خلوت من

ببه کي فردا، ايمرۊ جا بئتر ببه

خلوت من

ببه کي فردا، ايمرۊ جا بئتر ببه

سبزه میدان رشت

چهارشنبه, ۲۱ آبان ۱۳۹۳، ۰۸:۰۹ ق.ظ

سبزه میدان که زمانی یکی از زیباترین گردشگاه های شهر رشت بوده و اکنون - چنان که افتد و دانی -، تاریخی بس طولانی دارد، تاریخی که بیشترش در قلب مردم خون گرم این شهر و دیار مانده، چه رؤیاها که در آن به تحقق پیوسته و چه اندیشه ها که در گام به گامش به خاموشی گرائیده و پامال گذر زمان و جبر زمانه و ستم حاکمان قرار گرفته است. در سطوری از روزنامه های دوران گذشته اشاراتی به این میدان که روز به روز از عزت و افتخار و وسعتش کاسته گردیده، شده است.

منجمله روزنامه ایران در سال 1306 ه.ق / 1267 خورشیدی پس از درج خبری در رابطه با نصب چراغ دیوارکوب در " شوارع محلات " در ادامه آورده است: " ... و نیز میدانی موسوم به سبزه میدان با خیابان ها و باغچه های متعدد بسیار موزون خوبی در شهر طرح ریخته شده که اکنون مشغول ساختن آن می باشند ". و ساخت این میدان را عطیه ای از " شاهزاده حسام السلطنه امیر تومان والی گیلان " می داند، در حالی که در خبری که بیش از 25 سال قبل از آن در روزنامه وقایع اتفاقیه سال 1279 ه.ق / 1242 خورشیدی آمده، این میدان وجود داشته است : " سبزه میدان گیلان که با وسعت مکان در وسط شهر واقع است به مرور دهور خرابی و اندراس پذیرفته، از طراوت و صفا افتاده بود.

این اوقات اطراف آن را نهر کنده و غرس اشجار کرده به سلیقۀ تمام در مقام نظافت و طراوت آن برآمده اند ". این می رساند که حاکمان محلی از چه راههایی می خواسته اند نامی از خود، حداقل نزد آنانی که رشت و سبزه میدان زیبایش را ندیده بودند، بر جای گذارند و با این وسیله چه پولهایی که جابجا نشده است. روزنامه ایران 3 ماه بعد نیز خبری به شرح زیر دارد : " کارگزاران حکومت در وسط سبزه میدان باغچه گلکاری بسیار باصفائی احداث نموده اند که جای تفرج و تماشای اهالی شهر شده است ". همین روزنامه 14 ماه بعد در سال 1307 ه.ق / 1268 خورشیدی می نویسد : " سبزه میدان شهر را هم از طرف ایالت باغی به طرز بدیع که مزّین به انواع گلها و ریاحین معطر و مشجر به اقسام اشجار سایه گستر است احداث کرده که همه روزه تفرجگاه خاص و عام است و در صدد بنای عمارتی به اسم دولت نیز در آنجا هستند که پس از اتمام آن بنا بر شکوه و جلوۀ باغ و میدان خیلی افزوده خواهد شد و از تفرجگاه های ممتاز خواهد بود ". و پس از 4 ماه خبر زیر را آورده است :

" سابقاً در باب بنای جدید و طرح نو در سبزه میدان رشت مختصری نگارش یافته بود. این اوقات شاهزاده حسام السلطنه برای رفاهیت و انتفاع عموم مردم چرخی برای بیرون آوردن آب احداث کرده که در سفر مکه در سنه 1296 حسام السلطنه مرحوم طاب ثراه این چرخ را در یافه اسگله بیت المقدس دیده و طالب شده بودند که در ایران متداول نمایند، نمونه کوچکی از آن ساخته همراه خود آورده بودند. ولی عمر آن مرحوم به جهت دائر کردن آن وفا ننمود. شاهزاده حسام السلطنه حالیه اقدام به دائر کردن آن نموده به انجام رسانیدند. لکن دارالخلافه طهران به واسطۀ زیادی عمق و بسیاری حفر زمین بنای آن صعوبت داشت، اما در گیلان چون به فاصله دو سه ذرع امکان دارد، آب به سهولت بیرون بیاید، چرخ مذبور را در سبزه میدان رشت که مرئی و در منظرعامه مردم است وضع نموده دائر داشتند و این چرخ به حرکت یک اسب می تواند، نیم سنگ آب از چاه بیرون آورده، اتصالاً در روی زمین جاری سازد بدون اینکه قطع شود.
آب از طرفی می گردد و چرخ از طرفی دیگر دلوهای پر از آب بیرون آورده می ریزد و چون این چرخ برای مملکت گیلان خیلی مفید و لازم است این ایام اعلانی از جانب شاهزاده حاجی حسام السلطنه برای رواج این صنعت نوشته شده و به همه جا منتشر گردیده است که هر کس طالب باشد تا یک سال امتیاز و اختیار ساختن این چرخ به استاد یعقوب نجار داده شده و باید منحصراً به او رجوع نمایند و بعد از یک سال همه کس برای ساختن آن آزاد خواهند بود و به واسطۀ این چرخ که موسوم به (چرخ آب حسامی) است رفاهیت کلی برای عموم اهالی گیلان از بابت آب بهم خواهد رسید ".


رضا نوزاد _ ره آورد گیل _ سال دهم _ شماره 28 و 29
  • نیما رهبر (شبخأن)

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی