۊشگيلˇ ديم دأره يؤ همه اۊنأ دؤرأ کۊنيدي يؤ احسأس کۊنيدي کي خۊشگيل ني-يد. أ ايتفأقأن همه-دأنه بأعيث بيدي کي أشأنˇ نظر خۊشأنˇ هؤويتˇ جأ وأگرده ؤ ايپچه ايپچه خۊشأنˇ پيلدأنه نأجه-أنأ بيخيألأ بيدي يؤ خۊشأنˇ مرأ فيکر کۊنيدي کي من هيچ وخت نتأنم پيله پيله کأرأن بۊکۊنم, من استعدأد نأرم, من خألي ايتأ هأچينه آدمم. أ مؤقه-أن وأسي أمي جأ وأورسيم: حئيقت, چي ره من أتؤ فيکر کۊنم؟! کي مي ذهنأ أتؤ ديچين وأچين بۊکۊده کي, ايتأ هأچينه آدم ببم؟! کي مي ذهنأ أتؤ ديچين وأچين بۊکۊده کي, مي نأجه-أنأ وأ بدم؟!

أ محدۊد ˇفيکرأن کؤيأ جأ بأمؤ دأره؟! به أ محدۊدˇ فيکرأن اۊ جأيي کي زيويستيمˇ جأ بأمؤ بي؟! مۊمکنه ايتأ محدۊدˇ زيويش شيمي دؤر ؤ وري-يأنˇ ره مۊهيم نبه, مۊمکينه شيمي خأنوأده هميشک کأبأسي مرأ بيگيد, مۊمکينه هيتأ شيمي ريفئقأن, ايتأ پيلدأنه نأجه ندأشتي-بيد, مۊمکينه اۊشأن هلمأله ايتأ پيله کأرأ خۊشأنˇ زيويشˇ دۊرۊن به سرأنجأم نرسأنه-بيد. أ دليلأن هيدأنه بأعيث نيبيدي کي شۊمأن ايتأ هأچينه آدم بيبيد ؤ ايتأ محدۊدˇ زيويش بدأريد. خألي أنˇ وأسي کي شيمي خأنوأده دۊرۊن ويشتري اعتيأد دأريدي, دليل نيبه شۊمأنم مؤعتأد بيبيد. خۊدأ شمرأ خلق بۊکۊده کي ايتأ نأمحدۊدˇ زيويش بدأريد, ايتأ زيويشي کي اۊنˇ دۊرۊن آزأتي ؤ جأنˇ سأقي جأ بتپسته ببه. وأزيوستن شيمي دۊرۊن جۊخۊفته-يه, پس, بينأ کۊنيد شيمي ذهنأ أسرنؤ ديچين وأچين کۊدن. أن ايتفأقي ايسه کي مي پئرˇ ره دکفته: اۊن فقيرˇ محله دۊرۊن پيلله-أ بؤسته بۊ. اۊنˇ جغلگي, اقتصأد فلجأ بؤسته بۊ. اۊنˇ پئر ؤ مأرˇ دس خألي بۊ يؤ نتأنستيد اۊنˇ مٚدٚرسه پۊلأ فأديد. مي پئرˇ ذهن, بي پۊلي, دبأختن, هأچينه بؤنˇ ره ديچين وأچين بؤبؤسته بۊ. خۊ مرأ فيکر کۊدي, مي زيويش هأنه. أمأن ايتأ دبأخته ؤ ندأرˇ خأنوأده-ييم. أممأ, 17 سألگي دۊرۊن اۊن بينأ کۊده خۊ ذهنأ تغيير دأن. خۊ ذهنˇ تأن ايچي گؤفتي: تۊ ايچي ره, اۊني کي ايسي جأيم ويشترˇ ره خلق بؤبؤسته دأري, نوأ تأ آخرˇ عؤمر ندأري دۊرۊن بئسي.

پيلله-أ بؤنˇ بذر بينأ کۊده أنˇ دۊرۊن وأج أمؤن. خۊ مرأ فيکر بۊکۊده دۊرۊسسه کي هسأ مي وضعˇ اؤضأ خؤب ني-يه, أممأ, بينأ ني-يه هميشک هأتؤ بمأنه. دۊرۊسسه کي هسأ دبأخته-أنأ مأنم, أممأ, هميشک دبأخته نمأنم. من خۊدأىˇ قأدر ؤ مۊتعالˇ مخلۊقم. اۊن هر رۊز ايپچه خۊ منفي فيکرأنأ پأکۊدي کي گؤفتيدي: تي آينده رؤشنأ ني-يه. اۊ فيکرأني کي اۊنأ به يأد أورديد کي ندأرˇ آدمه. اۊ فيکرأني کي اۊنأ گؤفتيد تۊ مدرسه-أ تۊمأنأ نۊکۊدي. تۊ نتأني هيچي به دس بأوري. اۊن أ فيکرأنأ پأکۊده ؤ خۊ مرأ بۊگؤفته: دۊرۊسسه کي من هيتأ رأيأ نأنم, أممأ, خۊدأ ايتأ بأرˇ رأ دأنه. اۊن درأني-يأ مه ره وأکۊنه کي هلمأله-کس نتأنه اۊشأنأ دوده. اۊن خؤرم آدمأنأ مي رأ سر أوره. اۊن, خۊ ذهنأ فيکرأني کي ايمأن ؤ اۊميدˇ جأ بتپسته بۊ مرأ بۊمبأرأن بۊکۊده. اۊنˇ فيکر کۊدن بئترأ بؤسته, هأنˇ وأسي, بتأنسته خؤرأ ندأري جأ جيويزأنه ؤ خۊ خأنوأده وضعيتأ سأمأن بده.

مۊمکينه شۊمأنم مي پئرˇ مأنستن اي جيگأ پيلله-أ بؤسته-بيد کي مۊنأسب نۊبۊ, کي شيمي اۊلگۊ کسأني بيد کي فقير ؤ بي اعتمأد به نفس بيد. هلمأله فيکر نۊکۊنيد کي شۊمأنم وأ اۊشأنˇ دۊمبأله بيبيد, خۊدأ خأيه کي محدۊديتأنأ ديمه بنيد. هأنˇ وأسي أول وأ اۊ ويرۊسي فيکرأنˇ جأ خلأصأ بيد. اۊشأنأ شيمي ذهنˇ جأ پأکۊنيد. أگه شۊمأن بتأنيد شيمي ذهنأ أسرنؤ ديچين وأچين بۊکۊنيد, همه-تأ کمبۊدأن ؤ محدۊديتأن کنأر شيدي يؤ فرأوأني يؤ دأشتˇ دأرأيي-يأ أوريد شيمي زيويشˇ دۊرۊن. شيمي ذهنأ همه-تأ منفي فيکرأنˇ جأ پأکۊنيد ؤ آمأده-أ بيد کي خۊدأ لؤطف ؤ رحمتأ جذب بۊکۊنيد. وختي کي کأرل لۊييس اؤلمپيکˇ مؤسأبقه-أنˇ ره آمأده-أ بؤستن دۊبۊ, مۊتخصصأن همه-دأنه گؤفتيدي کي هي-کس نتأنه سي فۊت ويشتر وأز بۊکۊنه. دأنشمندأنˇ عيلمي وأرسي-يأنˇ گيدي کي هي کس نتأنه هأنقدچي وأز بۊکۊنه. ايرۊز ايتأ خبرنيگأر کأرل لۊييسˇ جأ وأورسه کي: تي نظر مۊتخصصأنˇ گبˇ جأ چيسه؟ اۊن آوجأ دأ: آهأ, من اۊشأنˇ نظرأنأ بيشتأوسته دأرم, أممأ, اۊشأنˇ گب مه ره منأت ني-يه. هۊ سأله اؤلمپيکˇ مۊسأبقه-أنˇ دۊرۊن, اۊن, سي فۊتˇ رکؤردأ بزه.

