ایران رو به تجدد می رود.
این تجدد در همه طبقات مردم به خوبی مشاهده می شود، رفته رفته افکار عوض شده و روش دیرین تغییر می کند و آن چه قدیمی است منسوخ و متروک می گردد.
تنها چیزی که در این تغییرات، مایه ی تأسف است، فراموش شدن و از بین رفتن دسته ای از افسانه ها، قصه ها، پندارها و ترانه های ملی است که از پیشینیان به یادگار مانده و تنها در سینه ها محفوظ است، زیرا تا کنون این گونه تراوش های ملی را کوچک شمرده و علاوه بر این که در گردآوری آن نکوشیده اند، بلکه آنها را زیادی دانسته و فراموش شدنش را مایل بوده اند.
(صادق هدایت، فرهنگ عامیانه مردم ایران)
* * *
نغمه های محلی، یکی از ارکان موسیقی هر سرزمین است. نماینده ی روح ملت، نشأت گرفته از مردم است. به گفته صادق هدایت، ترانه های عامیانه هنر کاملی است که شرایط کلی هنر را می توان در آنها جست و آنها سرچشمه ی بکری، مخصوصاً برای تصنیف های موسیقی هستند.
از نخستین دوره ضبط های فارسی در تهران در سال 1284 شمسی، قطعاتی با عنوان «گیلکی» در نظام موسیقی دستگاهی ایران دیده می شود که در دوره های بعد نیز استمرار داشته است.
استاد ابوالحسن صبا، در سال 1306 شمسی، از طرف استاد علی نقی وزیری مأمور شد تا در رشت مدرسه ای مخصوص موسیقی تأسیس کند. وی نزدیک به دو سال در رشت اقامت داشت.
در طول این دو سال علاوه بر تدریس موسیقی به روستاها و کوهپایه های اطراف رشت می رفت و به جمع آوری آهنگ ها و نغمه های محلی می پرداخت که مشهورترین آنها، قطعه ی «زرد ملیجه» می باشد.
توجه سازمان یافته به گردآوری نغمه های محلی از دهه 1320 شمسی آغاز شد.
در بین صفحه های سنگی ضبط شده در این دهه قطعات متعدد گیلکی ضبط می شود که بیشترین آنها توسط «احمد عاشورپور» اجرا شده اند.
نتیجه جمع آوری نغمه های محلی گیلکی توسط «لطف الله مبشری» در سال 1338 شمسی به وسیله ی صداخانه ی ملی منتشر می شود.
این اثر منبع با ارزشی است که شاید مورد نیاز اغلب اهل موسیقی باشد.
* * *
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