أسأ, شۊمأن وهأليدي أيتأ اۊيتأ منفي گبأن شيمي هۊنقدچي توأنأيي-يأنأ محدۊدأ کۊنه؟! چي ره شۊمأن کأرل لۊييسˇ مأنستن مردۊمˇ منفي گبأنأ وأ نديدي. آخري گبأ خۊدأ زنه. اۊن هيچ وخت شمرأ وعده-يي نده ؤ نأجه-يي شيمي ديلˇ دۊرۊن تأنوده, جه غرز اينکي بدأنه شۊمأن تأنيد اۊ کأرأ بۊکۊنيد. کأبأسي آدمأنˇ گبأنأ شيمي ذهنˇ جأ پأکۊنيد. نأاۊميدأ کۊنˇ گبأنأ فيشأنيد. منفي گۊزأرشأنأ نديد بيگيريد. کي بۊگؤفته شۊمأن نتأنيد مؤفق بيبيد؟! کي بۊگؤفته شۊمأن ضعيفˇ دأنشجۊ ايسيد؟! کي بۊگؤفته شۊمأن بقأيده بأکله ني-ييد؟! من شمرأ قؤل دهم کي أ گبأن, هيدأنه شيمي خألقˇ گبأن ني-يه. أشأن, خألي ويرۊسي فيکرأني ايسيد کي شيمي ذهنأ مسمۊمأ کۊده دأريد. هيچ وخت ونأليد زيويشˇ دۊرۊن کسي شيمي بنأ اۊسأنأ تعيين بۊکۊنه. بينأ کۊنيد أسرنؤ شيمي ذهنأ ديچين وأچين کۊدن. رۊزأن اۊ گبأني کي خۊدأ شيمي وأسي بۊگؤفته سر فيکر بکۊنيد. شيمي مرأ بيگيد: من برکت بدأ بؤبؤسته-يم, من سأقم, من استعدأد دأرم, من أرزشمندم, خؤرم رۊزأن مي رأفأ ايسأ.

أگه شۊمأن مي أ گبأ گۊشأ کۊنيد ؤ عمل بۊکۊنيد, شمرأ قؤل دهم کي اۊ محدۊدˇ فيکر ؤ ذهنيتي کي ونأشتي شۊمأن پيشرفت بۊکۊنيد, شيمي ذهنˇ جأ پأکأبه ؤ شۊمأن هرتأ کأرأ دس بزنيد, خألي مؤفقيت به دس أوريدي. (جؤل اۊستين)

أيأ بيشتأويد  

 

أ پؤست دۊمبأله دأره هروخت آمأده-أ بؤسته هأيأ مۊنتشرأ به 

  • نیما رهبر (شبخأن)

 

 

بۊشؤم   بۊشؤم       

                                                                                                            

بۊشؤمأ کۊلبأر دوستم من

تي مرأيم هر جيگأيم من

 

مأنه-يأ مي أ آوأز, تي عشقˇ جأ هميشک

تي يأدˇ مرأ زيوم, تي تۊقأ مي بهأنه-يأ

گأگلف مي خأنه رؤخ بۊکۊن هأتؤ تأزه مأ

کي فوه گۊل تي ديمأ, مي خۊمه مئنأ

 

بۊشؤمأ کۊلبأر دوستم من

 

تي مرأيم هر جيگأيم من

بيشتأوستي-بي مي آه

فأرسه-بي مي أ فۊچۊرده حأل

هئيمي تي اۊ نأزأ

تۊ بکشه-بي مي أ نأزأ

بۊخۊدأ کي مي چۊمˇ جأ تۊ, نيشي-يأ

تي ورأ بشمأ مي ورأ نيشي-يأ

 

بۊشؤمأ کۊلبأر دوستم من

 

تي مرأيم هر جيگأيم من

أگه مي نأجه-أن جۊرأ به, چي به-يأ؟

أ تأسييأني-أن دۊرأ به, چي به-يأ؟

بۊخۊدأ کس مي حألˇ جأ وأخب نؤبؤ

کي جه غرز غم, شؤنˇ جأ مي سأم نؤبؤ

نيشي-يأ تۊ مي چۊمأنˇ جأ هلمأله

کي جه غرز تۊ مي چۊمˇ ور نيدينمه

 

بۊشؤمأ کۊلبأر دوستم من

 

تي مرأيم هر جيگأيم من

 

بۊشؤم   بۊشؤم   بۊشؤم   بۊشؤم

 

ايتأ چألشم بنأم هرکي تأنه ايجرأ بۊکۊنه

چي خألي خأندن يأ سأزˇ مرأ

أگه کسي أ چألشˇ دۊرۊن شرکت بۊکۊده

هأ پؤستˇ جير نهم

 

  • نیما رهبر (شبخأن)